Home / Ilm / GILDAVOi

GILDAVOi

gildavoiGILDAVOi, gilpizishki, gilshifoi, yake az usulhoi tabobati bemoriho. G. dar guzashta bisyor mamul bud. Odam az ibtidoi paydoish ba gil, ba zamin hambastagi doshtaast. Mahz zamin oromgohu panohgoh va manbai rizqu ruzii u mahsub meshud. Avvalin makhaze, ki az padidahoi G., munosibatu afkori ajdodi moro roje ba gil, zamin darak medihad, Avesto ast. Mutobiqi andeshai pajuhishgaroni peshin ba har kadom jism muvofiqan ba chahor unsur (gil, otash, ob, havo) chahor sifat (garmi, sardi, tari yo rutubat va khushki) khos ast. Abualii Sino mizoji gilro shabehi mizoji inson mehisobid. Guzashtagoni mo medonistand, ki gil jismi pok meboshad. In aqida haqiqati hol meboshad, zero imruz isbot shudaast, ki gil bakteriya nadorad.
Gil zahrhoi moeu gazmonand, bui noguvori ravgan va g.-ro mejabbad. Tojikon az qadim hangomi juvoz kashidan, shiriniyu sharbatpazi az gilkhoka istifoda mebarand. Gil bui noguvori ravgani zagir va indovro bartaraf mesozad, guboru zahri shirinii tutu angurro jazb mekunad. Dar guzashta bo gili sarshu shustani muy baroi bonuvon yak nav anana budaast. Gilobai sarshuy guyo patosaku zanburugchai sarro barham doda, rushdi muyro quvvat mebakhshidaast. Hamchunin ba garmoba porae gil (tanshu) meburdaand; bo on shustushuy kardan davoi amrozi pust budaast, jismu badanro tarovatu jilo medodaast. Tabiboni peshin hatto bo gil saratoni pustro davo mebakhshadaand.
Imruz olimon isbot kardaand, ki gil tasiri purzuri ziddi omos (saraton)-ro dorad; on hangomi omoshoi gayrisaratoni (jogar, mioma, mastopatiya) va saratoni (saraton, leykoz va g.) manfiat merasonad. CHunin khususiyati gil shoyad ba radiyi tarkibi on vobasta boshad. Ba guftai tabiboni khalqi agar lattaporaero ba giloba tar karda, ba milki dandon nihand, khunshori qat megardad, gazak (iltihob) raf meshavad; agar bo on dandonro pok kunand, dogi zardiash meravad. Agar bo gilobai sof dastu ruy bishuyand, ba zudi gazaki chashm shifo meyobad. Meguyand, ki har vaqt dar hojatkhona az kulukh istifoda barand, yakumr ba bavosir giriftor nakhohand shud.
Az qadim hangomi zahroludi, vabo, isholi khunin va g. gilro oloti khalosi mehisobidand. Tabiboni khalqi bo gil bemorihoi gunogun, mas., jogar, kamkhuni, falaj, sar, amrozi asab, iltihobi gushu chashm, amrozi zanon, bemorihoi medavu ruda, gazaki jigar, zardparvin, dardi dil, bemorii sil, isholi khunin, khunpartoi, ziqi dil, dardi gurda va masona, amrozi pust va g.-ro tabobat mekunand.
Alhol baze navhoi gilro dar amaliyai tibbi bisyor kishvarho baroi muolijai bemorihoi muzminu shadidi bandu bugum, sutunmuhra, mushak, asab, orizahoi gazaki harommagz, sil, zarbu lat, amrozi zanon, gazaki muzmini talkhadon, qabziyat va g. istifoda mebarand. Baroi tabobat navhoi gunoguni gilro tavsiya medihand. Tabiboni khalqi, odatan, marizro bo hamon gile tabobat mekunand, ki dar hamon mahal dastrasi onhost. Mutobiqi malumoti sarchashmaho makhsusan gilhoi gulobi, surkh, osmonrang shifoi beshtar dorand.
Gilro az mahalli khushobu havo, nazdi chashmai zulol, durtar az iqomatgoh, ki nuri oftob khub merasad, jam meovarand. Onro pesh az istifoda az regu har guna omekhtagihoi nomatlub toza mekunand. Hamon gile behtar ast, ki az on qurs bisozand va badi khushkonidan nakafad. Loyi onro bo chubchai chubin meomezand. Qurshoi tabobatii onro dar zarfhoi chini yo chubi nigoh boyad dosht. Zarfhoi gildorro dar bolokhona yo joyhoi makhsusi toza nigoh medorand.
Gilro pesh az istifoda andak dar oftobruya garm va sipas dar obi chashma hal kardan lozim ast. Tabibon baroi muolijai bemorihoi pust khoka, khamira va marhami gilro tavsiya medihand.
Ad.: Hojimatov M., Halifaev D., Masoili gil va imkonoti istifodai on dar amaliyai tib. Dar kit.: Padidahoi sinati dorusozi va tibbi mardumi, D., 2001; Halifaev D.R., Mikroelementniy analiz bentonitovikh glin Tadjikistana. Dar kit.: Problemi farmasii Tadjikistana, D., 1991; Hamon muallif, Nekotorie pokazateli pri vibore osnov dlya myagkikh lekarstvennikh form. Dar kit.: Padidahoi sanati dorusozi va tibbi mardumi, D., 2001.

D. R. Halifaev.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …