Home / Ilm / GANDUM

GANDUM

gandumGANDUM (Tritucum), ziroatest yaksolai mamul. G. rastanii patakresha va khaspoya buda, donai safed, zardtob, surkh, bunafsh dorad. On ashyoi muhimi sanoati khurokvorist. Dar tarkibi G. safeda, angishtob, ravgan, ravgani efir, fermentu vitaminho, namakhoi minerali va g. mavjudand. Az ordi G. nonu kulchahoi gunogun, makaron, yarma, mahsuloti gunoguni qannodi va khurokvori tayyor mekunand. Tojikon az qadimulayyom az ordi G., qand va ravgani zard halvohoi bolazzatu sergizo mepazand, az doni on spirti alosifat, ohar va mahsuloti digar megirand.
Hususiyati doruii G.-ro tabiboni qadimi Hinduston, YUnon, Rim, Hitoy, Eron va dig. mamlakatho qayd kardaand. Abualii Sino marhami az ordi G., ohar va zafaron tahiyasokhtaro baroi ravondani dogi kunjitak davoi khub hisobidaast. Tabiboni qadim non va mahsuloti gunoguni khamiriro dar mavridi bemorihoi gunoguni meda, jigar, gurda tavsiya dodaand. Tabiboni Hindu Tibet G.-ro baroi muolijai varam, zakhm va omosho davoi khub mehisoband. Dorue, ki az kunjid, gandum, birinj, jav va nakhud tahiya karda meshavad, baroi muolijai amrozi bandu bugum va ragu payho istifoda megardad.
Dar tibbi khalqi ba sifati davo va parhezona gandumbiryon, maysai navrusta, doni tarrak, sabus va kohi G.-ro kor mefarmoyand. Jushobi magzi noni gandumiro hangomi darunravi va isholi khunin tavsiya medihand. Magzi dar shir tarkardai noni gandumiro baroi «pazondan» va kashidani fasod ba omosho mebandand. Jushob va bugi sabusi G. pusti ruyro narm mekunad. Istemoli jushobi bo asal omekhtai sabusi G. hangomi gazaki rohhoi boloii nafas va sulfai shadid mufid ast.
Dar tibbi khalqii tojikon khurdani gandumbiryonro (ruze 2 – 3 marotiba 50 – 100 g pesh az khurok) baroi odamoni pirsol va shakhsoni giriftori qabziyati muzmin mufid mehisoband. Bahor az maysai G. sumanak tayyor karda meshavad (baroi peshgirii qabziyat mufid ast). SHirai doni nimdunbuli G. (ruze 2 – 3 marotiba 0,5 istakon 20 daqiqa pesh az khurok) baroi muolijai bezuryotii mardhovu zanon tavsiya shudaast. G.-ro khoida guzoshta bandand, puchakro mepazonad. Onro sukhta, os karda bo mumi zanburi asal va ravgan sirishta bandand, rukhsoraro pok mekunad. Agar ordi G.-ro bo shakar va bodom pukhta lesida bikhurand, surfa, khun partoftan, dardi uzvhoi daruni sina va gurdaro shifo mebakhshad, bohro quvvat medihad. Az ordi G., ob, nano va ravgan nishoista pukhta bikhurand, durushtii uzvhoi daruni sinaro isloh mekunad. Ordi gandumi surkhro bo sharob yo sirko khamir sokhta bimoland, ziyoni zahri jonvaronro meshikanad.
Dar tibbi muosir nonu kulchahoi gandumii turshiashon kamro hamchun gizoi parhezi baroi bemoroni giriftori gazak va zakhmi medavu rudai duvozdahangushta tavsiya medihand. Baroi bemoroni giriftori diabeti qand nonhoi kamangishtob, hangomi bemorihoi gurda va silsilai dilu ragho noni benamak, dar mavridi zafi gurda noni besafedai benamak tavsiya doda meshavad. Baroi peshgirii ateroskleroz ba nonu kulchahoi gandumi karami bahri, letsitin, yodidi kaliy ilova menamoyad.
Istemoli noni garm baroi bemoroni giriftori gazak va zakhmi medavu rudai duvozdahangushta zarar dorad. Sabusi G. az vitaminhoi guruhi V, moddahoi minerali, bakhusus kaliy, kletchatka boy ast, binobar in onro chun gizoi parhezi hangomi qabziyat, farbehi, galayoni khun, dardi sangi gurda, ateroskleroz istifoda mebarand.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …