Home / Ilm / Gazi kaloni kuhi dar Kanzi SHifo (Kitob)

Gazi kaloni kuhi dar Kanzi SHifo (Kitob)

ozero_bolshoy_aloudin-3-660x330Gazi kaloni kuhi (ba russ. Tamarisk) — In darakht dar kuhistonho meruyad, balandiash ziyodtar az darakhti shaftolu, vale sershokh meboshad. Bargash monandi barghoi gazi oddi va archa ast, be gul meboshad; samarash ba andozai nakhude, sabzi zardtob. Tami bargash ham, samarash ham ba tunji moil va kame talkhi niz dorad. Samarash az girehhoi shokhi on paydo meshavad, dar fasli tobiston rasida megardad, daruni on tukhmhoi rezai ba ham chaspida dorad.

Mizoji shokhu barghoyash dar darajai yakum sard va dar duvum khushk ast, vale mizoji samarash dar darajai duvum sard va dar sevum khushk meboshad.

Hislathoi shifobakhshi on: barg va navdahoi onro bikhurand, darunro az chizhoi begona va nodarkor pok mekunad, girehhoi dar sipurz paydoshudaro mekushoyad, jigarro qavi megardonad va varami onro tahlil medihad; baroi illati makhav va siyoh kardani muyi safedshuda naf dorad. Agar onro dar ob jushonida, on obro dar dahan gardonand, dardi dandonro taskin medihad. Onro sukhta, ba dudash va dar ob jushonida, ba bukhorash bidorand, kaj shudani ruyro isloh mekunad.

Resha, shokhu navdaho va bargi onro dar ob jushonida, on obro binushand, girehhoi sipurzro mekushoyad va varami in uzvro tahlil medihad, muyi safedshudaro siyoh menamoyad, baroi illati makhav doru meshavad. Agar onro dar sirko yo dar sharob jushonida, on sirko yo sharobro binushand, jigarro quvvat mebakhshad va varami onro megardonad. Va agar inro kufta, az ru guzoshta bandand, varami jigarro tahlil medihad.

Onro sukhta, ba dudash to haft dafa bidorand, kaj shudani ruyro ba ibro meovarad, donahoi damidai illati nagzakro merezonad; bavosir va jushishhoi maydai pustro, ki zardob az onho tarovish kunad, shifo mebakhshad.

Hokistarashro yo obero, ki har yak qismi gazi kaloni kuhi jushonida shuda boshad, bimoland, maqadi baromada (kutani berunomadaro) ba joyash mebarad, muyro quvvatnok mekunad. Hokistarashro ba joe, ki khun raftan doshta boshad, biposhand, khunro zud man mekunad.

Miqdori yak bor khurdan az obe, ki dar on gazi kalon jushonida shuda boshad, dar yak ruz 250 gramm ast. Agar obi bargashro nushidani boshand, 130 gramm oshomidan kofist. Vale istemoli in ba darun medaro zaif megardonad. Dar in holat shilmi bodomhoro bikhurand, ziyonash isloh meyobad. Agar gazi kaloni kuhiro yoftan dushvor gardad, ba joyi in samari sarvro istifoda barand, ravo meboshad.

Samari in gaz nazar ba mahsuloti digari darakhtash beshtar davogi dorad. Onro bikhurand, moddahoi zararnoki az johoi digari badan ba uzv rekhtashavandaro rad mekunad; milki dandon, chashm, meda, jigar va sipurzro qavi megardonad; raftani khunro az har joyi azo, ki boshad, inchunin khun qay kardanro man mekunad, nameguzorad, ki nazla az sar ba poyon furoyad, isholhoi safrovi va rutubiro band menamoyad, zardparvinro daf mekunad, rutubati bejo ravonshavandai bachadonro khushk megardonad.

gazi_kalon-218x300Samari Gazi kaloni kuhiro yak shabonaruz dar gulob tar karda, bad on gulobro sof namuda, dar chashm chakonand, moddahoi ba chashm furoyandaro pas megardonad, ba pilkhoi chashm quvvat medihad, inchunin chashmro tez mekunad. Va agar onro dar ob jush doda, on obro dar dahan gardonand va yo khudashro batakror bikhoyand, milki  dandonro mustahkam mesozad, dandonro az khurda shudan nigoh medorad va agar on junbonak boshad, sakht menamoyad. Agar inro bikhurand, baroi khun qay kardan, illathoi damkutahi, bevaqt ravon shudani hayz va khuni bavosir davo meshavad: khunraviro az har uzv, ki boshad, man mekunad; nameguzorad, ki nazlaho az bolo ba poini badan rekhta shavand, inchunin isholhoi safrovi va rutubiro man mekunad. 25 grammashro dar ob jush doda yo dar obi garm yak shabonaruz tar karda, on obro bo shakar shirin karda binushand, zardparvinro daf mekunad; quvvati zahri gundaro meshikanad, agar gazida boshad; quturi tarro sihat mebakhshad, rutubati bemavrid va bisyori ravonshavandai bachadonro khushk mekunad va dar mizoji tiflon baroi dafi rutubati galizi badbuyi onho dorui khubest; rangi ruyro pok, neku va taru toza megardonad; badani bemoroni silro farbeh mesozad va bad az on haft ruz yo ziyoda dar dug katiro hal karda, bo 25 gramm samari in darakht pay dar ham biyoshomand va az boloyash noni tunuki az ordi mahini gandum tayyorkardaro kufta bikhurand, bisyor farbeh megardonad, inchunin rangi ruyro pok, neku va baravnaq mesozad.

Hullasi kalom in ast, ki chun kasero dar badanash rutubati murdor boshad, inro bikhurad, badanro az on pok mesozad va medaro qavi megardonad. Kasero, ki meda va badanash az moddahoi begona pok boshad, agar bikhurad, onro quvvat mebakhshad, farbeh mekunad; ishol, peshobravii beirodi, inchunin bemavrid ravon shudani hayzro man mekunad. Agar inro dar zarfe bitafsonand, to on ki buyash baroyad, onro bo 35 gramm gulnor harduro yakjo kufta bikhurand va du-se hafta hamin miqdor istemol namoyand, isholro man mekunad va ravon shudani khunro bozmedorad. Agar asabho notavon gashta boshand, inro kufta guzoshta bandand, ba ibro meovarad. Agar inro dar ob yo dar sirko jush doda, bad kufta az ru guzoshta bandand, varami sipurzro megardonad. Va onro dar ob jush doda, bo on ob bishuyand, quturi tarro shifo mebakhshad, rangi ruyro neku megardonad, shapushhoro nest mekunad. Agar inro kufta biposhand, khuni jarohathoro az raftan man mesozad, gushti zoidi onhoro mekhurad. Va agar kuftai onro zanho az tag bardorand, rutubati bejo, ravoni andomi sharm va bachadonro nest menamoyad.

CHubi gazi kalonro sukhta, ba dudash bidorand, baroi odamone, ki ruyashon kaj shuda boshad, naf mekunad. Ammo khurdani gazi kuhi va samari on ba sar zarar dorad. Dar in mavrid tukhmi sabzii sahroiro bikhurand, ziyonashro isloh mekunad.

Miqdori yak bor khurdan az samari on dar yak ruz az 7 to 15 gramm ast. Agar samari gazi kaloni kuhi yoft nashavad, ba hamon vazn mozu joyi onro girifta metavonad. Agar mozu ham dastras nagardad, qismi daruni anorro ba gayr az donahoyash ba joyi in istemol namoyand, ravo meboshad.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …