Home / Jamiyat / BONKI MILLII TOJIKISTON

BONKI MILLII TOJIKISTON

Qonuni Jumhurii Tojikiston

DAR BORAI BONKI MILLII TOJIKISTON

(Akhbori majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s.2011, №6, mod. 435;

Qonunhoi JT az 26.07.2014 s., № 1112, № 1113)  

BOBI 1.

MUQARRAROTI UMUMI  

Bonki milii tochikiston

Moddai 1. Maqomi huquqii Bonki millii Tojikiston  

  1. Bonki millii Tojikiston bonki markazii emissioni va zakhiravii Jumhurii Tojikiston buda, dar molikiyati Jumhurii Tojikiston qaror dorad va dar nazdi Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston hisobotdihanda ast.
  2. Bonki millii Tojikiston shakhsi  huquqi buda, doroi muhr bo tasviri Nishoni davlatii Jumhurii Tojikiston va nomi khud meboshad.
  3. Mahalli voqe gardidani Bonki millii Tojikiston shahri Dushanbe meboshad.
  4. Bonki millii Tojikiston metavonad bo salohdidi khud dar mamlakat va khorij az on shubaho va namoyandagihoyashro kushoyad.
  5. Jumhurii Tojikiston az rui uhdadorihoi Bonki millii Tojikiston ba istisnoi uhdadorihoe, ki bo rozigii Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston yo Prezidenti Jumhurii Tojikiston qabul shudaand, masuliyat nadorad, Bonki millii Tojikiston niz az rui uhdadorihoi Jumhurii Tojikiston, ki be rozigii Bonki millii Tojikiston qabul shudaand, masuliyat nadorad.

Moddai 2. Mafhumhoi asosi  

Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda meshavand:

– tashkilothoi qarzi  – shakhsoni huquqie (bonkho, tashkilothoi qarzii gayribonki, az jumla tashkilothoi mablagguzorii khurd), ki dar asosi ijozatnomai Bonki millii Tojikiston hama yo baze az amaliyoti bonkii dar qonun peshbinishudaro ijro menamoyand;

– bonk – tashkiloti qarzie, ki maqsadi asosiash giriftani foida buda, doroi sarmoyai oinnomavii baroi on muqarrarkardai Bonki millii Tojikiston va huquqi ijroi na kamtar az se amaliyoti zerin: jalbi amonat va pasandozho, dodani qarz, kushodan va peshburdi surathisobhoi bonki meboshad;

– tashkilothoi qarzii gayribonki – tashkilothoi qarzie, ki huquqi ijroi baze az amaliyoti bonkiro dorand. Nomgui amaliyoti bonkiro baroi tashkilothoi qarzii gayribonki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va Bonki millii Tojikiston muqarrar menamoyad;

– qurbi rasmii asor – qurbi asor, ki Bonki millii Tojikiston hamchun maqomi vakolatdori davlati muqarrar kardaast;

– tavozuni pardokht – hisoboti omorie, ki amaliyoti dar muddati muayyan anjomdodai bayni rezidentho va gayrirezidenthoro jambast menamoyad;

– meyori boztamvil – meyori haddi aqalli foize, ki az rui on Bonki millii Tojikiston ba tashkilothoi qarzi qarz medihad;

– qarz  – mablage, ki az jonibi tashkiloti qarzi ba qarzgir bo sharthoi pardokhti foiz va bargardonidan ba muhlati muayyan doda shudaast;

– amonat – mablag va sarvati digari shakhsoni voqei va huquqi, ki ba tashkiloti qarzi baroi nigahdori supurda shudaand;

– pasandoz – mablage, ki huquqi istifodai muvaqqatiashon ba tashkilothoi qarzi bo sharti pardokhti foizi muayyan voguzor shudaast;

– puli milli – somoni ast, ki yak vohidi on ba 100 diram barobar ast;

– foidai voqeii Bonki millii Tojikiston – foidae, ki bo rohi ba surathisobi Bonki millii Tojikiston vorid shudani mablag ba dast omadaast;

– asor – puli millii mamlakathoi khoriji;

– boztamvil – dodani qarz az jonibi Bonki millii Tojikiston ba tashkilothoi qarzi, bahisobgiri va aznavbahisobgirii kogazhoi qimatnok, ki tibqi Qonuni mazkur peshbini shudaand;

– nizomi pardokht – nizomi bo ham aloqamandi tekhnologiyaho, tartib, qoida, vositahoi pardokht va nizomi intiqoli mablag, ki muomiloti pulro tamin mekunad;

– khizmatrasonihoi puli – nizomi intiqoli pul, qabuli pardokhtho bo istifodabarii nuqtahoi qabuli pardokhtho, khizmatrasonihoi hisobbarobarkuni, khazinavi, inkassatsiyai mablag, vekselu chekho, emissiya va khizmatrasonii korthoi pardokhti;

– nizomi kliring – nizomi hisobbarobarkunii gayrinaqdi va baynibonki, ki ba talabot va hisobi uhdadorihoi pardokhti mutaqobilai puli asos yoftaast;

– nizomi bonkii Jumhurii Tojikiston – Bonki millii Tojikiston va tashkilothoi digari qarzii dar Jumhurii Tojikiston faoliyatkunanda;

– nizomi puli – tartibi ba qonunho asosyoftai tashakkul va tanzimi muomiloti pul;

– meyorhoi maqbul – meyorhoi iqtisodie, ki az jonibi Bonki millii Tojikiston bo maqsadi tanzimi faoliyati tashkilothoi qarzi muqarrar gardida, rioyai onho az jonibi tashkilothoi qarzi hatmi meboshad;

]

Moddai 3.  Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai Bonki millii Tojikiston

 

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai Bonki millii Tojikiston ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad.

 

Moddai 4. Munosibati Bonki millii Tojikiston bo Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii

                     Jumhurii Tojikiston

 

Bonki millii Tojikiston dar nazdi Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston hisobotdihanda meboshad, ki on chunin amali karda meshavad:

– Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston farmonhoi Prezidenti Jumhurii Tojikistonro dar borai ba vazifa tain va az vazifa ozod kardani Raisi Bonki millii Tojikiston va muovinoni u tasdiq mekunad;

– Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston shirkati digari auditoriro baroi guzaronidani auditi berunii Bonki millii Tojikiston muvofiqi moddai 82 Qonuni mazkur dar surati norozi budan az natijai auditi berunie, ki dar Bonki millii Tojikiston guzaronida shudaast, muayyan mekunad;

– Bonki millii Tojikiston ba Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston hisoboti solonai Bonki millii Tojikiston va khulosai auditoriro peshnihod menamoyad;

– Bonki millii Tojikiston ba Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston durnamoi siyosati puliyu qarzii Jumhurii Tojikiston va hisobotro oid ba ijroi on peshnihod mekunad.

 

Moddai 5. Maqsadhoi Bonki millii Tojikiston

 

  1. Maqsadi asosii Bonki millii Tojikiston noil shudan, nigoh doshtani sathi mutadili narkhhoi dokhili dar davrai darozmuhlat meboshad.
  2. Maqsadhoi ilovagii Bonki millii Tojikiston inhoyand:

–  tamini ustuvorii nizomi bonkii davlat;- musoidat ba faoliyati samaranok va muntazami nizomi pardokht.3. Giriftani foida maqsadi asosii Bonki millii Tojikiston nameboshad.

 

Moddai 6. Vazifahoi Bonki millii Tojikiston

 

  1. Vazifahoi Bonki millii Tojikiston inho meboshand:

– tahiya va amali namudani siyosati puliyu qarzii Jumhurii Tojikiston;

– tahlili iqtisodi va  puli va dar asosi on ba Hukumati Jumhurii Tojikiston peshnihod namudani taklifho, inchunin ba malumoti jomea rasonidani natijahoi tahlil;

– dodani ijozatnoma ba tashkilothoi qarzi baroi ijroi amaliyoti bonki va tanzimu nazorati faoliyati onho;

– dodani ijozatnoma baroi faoliyati Byurohoi tarikhi qarz va  tanzimu nazorati faoliyati onho;

– tashkili nizomi pardokht, kliring, hisobbarobarkuni va nizomi khizmatrasonihoi puli, tanzim va nazorati faoliyati onho;

– ba tavri monopoli amali namudani emissiyai puli naqd, ba muomilot barovardan va az muomilot giriftani pul;

– nigahdori va idorai zakhirahoi baynalmilali;

– ijroi amaliyothoi bonki;

– tashkili sharoiti musoid baroi himoyai manfiathoi istemolkunandagoni khizmatrasonihoi nizomi bonki; (QJT az 26.07.14 s., № 1113)

– az nomi Jumhurii Tojikiston ba khud giriftani uhdadoriho va ijroi amaliyothoe, ki az ishtiroki Jumhurii Tojikiston dar faoliyati tashkilothoi baynalmilalii moliyavi barmeoyand;

– tahiyai tavozuni pardokhti Jumhurii Tojikiston.

  1. Bonki millii Tojikiston vazifahoi digari ba zimmaash guzoshtaro mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ijro menamoyad.
  2. Bonki millii Tojikiston metavonad bo maqsadi muboriza bar ziddi qonunigardonii (rasmikunonii) daromadhoi bo rohi jinoyat badastovarda va mablagguzorii terrorizm mutobiqi qonun chorahoi zaruri andeshad va vobasta ba on faoliyati tashkilothoi qarziro tanzim va nazorat namoyad.

 

Moddai 7. Sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikiston

 

  1. Bonki millii Tojikiston tibqi Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai sanadhoi meyorii huquqi” dar doirai salohiyatash sanadhoi meyorii huquqi qabul menamoyad.
  2. Nisbat ba sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikiston bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston shikoyat kardan mumkin ast.

 

Moddai 8. Tashkili faoliyat va  molu mulki Bonki millii Tojikiston

 

  1. Bonki millii Tojikiston faoliyati khudro mustaqilona tashkil va amali menamoyad. Dakholati maqomoti davlati dar tashkili faoliyati on man ast.
  2. Bonki millii Tojikiston moliki mablag, binoho, inshoot, tajhizot, sarvathoi digar buda, metavonad vositahoi asosii az istifoda barovardashudaro az tavozunash khorij namoyad va ba shakhsoni digar roygon dihad yo furushad. Bo maqsadi ijroi vazifahoi khud tashkilothoi doroi huquqi shakhsi huquqi tasis dihad, binoho, inshoot yo molu mulki digarro kharida girad ba  sharte, ki chunin molu mulk baroi tamini faoliyati Bonki millii Tojikiston zarur boshad.
  3. Davlat himoyai huquqi molu mulki qonunii Bonki millii Tojikistonro kafolat medihad va nametavonad molu mulk, fondho, mablagi onro musodira namoyad yo sarmoyai oinnomaviashro kam kunad.
  4. Bonki millii Tojikiston bo maqsadi tamini amniyati faoliyati khud, inchunin nigahdorii molu mulku doroiho va hifzi kormandonash huquq dorad khadamoti makhsusi amniyati va posboniro  tasis dihad va hamchunin tibqi qonun yaroq va vositahoi makhsusi himoyavi kharidori karda, nigah dorad va istifoda barad.

 

Moddai 9. Hamkorii baynalmilalii Bonki millii Tojikiston

 

  1. Bonki millii Tojikiston dar majlishoi mashvaratii baynihukumati, dar shuroho va tashkilotho dar borai masalahoi siyosat oid ba pul, dodani ijozatnoma baroi amaliyoti bonki, doir ba masalahoi nazorati bonki va masalahoi digar, ki az salohiyati onho meboshad,  Jumhurii Tojikistonro namoyandagi mekunad.
  2. Bonki millii Tojikiston metavonad ba muassisahoi khoriji, hukumati, moliyavi va bonki, inchunin tashkilothoi baynalmilali, ki dar onho Bonki millii Tojikiston yo Jumhurii Tojikiston ishtirok mekunad, khizmathoi bonki rasonad.
  3. Bonki millii Tojikiston metavonad dar tashkilothoi baynalmilali, ki maqsadashon bo rohi hamkorii baynalmilali ba dast ovardani suboti moliyavi va iqtisodi meboshad, ishtirok namoyad.
  4. Bonki millii Tojikiston dar doirai vakolathoi khud ba sifati namoyandai Jumhurii Tojikiston metavonad ba zimmai khud uhdadorihoero girad, ki amaliyot va ijroi on ba Jumhurii Tojikiston dar tashkilothoi baynalmilali vobasta meboshad.

 

BOBI 2. SARMOYA, FOIDA VA FONDHOI BONKI MILLII TOJIKISTON

 

Moddai 10. Sarmoyai oinnomavii Bonki millii Tojikiston

  1. Sarmoyai oinnomavii Bonki millii Tojikiston 20,0 mln. somoniro tashkil medihad. On dar asosi Qarori Rayosati Bonki millii Tojikiston (minbad – Rayosat) bo rozigii Prezidenti Jumhurii Tojikiston va bo tasdiqi minbadai Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston metavonad ziyod karda shavad.
  2. Sarmoyai oinnomaviro ba digaron dodan yo ba garav mondan mumkin nest.
  3. Bonki millii Tojikiston mutobiqi standarthoi baynalmilalii hisoboti moliyavi va bo maqsadi barobar kardani foida va ziyoni az hisobi aznavbahodihii arzishi metallhoi  qimatbaho va asori khorijii badastomada, surathisobi arzishi aznavbahodihii istifodanagardida kushoda, peshburdi onro anjom medihad.

 

Moddai 11. Smetai solona

  1. Hamai daromad va kharojoti Bonki millii Tojikiston dar smetai daromad va kharojote, ki Rayosat tasdiq kardaast, peshbini megardad.
  2. Smetai daromad va kharojot dar davomi sol boyad tahti nazorati  muhosibi boshad, ki on az tarafi auditi dokhili surat megirad.

 

Moddai 12. Foida va ziyoni Bonki millii Tojikiston

  1. Foidai sof va ziyoni Bonki millii Tojikiston mutobiqi standarthoi baynalmilalii hisoboti moliyavi muayyan karda meshavad.
  2. Dar davomi si ruzi badi nashri hisoboti moliyavii auditshuda Bonki millii Tojikiston foidai voqean badastovardai khudro bo tartibi zerin taqsim menamoyad:

– ba sarmoyai oinnomavi – 10 foiz to purra tashakkul yoftani on;

– ba fondi zakhiravi – 60 foiz to ba 10 foizi uhdadorihoi Bonki millii Tojikiston barobar shudani on;

– ba bujeti davlati – qismi boqimondai foida badi tasdiqi hisoboti solona az tarafi Rayosat.

  1. Ziyoni Bonki millii Tojikiston az rui natijahoi solhoi guzashta dar soli jori az hisobi fondi zakhiravi va dar holati nokifoya budani on az hisobi sarmoyai oinnomavi jubron karda meshavad.
  2. Dar holati az meyor kam shudani sarmoyai oinnomavii Bonki millii Tojikiston Raisi Bonki millii Tojikiston doir ba jubroni kasr az hisobi bujeti davlati ba Hukumati Jumhurii Tojikiston darkhost peshnihod menamoyad.
  3. Hukumati Jumhurii Tojikiston dar davomi se mohi bad az giriftani darkhosti Raisi Bonki millii Tojikiston oid ba pardokhti mablagi kasr yo barorishi ba on barobari kogazhoi qimatnoki muhlatnok bo foizi na kamtar az meyori boztamvil qarori dakhldor qabul menamoyad.

 

Moddai 13. Masuniyati andozii Bonki millii Tojikiston

Bonki millii Tojikiston az pardokhti andozi haddi aqal az daromadho va andoz az foidai shakhsoni huquqi ozod meboshad.

BOBI 3. SIYOSATI PULI A  QARZI

Moddai 14. Siyosati puli

  1. Bonki millii Tojikiston masuli tahiya va tatbiqi siyosati pulii Jumhurii Tojikiston meboshad.
  2. Bonki millii Tojikiston bo maqsadi musoidat ba hamkorii bayniidoravi, az jumla mubodilai ittiloot va bahodihii vazi iqtisodii Jumhurii Tojikiston, Kumitai siyosati puli tasis medihad. Kumitai siyosati puli maqomi mashvaratii bayniidoravi buda, ba Rayosat tavsiyaho peshnihod mekunad.
  3. Hayat, vazifaho va tartibi faoliyati Kumitai siyosati puli bo nizomnomai on, ki az jonibi Rayosat tasdiq karda meshavad, muayyan megardad.
  4. Bo maqsadi istifodai bosamari fishanghoi siyosati puliyu qarzi va rushdi mutadili nishondihandahoi puli Bonki millii Tojikiston durnamoi siyosati puliyu qarzii Jumhurii Tojikistonro baroi soli oyanda tahiya namuda, har sol to 1 noyabr ba barrasii Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston peshnihod menamoyad.
  5. Bonki millii Tojikiston har se moh oid ba vazi makroiqtisodi va masalahoi tatbiqi siyosati puli dar vositahoi akhbori omma malumot nashr menamoyad.

 

Moddai 15. Vositahoi siyosati puliyu qarzi

Bonki millii Tojikiston baroi ijroi vazifahoi khud dar sohai siyosati puliyu qarzi vositayu  usulhoi zerinro istifoda mebarad:

– meyorhoi foizi az rui amaliyoti Bonki millii Tojikiston;

– meyorhoi zakhirahoi hatmi;

– amaliyot dar bozori ozod;

– qarzdihi ba tashkilothoi qarzi;

– tanzimi asor va amaliyoti asori;

– muqarrar kardani hududi afzoishi hajmi pul;

– mahdudkunihoi miqdorii bevosita.

 

Moddai 16. Muqarrar kardani meyorhoi foizi

  1. Bo maqsadi nigahdorii sathi mutadili narkhho dar davrai darozmuhlat Bonki millii Tojikiston siyosati foiziro baroi tasirrasoni ba meyorhoi foizi bozori istifoda mebarad.
  2. Bonki millii Tojikiston bo sanadhoi meyorii huquqii khud baroi har yak namudi amaliyotash meyori foizro muqarrar menamoyad.

 

Moddai 17. Meyorhoi zakhirahoi hatmi

  1. Bonki millii Tojikiston huquq dorad baroi tashkilothoi qarzi az rui pasandozho va uhdadorihoi digari ba onho monand zakhirahoi hatmi muqarrar namoyad.
  2. Meyorhoi zakhirahoi hatmi az tarafi Rayosat muqarrar karda shuda, metavonand baroi shaklhoi gunoguni tashkilothoi qarzi farq doshta boshand.
  3. Dar surati az tarafi tashkilothoi qarzi rioya nagardidani meyorhoi zakhirahoi hatmi Bonki millii Tojikiston mablagi  kamomadro az surathisobi onho mesitonad.
  4. Bonki millii Tojikiston huquq dorad tashkilothoi qarziro baroi rioya nakardani meyorhoi zakhirahoi hatmi tibqi Qonuni mazkur jarima bandad.
  5. Dar surati bozkhondani ijozatnomai tashkiloti qarzi baroi ijroi amaliyoti bonki mablagi zakhirahoi hatmii dar Bonki millii Tojikiston buda baroi ijroi uhdadorihoi hamin tashkiloti qarzi istifoda  meshavand.

 

Moddai 18. Amaliyot dar bozori ozod

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad kogazhoi qimatnoki Jumhurii Tojikiston, kogazhoi qimatnoki qarzii khud, inchunin digar kogazhoi qimatnoki qarziro dar bozorhoi moliyavi kharidu furush namoyad.
  2. Hududi amaliyot dar bozori ozod az jonibi Rayosat muqarrar karda meshavad.
  3. Tartibi barorishi kogazhoi qimatnoki Bonki millii Tojikiston va guzaronidani amaliyot bo onhoro Rayosat muqarrar menamoyad.

Moddai 19. Mahdudkunii miqdorii bevosita

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad dar holathoi istisno bo maqsadi amali kardani siyosati puliyu qarzi mahdudkunii miqdorii bevositaro ba kor barad.
  2. Mahdudkunii miqdorii bevositai Bonki millii Tojikiston muqarrar namudani meyorhoi boztamvil, mablagi umumii qarz ba iqtisodiyot, mani ijroi baze amaliyoti bonkiro az tarafi tashkilothoi qarzi ifoda mekunad.

 

Moddai 20. Muqarrar namudani haddi afzoishi hajmi pul

Bonki millii Tojikiston haddi afzoishi yak yo yakchand nishondihandahoi miqdori pulro muvofiqi durnamoi siyosati puliyu qarzi muqarrar menamoyad.

 

Moddai 21. Amaliyoti boztamvil

 

  1. Bo maqsadi amali namudani siyosati puli va qarzi Bonki millii Tojikiston bo sharthoe, ki davra ba davra az tarafi Rayosat muqarrar karda meshavand, metavonad:

1) tahti tamini vositahoi zerin ba tashkilothoi qarzi qarzhoi kutohmuhlat dihad:

– kogazhoi qimatnoke, ki Hukumati Jumhurii Tojikiston barovardaast;

– kogazhoi qimatnoke, ki Bonki millii Tojikiston barovardaast;

– vekselhoi oddi yo intiqolii doroi du va ziyoda pasnavisht (indossament), ki yake az onho aqallan ba yake az tashkilothoi qarzi taalluq doshta, muhlati pardokhtashon az ruzi onhoro ba dast ovardani Bonki millii Tojikiston na ziyoda  az dah moh meboshad;

– pasandoz, asori naqdi khoriji, metallhoi qimatbaho va doroihoi digar dar Bonki millii Tojikiston va tashkilothoi qarzi, ki onhoro Bonki millii Tojikiston hamchun doroihoi bozorgir  etirof mekunad. (QJT az 26.07.14 s., № 1113)

2) bahisobgiri va aznavbahisobgirii kogazhoi qimatnoki zerini tashkilothoi qarziro anjom dihad:

– kogazhoi qimatnoki dar doirai emissiyai davlati barovardai Hukumati Jumhurii Tojikiston;

– kogazhoi qimatnoke, ki Bonki millii Tojikiston barovardaast.

  1. Bonki millii Tojikiston meyori boztamvil va sharthoero, ki muvofiqi onho tashkilothoi qarzi baroi giriftani qarz ba ozmun roh doda meshavand, muntazam ba malumoti ahli jomea merasonad.
  2. Bonki millii Tojikiston kogazhoi qimatnokro ba hisob  yo az nav ba hisob namegirad, ba shakhsoni voqei yo huquqi qarz, kafolatnoma va yo zamonati bevosita yo bavosita namedihad, ba istisnoi holathoe, ki Qonuni mazkur baroi tashkilothoi qarzi peshbini kardaast.
  3. Nisbat ba talaboti Bonki millii Tojikiston dar borai bargardonidani qarzhoi dodashuda muhlati davo tatbiq namegardad.

 

Moddai 22. Qarzdihi dar holathoi favqulodda

  1. Dar holathoi favqulodda Rayosat metavonad ba tashkilothoi qarzi az rui sharthoi muqarrarnamudai khud oid ba dodani qarz baroi tamini pardokhtpaziri qaror qabul namoyad.
  2. Qarz dar holathoi favqulodda ba muhlati to se moh doda meshavad, agar Rayosat muqarrar namoyad, ki tashkiloti qarzi:

– imkoniyathoi digari qarzgiri nadoshta boshad;

– qobili pardokht boshad;

– doroi molu mulki munosib baroi tamini qarz boshad.

  1. Hangomi dar muhlati muayyanshuda barnagardonidani qarz Rayosat metavonad muhlati pardokhti onro to se mohi  digar tamdid namoyad, agar tashkiloti qarzi darkhost va naqshai asosnoki chorabinihoro, ki maqomoti ijroiyaash tasdiq namudaast, bo nishon dodani sharthoi zerin peshnihod namoyad:

– usuli bargardonidani qarz;

– chorahoi islohi vaz baroi peshgirii zarurati minbadai qarzgiri dar holathoi favqulodda.

  1. Bonki millii Tojikiston tibqi Qonuni mazkur va qonunhoi digar nisbat ba tashkilothoi qarzie, ki naqshai chorabinihoi   peshbinikardaro ijro namekunand yo ba natijahoi naqshavi noil namegardand, tadbirhoi dakhldor meandeshad.

BOBI 4. HAMKORII BONKI MILLII TOJIKISTON BO MAQOMOTI DAVLATI

Moddai 23. Prinsiphoi asosii hamkori

  1. Bonki millii Tojikiston dar doirai vakolathoe, ki qonun ba vay dodaast, mustaqil meboshad. Azoi Rayosat va kormandoni Bonki millii Tojikiston, ki baroi qabul kardani qaror vakolat dorand, az yagon shakhsi voqei yo huquqi, az jumla az maqomoti davlati suporish namegirand.
  2. Har guna mudokhila ba faoliyati onro Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston va Prezidenti Jumhurii Tojikiston bo peshnihodi Bonki millii Tojikiston mavridi barrasi qaror medihand.
  3. Bonki millii Tojikiston baroi ijroi vazifahoi ba zimaash guzoshtashuda dar tahiyai siyosati iqtisodii Hukumati Jumhurii Tojikiston ishtirok mekunad. Raisi Bonki millii Tojikiston yo bo suporishi vay yake az muovinonash dar jalasahoi Hukumati Jumhurii Tojikiston ishtirok mekunand.
  4. Bonki millii Tojikiston va Hukumati Jumhurii Tojikiston az amalhoi ehtimolii khud, ki doroi ahamiyati umumidavlati meboshand, ba yakdigar akhborot medihand, kori khudro hamohang mesozand, mashvaratho meguzaronand.
  5. Bonki millii Tojikiston ba Vazorati moliyai Jumhurii Tojikiston oid ba masalahoi jalb namudani qarzho az tarafi davlat, pardokhti qarzi davlati bo darnazardoshti tasiri on ba vazi nizomi bonki va hadafhoi asosii siyosati puliyu qarzii davlat mashvarat medihad.

 

Moddai 24. Munosibathoi qarzi bo Hukumati Jumhurii Tojikiston

  1. Hukumati Jumhurii Tojikiston dar holathoi favquloddayu gayrichashmdosht va narasidani mablagi bujeti davlati metavonad baroi jubroni farqi ziyoni on az Bonki millii Tojikiston qarz girad. Mablagi umumii qarzi baroi in maqsad giriftai Hukumati Jumhurii Tojikiston az Bonki millii Tojikiston naboyad az 10 foizi mablagi qismi daromadi umumii bujeti davlatii soli guzashta ziyod boshad. Qarzhoi girifta dar davomi 12 moh pardokht karda meshavand.
  2. Ba Bonki millii Tojikiston mustaqiman kharidani kogazhoi qimatnoki Hukumati Jumhurii Tojikiston yo digar maqomoti davlati dar davrai avvali barorishi onho man ast.

 

Moddai 25. Hizmatrasonii qarzi davlati

Bonki millii Tojikiston metavonad ba qarzi davlatii Jumhurii Tojikiston bo amaliyoti joygironii vombarghoi davlati, adoi onho va pardokhti foiz az rui onho khizmat rasonad.

 

Moddai 26. Amonatho va amaliyoti kassavi

  1. Bonki millii Tojikiston ba sifati amonatnigohdorandai davlat ba khazinadorii davlati va maqomoti digari davlati khizmathoi bonki merasonad. Bonki millii Tojikiston  pardokhthoro muvofiqi hajmi mablagho dar surathisobhoi dakhldor amali mesozad.
  2. Dar holati zaruri Bonki millii Tojikiston metavonad tibqi qarori Rayosat yak qismi mablagi bujeti davlatiro mutobiqi shartnoma bo Vazorati moliyai Jumhurii Tojikiston  ba muhlati muayyan hamchun pasandoz qabul namoyad va baroi on foiz pardokht kunad.

 

Moddai 27. Vazifahoi namoyandai moliyavi

  1. Bonki millii Tojikiston dar muvofiqa bo Hukumati Jumhurii Tojikiston tashkili khizmatrasonii kogazhoi qimatnoki davlatiro bo tartibi zerin ba roh memonad:

– marketingi kogazhoi qimatnoki davlati;

– pardokhti mablagi asosii kogazhoi qimatnok, foizho va digar podoshhoi komissioni;

– ijroi digar amalhoe, ki muvofiqi maqcadu vazifahoi Bonki millii Tojikiston meboshand.

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad hamchun namoyandai moliyavi ba Hukumati Jumhurii Tojikiston, tashkilothoi qarzi va fondhoi gayribujeti baroi nigohdorii mablagi onho bo puli milli, asor va kogazhoi qimatnok khizmat rasonad. Tartibi khizmatrasonii mazkur az jonibi Bonki millii Tojikiston muayyan va dar asosi sozishnomahoi dujoniba amali karda meshavad.

 

Moddai 28. Tashkili khizmatrasonii kassavii bujetho

  1. Bonki millii Tojikiston yakjoya bo Vazorati moliyai Jumhurii Tojikiston tartibi ijroi bujethoi jumhuriyavi va mahalliro muqarrar mekunad.
  2. Bonki millii Tojikiston ijroi kassavii bujethoi jumhuriyavi va mahalliro ba vositai bonkho amali menamoyad va metavonad amaliyoti baroi ijroi bujetho zaruriro ba vositai shubahoi khud ba jo ovarad.

 

Moddai 29. Bonki millii Tojikiston – bonkdor, mushoviri moliyavi va namoyanda

Bonki millii Tojikiston hamchun bonkdor, mushoviri moliyavi,  namoyandai Hukumati Jumhurii Tojikiston va maqomoti digari davlati oid ba masalahoi nizomi zakhira va masalahoi digar meboshad, ki bo faoliyati bonki vobastaand.

BOBI 5. NIZOMI PARDOHT

Moddai 30. Nizomi pardokht

Bonki millii Tojikiston masuli tashkili nizomi pardokht buda, rohbarii tashkil va tamini rushdi nizomi samaranoku boetimodi pardokht, kliring va hisobbarobarkuniro dar Jumhurii Tojikiston ba uhda dorad. Bo in maqsad Bonki millii Tojikiston:

– ba hamkorii nizomhoi hisobbarobarkuni va kliring bo nizomhoi dakhldori digar, ki ba birjaho, bozorhoi kogazhoi qimatnok aloqamandand, musoidat menamoyad;

– tahiyai usulu tekhnologiyahoi navi hisobbarobarkuniho va intiqoli kogazhoi qimatnokro ba roh memonad;

– baroi hamkorii bayni ishtirokchiyon dar rushdi nizomi pardokht va khizmatrasonihoi puli sharoit faroham meovarad.

 

Moddai 31. Tashkili hisobbarobarkuni dar bayni bonkho

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad ba tashkilothoi qarzi jihati anjom dodani pardokhthoi baynibonki khizmat rasonida, baroi tashkili nizomi kliringi baynibonki va digar shaklhoi hisobbarobarkuni muvofiqi sanadhoi meyorii huquqii qabulkardaash musoidat namoyad.
  2. Bonki millii Tojikiston baroi rioyai muhlati pardokhtho mutobiqi qonunguzorii  Jumhurii Tojikiston masul ast.

 

Moddai 32. Tanzim va nazorati nizomi pardokht

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad bo maqsadi tamini etimodnokii nizomi pardokht:

1) khizmatrasonihoero, ki tashkilothoi qarzi yo taminkunandagoni khizmatrasonihoi puli oid ba irsol, korkard va qabuli suporishnomahoi pardokhti, chekho, intiqoli mablag va kogazhoi qimatnok ba surathisobhoi onho yo mizojonashon ijro mekunand, tanzim va nazorat namoyad;

2) nizomhoi zerinro tashkil va faoliyatashonro tamin namoyad, baroi tashkilu tanzimi faoliyati onho ijozatnoma dihad, baqaydgiri va nazorati onhoro ba roh monad:

a) kliring, hisobbarobarkuniho va amaliyoti digar bo puli milli va asori khoriji;

b)  kliring, hisobbarobarkuniho va amaliyoti digar bo kogazhoi qimatnok;

v) kliring, hisobbarobarkuniho va amaliyoti digar az rui pardokhtho (yo mubodilai kogazhoi qimatnok) bo har guna asor dar muqoisa bo pardokhthoi digar (yo mubodilai kogazhoi qimatnok) bo asori digar;

3) shaklhoi hisobbarobarkunii gayrinaqdiro muayyan kunad va namunahoi hujjathoi pardokhtiro, ki baroi hisobbarobarkunii gayrinaqdi dar Jumhurii Tojikiston istifoda meshavand, tasdiq namoyad;

4) talaboti haddi aqalro oid ba boetimodi va tamini amniyati hisobbarobarkunihoi elektroni, intiqoli mablag, nizomi kliring, internet-bonking, inchunin tamini amniyati ittilooti bonki muqarrar namoyad.

  1. Tartibi hisobbarobarkuniho bo puli milli va asori khoriji az tarafi Bonki millii Tojikiston muayyan karda meshavad.
  2. Bonki millii Tojikiston siyosati nizomi pardokhti Jumhurii Tojikistonro muayyan mekunad va monitoringi amali gardidani onro anjom medihad.

 

Moddai 33. Standarthoi baynalmilali

Bonki millii Tojikiston hangomi ijroi vakolathoi khud oid ba tashkilu tanzimi nizomi pardokht standarthoi baynalmilaliro istifoda namuda, bo maqsadi tamini amniyat va samaranokii on bo maqomoti davlatii Jumhurii Tojikiston, bonkhoi markazii (millii) kishvarhoi digar va tashkilothoi moliyavii baynalmilali hamkori menamoyad.

 

Moddai 34. Hizmatrasoni ba tashkilothoi qarzi

Bonki millii Tojikiston metavonad baroi tashkilothoi qarzi, ki dar Jumhurii Tojikiston faoliyat menamoyand, surathisobho kushoda, baroi baqiyai onho foiz dihad yo baroi khizmatrasoniash haqqi muayyan girad.

BOBI 6. ROBITAHOI IQTISODII HORIJI A AMALIYOTI ASORI

Moddai 35. Vakolathoi Bonki millii Tojikiston  dar sohai faoliyati iqtisodii khoriji

Bonki millii Tojikiston dar holathoe, ki qonunguzori va sozishnomahoi baynalmilalii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaand, dar munosibat bo bonkhoi markazii (millii) davlathoi khoriji, Hazinai baynalmilalii asor, Bonki jahoni va digar tashkilothoi moliyavii baynalmilali namoyandai manfiathoi Jumhurii Tojikiston buda, az nomi on muomila va dodugirift mekunad.

 

Moddai 36. Bonki millii Tojikiston – maqomi tanzimi asor va nazorati asor

 

Bonki millii Tojikiston maqomi davlatii tanzimi asor va nazorati asor buda, vazifai khudro muvofiqi Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai tanzimi asor va nazorati asor” amali menamoyad. (QJT az 26.07.14 s., № 1113)

Qismhoi 2 va 3 bo QJT az 26.07.14 s., № 1113 khorij shudand.

 

Moddai 37 bo QJT az 26.07.14 s., № 1113 khorij shud.

 

Moddai 38. Zakhirahoi asorii baynalmilalii davlat

 

  1. Bonki millii Tojikiston dar tavozuni khud hamai zakhirahoi asorii baynalmilalii davlatro nigoh medorad.
  2. Dar surati kamshavii zakhirai asorii baynalmilalii davlat yo az tarafi Bonki millii Tojikiston mushohida gardidani tamoyuli kamshavii on to darajae, ki baroi guzaronidani siyosati puliyu qarzi yo sari vaqt ijro namudani amaliyothoi baynalmilalii davlat ziyon rasonida metavonad, Bonki millii Tojikiston ba Prezidenti Jumhurii Tojikiston dar borai vaziyati in zakhiraho va sababhoe, ki boisi kamshavii onho shudaand yo shuda metavonand, hisobot, inchunin oid ba islohi holat tavsiyaho peshnihod mekunad.

 

Moddai 39. Zakhirahoi baynalmilalii Bonki millii Tojikiston

 

  1. Bonki millii Tojikiston bo maqsadi ijroi vazifaho va uhdadorihoi khorijii khud va himoyai sarmoyai oinnomaviash az  tagyiryobii qurbi asor, yak qismi mablagi khudro bo asor va digar doroihoi asori, ki arzishi onho dar bozorhoi baynalmilali ustuvor ast, nigoh medorad.
  2. Bonki millii Tojikiston az rui shart va ba muhlathoe, ki Rayosat muqarrar mekunad, zakhirai baynalmilalii Bonki millii Tojikistonro tasis medihad.
  3. Zakhirahoi baynalmilalii Bonki millii Tojikiston az inho iboratand:

– tillo va digar metallhoi qimatbaho, ki dar Bonki millii Tojikiston yo az nomi vay dar digar tashkilothoi qarzi nigoh doshta meshavand, az jumla uhdadorihoi shakhsoni digar, ki az tillo va digar  metallhoi  qimatbaho  iborat meboshad;

– asori mubodilai ozod, ki dar Bonki millii Tojikiston yo az nomi vay dar digar tashkilothoi qarzi nigoh doshta meshavad;

– uhdadorii shakhsoni digar va pasandozhoi baynibonkii az rui darkhost yo dar muhlati kutoh pardokhtshavanda, ki az asori mubodilai ozod iborat buda, dar surathisobhoi Bonki millii Tojikiston yo dar tavozuni bonkhoi markazii (millii) khoriji yo tashkilothoi moliyavii baynalmilali qaror dorand;

– kogazhoi qimatnoki qarzii bozorgiri iborat az asori mubodilai ozod, ki hukumathoi kishvarhoi khoriji, bonkhoi markazii (millii) khoriji yo tashkilothoi moliyavii baynalmilali barovardaand yo kogazhoi qimatnoki qarzie, ki purra bo daromad va qarzhoi emitent tamin shudaand;

– talabot ba tashkilothoi moliyavii baynalmilali, ki dar asosi amaliyoti furushu bozkharid va sozishnoma oid ba qarz dodani kogazhoi qimatnoki dar  sarkhati chorumi qismi 3 moddai mazkur zikrshuda ba miyon meoyad;

– huquqi makhsusi qarzgiri, ki dar surathisobi Bonki millii Tojikiston dar Hazinai baynalmilalii asor mavjudand;

– mablaghoi asorii Bonki millii Tojikiston dar Hazinai baynalmilalii asor.

  1. Bonki millii Tojikiston zakhirahoi asorii baynalmilalii khudro bo darnazardoshti hifz, tamini pardokhtpaziri va daromadnokii onho bo tartibi zikrshudai afzaliyatnoki idora mekunad.

 

Moddai 40. Amaliyot bo asori khoriji

Bonki millii Tojikiston siyosati qurbii asorro muayyan va amali namuda, huquq dorad:

– har guna amaliyotro bo asori khoriji dar Jumhurii Tojikiston va berun az on ki onho ba qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va dar tajribai bonkii baynalmilali qabulshuda muvofiq meboshand, ijro namoyad;

– vekselhoi khazinavi va digar kogazhoi qimatnoki az tarafi davlathoi khoriji yo tashkilothoi moliyavii baynalmilali barovardashuda va kafolat dodashudaro kharad va furushad, inchunin ahdhoi digarro, ki khilofi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston nameboshand va dar tajribai bonkii baynalmilali qabul karda shudaand, imzo namoyad;

– dar bonkhoi markazi (milli) va tashkilothoi moliyavii davlathoi digar hisobho kushoyad;

– baroi bonkhoi khoriji, bonkhoi markazi (milli) va tashkilothoi baynalmilalii moliyavi surathisobho kushoda, inchunin manfiati onhoro dar Jumhurii Tojikiston himoya kunad.

Moddai 41. Foida va ziyoni asori (voqean giriftanashuda)

  1. Foida va ziyoni asorii (voqean giriftanashuda) dar tavozuni solonai Bonki millii Tojikiston inikosgardida, ki ba tagyiryobii bahoi doroiho va uhdadoriho dar shakli asor, metallhoi qimatbaho va huquqi makhsusi qarzgiri aloqamand ast va vobasta ba tagyiryobii narkh yo qurbi mubodilavii in doroiho va uhdadoriho nisbat ba puli milli ba vujud omadaand, tibqi standarthoi baynalmilali dar surathisobi makhsus (aznavbahoguzori kardani asor) ba hisob girifta meshavand.
  2. Dar surati manfi budani baqiyai surathisobi makhsus (aznav bahoguzori kardani asor) on az hisobi foidai soli jori, fondi zakhiravi va sarmoyai oinnomavi jubron karda meshavad.

 

BOBI 7. TANZIM VA NAZORATI FAOLIYATI ASHKILOTHOI QARZI

 

Moddai 42. Bonki millii Tojikiston – maqomi tanzim va nazorati faoliyati tashkilothoi qarzi

  1. Bonki millii Tojikiston doroi huquqi istisnoii tanzim va nazorati faoliyati tashkilothoi qarzi meboshad. Bo in maqsad Bonki millii Tojikiston:

– ba tashkilothoi qarzi ijozatnoma medihad, onhoro dar fehristi baqaydgiri sabt mekunad, standarthoi nazorati faoliyati onhoro tahiya namuda, tartibi tatbiqi sanadhoi meyorii huquqi va tavsiyahoi khudro muqarrar menamoyad;

– tashkilothoi qarziro bo quvvai kormandoni khud yo mutakhassisoni ba in maqsad jalbgardida, az jumla amaliyot, fehristho, hujjatho va surathisobhoi onhoro sanjida, rioyai talaboti Qonuni mazkur, qonunhoi Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki”, “Dar borai tashkilothoi mablagguzorii khurd” va qonunhoi digari ba faoliyati bonki dakhldoshtaro muntazam nazorat menamoyad;

– az tashkilothoi qarzi peshnihodi ittilooti zaruriro baroi tanzim va nazorati faoliyati onho, inchunin oid ba islohi vazi kununii onho chora didanro  talab mekunad.

  1. Maqsadi asosii tanzim va nazorati faoliyati tashkilothoi qarzi nigohdorii suboti nizomi bonki va nizomi pardokht, himoyai manfiathoi pasandozdoron va qarzdehon meboshad.
  2. Bonki millii Tojikiston ba faoliyati jorii tashkilothoi qarzi mudokhila namekunad, ba istisnoi holathoe, ki qonun peshbini kardaast.
  3. Bonki millii Tojikiston bo sanadhoi meyorii huquqii khud  baroi hamai tashkilothoi qarzi tartibi hatmii hisobdori, tahiya, peshnihodi hisoboti moliyavi va  malumoti omoriro muqarrar mekunad.
  4. Bonki millii Tojikiston metavonad baroi tashkilothoi qarzi tartibi guzaronidani amaliyoti bonki, tashkili nizomi idorakunii khavfho va nazorati dokhiliro bo sanadhoi meyorii huquqii khud muqarrar namoyad.

 

Moddai 43. Hamkorii ittilooti

  1. Bonki millii Tojikiston baroi tahiyai omori bonki, moliyavi va tahlili vazi iqtisodi bo maqomoti davlati dar jamovari va nashri malumoti omori va digar malumot hamkori menamoyad va metavonad az maqomoti davlati ittilooti darkoriro darkhost va dastras namoyad.
  2. Bonki millii Tojikiston mavodi zerinro nashr menamoyad:

– ittilooti umumii omori va tahlili dar borai nizomi bonkii Jumhurii Tojikiston;

– hujjatho oid ba usulhoi jamovari va peshnihodi malumoti omori;

– malumoti dakhldori omori va konsepsiyae, ki ba guzarondani tahqiqu sanjishi berunii omorii anjomdodai Bonki millii Tojikiston imkon medihand.

 

Moddai 44. Peshnihodi ittiloot

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad tavassuti darkhosti khatti az tashkilothoi qarzi peshnihodi hama guna ittiloot va malumotro dar borai faoliyatashon, tavzehi onho yo peshbinihoi zerinro talab namoyad:

– oid ba masalahoi idorakunii korporativi, moliyavi, meyorhoi maqbul va masalahoi digari marbut ba faoliyat va idorakunii tashkiloti qarzi;

– oid ba doroiho va uhdadoriho, daromad va kharojot, az jumla meyori foizii giriftashavanda va pardokhtshavanda, haqqi khizmati giriftashavanda va pardokhtshavanda, uhdadoriho va tamomi khavfhoi ba vay tahdidkunanda;

– nisbati har guna shakhsi aloqamandi tashkiloti qarzi va yo har guna shakhsi huquqii mutobiqi qonunguzori baqaydgiriftashuda, ki dar jamiyati kholdingii tashkiloti qarzi nufuzi kalon dorad.

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad ittilooti peshnihodshudaro, ki ba fehristi ittiloot yo malumoti makhfi dokhil nameshavad, muvofiqi kategoriyahoi tashkilothoi qarzi va az rui navi faoliyatashon darajabandi shudaand, purra yo qisman nashr namoyad.
  2. Bonki millii Tojikiston metavonad shabakai ittilootiro baroi zarurati nizomi bonki tasis dihad va nigoh dorad.
  3. Tashkilothoi qarzi vazifadorand, ki hama guna malumoti az tarafi Bonki millii Tojikiston darkhostshavandaro sari vaqt peshnihod namoyand.

 

Moddai 45. Hamkorii Bonki millii Tojikiston bo maqomoti nazoratii dokhiliyu khoriji

Bonki millii Tojikiston metavonad bo digar bonkhoi markazii (millii) khoriji yo maqomoti nazoratii dokhiliyu beruni shartnoma basta, dar asosi on mubodilai malumot namoyad. Mubodilai chunin malumot metavonad malumoti makhfiro dar bar girad, ba sharte ki shartnomai bastashuda makhfiyatro talab kunad va Bonki millii Tojikiston bovari doshta boshad, ki baroi tamini makhfiyati chunin malumot chorahoi oqilona andeshida shudaand.

 

Moddai 46. Meyorhoi maqbul

Az jonibi Bonki millii Tojikiston baroi tashkilothoi qarzi meyorhoi maqbul tibqi Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki” muqarrar karda meshavand.

 

Moddai 47. Sanjishi faoliyati tashkilothoi qarzi

  1. Bonki millii Tojikiston nazorati majmuii faoliyati tashkilothoi qarziro bo tartibi zerin anjom medihad:

– hisobot, hujjatho, tavzehot, bayonot, dalelho va malumoti az jonibi tashkiloti qarzi tibqi Qonuni mazkur peshnihodshudaro barrasi mekunad;

– az tashkilothoi qarzi va har guna bonkhoi fari, jamiyathoi vobastai onho dar shakli khatti peshnihod va tasdiq namudani har guna malumoti ilovagi, hisobot, hujjatho, tavzehot, bayonot va yo dalelhoro talab mekunad;

– dar khususi vazi moliyavi, manbai mablaghoi puli, nufuzu etibori sahmdoroni bevosita yo bavositai tashkiloti qarzi va oid ba shakhse, ki baroi ba dah va ziyoda foizi sahmiyahoi tashkiloti qarzi sohib shudan murojiat menamoyad, malumot talab mekunad;

– sanjishi tashkiloti qarzi, jamiyathoi vobastai on va bonkhoi fariro tavassuti kormandi (kormandoni) khud yo shakhsone, ki bo in maqsad az jonibi Bonki millii Tojikiston tain shudaand, anjom medihad.2. Sanjish barrasii faoliyati tashkiloti qarziro baroi muayyan kardani vazi moliyavii on, inchunin muvofiqati faoliyati tashkiloti qarzi ba talaboti Qonuni mazkur, Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki”, sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikiston, sanadho va siyosati dokhilii tashkiloti qarziro dar bar megirad.

  1. Bonki millii Tojikiston na kamtar az yak marotiba dar yak sol hamai tashkilothoi qarziro az sanjish meguzaronad, ba istisnoi namoyandagihoi onho, ki na kamtar az yak marotiba dar du sol sanjida meshavand.
  2. SHakhsoni tibqi moddai mazkur baroi guzaronidani sanjish tainshuda, baroi rioyai talaboti makhfiyati malumot masul meboshand. Kormandoni rohbarikunanda, kormandon va namoyandai tashkiloti qarzi yo bonki fari va jamiyathoi vobastai on vazifadorand dastrasii  hamai utoqhoi kori, az jumla khazinaho va ganjkhonaho, kitobhoi hisobdori, surathisobho, hujjatho, sabthoi elektroniro ba shakhsoni mazkur tamin namoyand.
  3. Har guna malumot, az jumla malumoti doroi sirri bonki, ki sanjishgaron talab mekunand, boyad az jonibi tashkiloti qarzi sari vaqt peshnihod karda shavad. Kormandoni rohbarikunandai tashkiloti qarzi vazifadorand ba guzaronidani sanjish hamajoniba  musoidat namoyand.
  4. Bonki millii Tojikiston SHuroi nozironi tashkiloti qarziro oid ba natijahoi sanjish ogoh mesozad.
  5. Tartibi guzaronidani sanjish, jambast va peshnihodi natijahoi on bo sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikiston muqarrar karda meshavad.
  6. Uzvi Rayosat, kormand va namoyandai Bonki millii Tojikiston va har shakhse, ki tibqi talaboti Qonuni mazkur baroi guzaronidani sanjish, inchunin ba sifati mudiri muvaqqati tain yo jalb gardidaast, baroi ziyoni hangomi dar doirai Qonuni mazkur sofdilona ijro kardani uhdadorii vazifavi rasonidashuda, masul nameboshad.
  7. Bonki millii Tojikiston ba shakhsoni mazkur jubroni har guna kharojoti marbut ba himoyai onho az davoi sudii vobasta ba sofdilona ijro kardani uhdadorihoi vazifaviashon peshnihodshudaro kafolat medihad, ba istisnoi holathoi dar sodir kardani jinoyat gunahkor donista shudani onho.

 

Moddai 48. CHorahoi favrii islohi va tasirrasoni

 

  1. Bonki millii Tojikiston metavonad har guna chorahoi favrii islohi yo tasirrasonii dar qismi 2 moddai mazkur peshbinishudaro tatbiq namoyad, agar ba on malum gardad, ki tashkiloti qarzi, kormandoni rohbarikunanda yo kormandoni digari on:

– talaboti Qonuni mazkur, qonunho, sanadhoi meyorii huquqii digar va amrnomahoi Bonki millii Tojikistonro rioya nakardaand;

– ba Bonki millii Tojikiston malumoti muqarrarshudaro sari vaqt peshnihod nakardaand yo onro nosahehu nopurra peshnihod namudaand;

– amaliyoti bonkii doroi khavfi az meyor ziyod yo nodurustro anjom dodaand.

  1. Hangomi joy doshtani holathoi dar qismi 1 moddai mazkur peshbinishuda, Bonki millii Tojikiston metavonad nisbat ba tashkiloti qarzi yak yo yakchand chorahoi islohi yo tasirrasonii zerinro tatbiq namoyad:

– ba tashkiloti qarzi amrnoma firistad;

– ba tashkiloti qarzi dastur dihad;

– az tashkiloti qarzi tahiya va peshnihodi naqshai chorabinihoro jihati bartaraf kardani kambudiho va islohi vazi ba amalomada yo malumotro oid ba chorahoi andeshidashuda talab namoyad;

– az tashkiloti qarzi qat kardani anjomdihii baze amaliyotro talab kunad;

– taqsimi har guna foida yo sudi sahmiyahoro man namoyad;

– hama guna mahdudiyatro baroi dodani qarz muqarrar sozad;

– ilova ba mablagi zakhirahoi hatmie, ki dar Bonki millii Tojikiston nigoh doshta meshavand, dar muhlat va ba mablagi muayyan ziyod kardani onhoro az tashkiloti qarzi talab namoyad;
– az raisi SHuroi noziron davat namudani jalasai gayrinavbatii SHuroi nozironro bo ishtiroki namoyandagoni Bonki millii Tojikiston jihati barrasii huquqvayronkuniho va andeshidani chorahoi zaruri bo maqsadi bartaraf kardani onho talab namoyad;

– az rais yo rayosati tashkiloti qarzi talab namoyad, ki solimgardonii moliyavii tashkiloti qarzi, az jumla bo usuli tagyirdihii tarkibi doroihoi onro amali namoyad;

– az tashkiloti qarzi muvaqqatan yo purra az kor barkanor kardani yak yo yakchand kormandi rohbarikunandaro talab namoyad;

– az tashkiloti qarzi az vazifa sabukdush kardani rais yo digar uzvi SHuroi nozironro darkhost namoyad;

– aznavtashkildihi (muttahidshavi, hamrohshavi, taqsimshavi, judoshavi, tabdildihi)-i tashkiloti qarziro talab namoyad;

– baroi tashkiloti qarzi meyorhoi maqbulro ba muhlati to shash moh tagyir dihad;

– ba tashkiloti qarzi ijroi baze amaliyoti dar ijozatnomai on muayyanshudaro ba muhlati to duvozdah moh bozdorad;

– kushodani filial va vohidi digari sokhtoriro ba tashkiloti qarzi man kunad;

– qabul va intiqoli doroihoro az jonibi tashkiloti qarzi, inchunin pardokhti sudi sahmiyahoro mahdud namoyad;

– mutobiqi qonun nisbat ba kormandoni rohbarikunandai tashkiloti qarzi mujozoti jarimaviro tatbiq kunad;

– vakolathoi maqomoti idorakunii tashkiloti qarzi (Majlisi umumii sahmiyadoron (ishtirokdoron), SHuroi noziron, maqomoti ijroiya)-ro boz doshta, baroi solimgardonii tashkiloti qarzi tibqi Qonuni mazkur mamuriyati muvaqqati tain namoyad;

-ba tashkiloti qarzi ba andozai to yak foiz az haddi aqali sarmoyai oinnomavi jarima bandad;
– az sahmdoroni tashkiloti qarzi purra kardani sarmoyai onro talab kunad;

– ijozatnomai ba tashkiloti qarzi dodashudaro mutobiqi Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki” bozkhond namoyad.

  1. Bonki millii Tojikiston inchunin metavonad tashkilothoi qarziro dar holathoi zerin ba andozai to yak foiz az haddi aqali sarmoyai oinnomavii muqarrarshuda jarima bandad va bartaraf namudani kambudi va huquqvayronkunihoro dar muhlati muqarrargardida talab namoyad:

– agar tashkiloti qarzi ba Bonki millii Tojikiston har guna hisobot, malumoti omori, digar ittilooti nopurra va nosahehro peshnihod namoyad;

– agar tashkiloti qarzi malumot oid ba mushtari, khavfhoi muayyani mushtariyoni khosaash va har guna ittilooti az jonibi Bonki millii Tojikiston darkhostshudaro peshnihod nakunad yo peshnihodi onro ba takhir andozad;

– baroi khalaldor sokhtani manfiathoi istemolkunandagoni khizmatrasonihoi nizomi bonki; (QJT az 26.07.14 s., № 1113)

– baroi kambudi va qonunvayronkunihoe, ki dar natijai sanjishi bevositai faoliyati tashkiloti qarzi oshkor gardidaand.

  1. Dar holati talaboti Bonki millii Tojikistonro ijro nakardani tashkiloti qarzi, jarimabandi mutobiqi qismi 3 moddai mazkur to bartaraf kardani kambudiho idoma meyobad.
  2. Mablagi jarima az surathisobi murosilotii (korrespondentii) dar Bonki millii Tojikiston kushodai tashkiloti qarzi, be suporishi on sitonida meshavad. Dar surati vujud nadoshtani chunin surathisob dar Bonki millii Tojikiston, mablagi jarima az tashkiloti qarzi tibqi qonunguzori sitonida meshavad.
  3. Tartibi tatbiqi chorahoi favrii islohi va tasirrasoni az jonibi Rayosat muayyan karda meshavad.
  4. CHorahoi favrii islohi va tasirrasonii dar moddai mazkur peshbinigardidaro Bonki millii Tojikiston dar muhlati yak sol az ruzi az jonibi tashkiloti qarzi sodir gardidani huquqvayronkuniho, ammo na dertar az se moh badi oshkor shudani onho amali menamoyad.
  5. Tatbiqi chorahoi favrii islohi yo tasirrasoni, ki dar moddai mazkur peshbini shudaand, masuliyati tashkiloti qarziro tibqi digar  qonunho istisno namekunad.

 

Moddai 49. Mamuriyati muvaqqati

 

  1. Mamuriyati muvaqqati maqomi makhsusi idorakunii tashkiloti qarzi meboshad, ki bo maqsadi peshgiri kardani muflisshavii on az jonibi Bonki millii Tojikiston bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni mazkur ba muhlati to shash moh tain karda meshavad.
  2. Muhlati faoliyati mamuriyati muvaqqati imkon dorad az jonibi Bonki millii Tojikiston to shash moh tamdid karda shavad.
  3. Qarori Rayosati Bonki millii Tojikiston dar borai tain namudani mamuriyati muvaqqati (yo tamdid kardani muhlati vakolathoi on) az jonibi Bonki millii Tojikiston dar muhlati na dertar az panj ruz az sanai qabuli on tavassuti du ruznomai rasmii Jumhurii Tojikiston nashr karda meshavad.
  4. Rohbarii mamuriyati muvaqqatiro mudiri on (mudiri muvaqqati), ki az nomi tashkiloti qarzi be vakolatnoma amal mekunad, anjom medihad.
  5. Mudiri muvaqqati az hisobi kormandoni Bonki millii Tojikiston yo mutakhassisone (korshinosone), ki kormandoni Bonki millii Tojikiston nestand, tain karda meshavad va:

– namoyandai Bonki millii Tojikiston ba hisob rafta, ba dasturhoi on itoat mekunad va dar tamomi davrai ijroi uhdadorihoyash ba Bonki millii Tojikiston hisobot medihad;

– ba muqarraroti Qonuni mazkur va sanadhoi meyorii huquqii digar, dasturamalu amrnomahoi Bonki millii Tojikiston hamchun rohbari tashkiloti qarzi itoat menamoyad. Mutakhassisone (korshinosone), ki kormandoni Bonki millii Tojikiston nestand, boyad ba talaboti takhassusi, ki nisbat ba rohbaroni tashkilothoi qarzi tibqi muqarraroti Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki” tatbiq megardand, javobgu boshand. Bonki millii Tojikiston metavonad dar holati zaruri mudiri muvaqqatiro  ivaz yo az vazifa barkanor namoyad.

 

Moddai 50. Asos baroi tain namudani mamuriyati muvaqqati

Bonki millii Tojikiston metavonad mamuriyati muvaqqatiro dar holathoi zerin tain namoyad, agar:

– Bonki millii Tojikiston muayyan kunad, ki tashkiloti qarzi yagon muqarraroti qonun, sanadi meyorii huquqi, amrnoma yo dasturamalhoi Bonki millii Tojikistonro rioya nakardaast yo bo yagon namudi faoliyati shubhaovar (beetimod), ki vazi tashkiloti qarziro zaif namuda, manfiathoi pasandozdoronro zeri khatari jiddi qaror dodaast yo boisi talaf shudani doroihoi tashkiloti qarzi gardidaast, mashgul shudaast;

– Bonki millii Tojikiston dalelhoi asosnok doshta boshad, ki  tashkiloti qarzi yo rohbaroni on ba faoliyati jinoi mashgul shudaand, ki dar natijai on manfiathoi pasandozdoronro zeri khatari jiddi meguzorand;

– Bonki millii Tojikiston oshkor kunad, ki tashkiloti qarzi baroi peshburdi amaliyoti bonki dar holati noustuvor qaror dorad va in holatro zud behtar karda nametavonad;

– tashkiloti qarzi az uhdai ijroi talaboti Bonki millii Tojikiston nabaromada, ba ijroi vazifahoi nazoratii on, az jumla tavassuti pinhon kardan yo peshnihod nakardani hujjathoi hisobdori, bahisobgiri va digar hujjatho baroi sanjish mone gardad;

– tashkiloti qarzi bo qarori SHuroi noziron yo sahmdoron taini mamuriyati muvaqqatiro talab kunad;

– sarmoyai tashkiloti qarzi az 50 foizi haddi muqarrarkardai Bonki millii Tojikiston baroi kifoyatii sarmoya tibqi Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki” kamtar shavad;

– faoliyati tashkiloti qarzi ba nizomi bonkii Jumhurii Tojikiston khavfovar boshad.

 

Moddai 51. Natijahoi tain namudani mamuriyati muvaqqati

Badi tain gardidani mamuriyati muvaqqati:

– hamai huququ vakolathoi tashkiloti qarzi, az jumla on huququ vakolathoe, ki sahmdoron, pasandozdoron yo kormandoni rohbarikunandai tashkiloti qarzi dorand, bozdoshta shuda, ba mudiri muvaqqati doda meshavand. Kase haq nadorad baroi dodani huquqho ba mudiri muvaqqati yo amali namudani onho az tarafi vay mone gardad;

– har guna amal yo qarore, ki az tarafi tashkiloti qarzii dar itoati mamuriyati muvaqqati qarordoshta yo az nomi on (yo az tarafi sahmdoron yo rohbaroni on) qabul meshavad, beetibor meboshad,  agar on az tarafi mudiri muvaqqati yo tahti rohbarii vay qabul nashuda boshad, az jumla intiqoli pul yo kogazhoi qimatnok, ki bonkho tavassuti nizomi hisobbarobarkunii pardokht yo nizomi hisobbarobarkunii kogazhoi qimatnok anjom dodaand va onho qabl az ba kor ogoz kardani mamuriyati muvaqqati bebozkhond shudaand;

– muhlati muqarrarkardai qonun, shartnoma yo ba tavri digar muqarrarshuda, ki badi ba okhir rasidani on har guna talabot yo huquqi tashkiloti qarzi qat meyobad yo pardokht karda meshavad, khud az khud az ruzi siparishavii on ba muhlati shash moh tamdid karda meshavad.

 

Moddai 52. Vazifahoi mamuriyati muvaqqati

Mamuriyati muvaqqati nisbat ba tashkiloti qarzi favran chorahoi zerinro meandeshad:

– hamai kushishhoi khudro sofdilona baroi tamini nigohdorii doroihoi tashkiloti qarzi ba kharj medihad;

– hisobrasii mufassali (inventarizatsiyai) doroiho, az jumla doroihoi voqei va uhdadorihoi tashkiloti qarziro ogoz menamoyad;

– ba tamomi vohidhoi sokhtorii tashkiloti qarzi oid ba jori namudani mamuriyati muvaqqati dar tashkiloti qarzi ogohinomaro bo zikri sanai ba ijroi uhdadorihoi khud ogoz kardani mamuriyati muvaqqati, ki on naboyad az sanai irsoli ogohinoma peshtar boshad, irsol menamoyad;

– tavassuti ruznomahoi rasmii Jumhurii Tojikiston dar bayni aholi, on joyhoe, ki vohidhoi sokhtorii tashkiloti qarzi joygirand, oid ba ogozi faoliyati mamuriyati muvaqqati dar tashkiloti qarzi elon menamoyad;

– hamai molu mulki voqei, sabtho va digar doroihoi tashkiloti qarziro, az jumla az bonkhoi farii on bozpas megirad;

– huquq dorad kormandoni rohbarikunanda va kormandoni digari tashkiloti qarziro az vazifa barkanor va yo ozod namoyad;

– ivaz namudani hamai qulfho, mahdud namudani ijozati giriftani kalidhoi onho, tagyir dodani ramzhoi istifodai kompyuterho, dodani rukhsatnomahoi nav, bekor kardani vakolathoi shakhsone, ki az nomi tashkiloti qarzi amal mekardand, inchunin muqarrar namudani mahdudiyathoi digarro baroi dastrasii  obektho va doroihoi tashkiloti qarzi anjom medihad;

– tashkilothoi qarzi, baqaydgirandagon, namoyandaho va agentho, ki ba kogazhoi qimatnok saru kor dorand, inchunin idorakunandagoni doroihoi berunii tashkiloti qarziro dar borai tagyir yoftani vakolathoi shakhsone, ki az nomi tashkiloti qarzi dasturho medodand, ogoh menamoyad;

– hama guna pardokhthoro ba molikon, sahmdoron va kormandoni rohbarikunandai tashkiloti qarzi ba istisnoi muzdi mehnati onho bozmedorad;

– dar tamomi filialhoi tashkiloti qarzi namoyandahoi khudro tain menamoyad.

 

Moddai 53. Hisoboti mudiri muvaqqati

  1. Mudiri muvaqqati dar davomi si ruz pas az sanai tain shudanash ba Rayosati Bonki millii Tojikiston dar borai vazi moliyavi va naqshai solimgardonii tashkiloti qarzi hisoboti peshaki peshnihod mekunad, ki iborat az:

1) hisoboti tavozunii tashkiloti qarzi, ki az jonibi mudiri muvaqqati tahiya gardida, dar on vazi voqeii moliyavii tashkiloti qarzi nishon doda meshavad;

2) tavsiyai andeshidani yake az chorahoi zerin nisbat ba tashkiloti qarzi:

a) solimgardonii vazi moliyavii tashkiloti qarzi na tanho bo rohi tajdidi sokhtori on, balki bo istifoda az vakolathoi dar moddahoi 55-58 peshbinishuda;

b) bozkhondi ijozatnoma baroi ijroi amaliyoti bonki va barhamdihii tashkiloti qarzi.

  1. Bonki millii Tojikiston badi barrasii hisoboti mudiri muvaqqati dar muddati ponzdah ruz qarori dakhldor qabul mekunad.
  2. Mudiri muvaqqati vazifador ast, ki har moh oid ba faoliyati mamuriyati muvaqqati ba Bonki millii Tojikiston hisobot dihad.

 

Moddai 54. Moratoriyai qonegardonii talaboti pasandozdoron va ijroi uhdadorihoi digari tashkiloti qarzi

  1. Bonki millii Tojikiston bo maqsadi hifzi vazi moliyavii tashkiloti qarzi, ki dar on mamuriyati muvaqqati jori shudaast, metavonad pardokhti mablagro az rui har guna uhdadorii tashkiloti qarzi to yak moh bozdorad va dar holathoi zaruri in muhlatro ba yak mohi digar tamdid namoyad, vale in muhlat naboyad az se moh ziyod boshad.
  2. Dar davrai moratoriyai pardokhtho ba ogozi parvandai sudi, idomai parvandahoi ogozshuda yo taqibi sudi baroi ijroi majburi yo ba ijro kardani huquqi garav nisbat ba molu mulki tashkiloti qarzi roh doda nameshavad. Dar in davra baqaydgirii molu mulki gayrimanquli tashkiloti qarzi hamchun garav, sohib shudani qarzdeh ba huquqi qonegardonii afzaliyatnok az hisobi molu mulki gayrimanquli tashkiloti qarzi, ba gayr az holathoi mavjud budani sanadhoi sudi, ki qabl az taini mamuriyati muvaqqati qabul shudaand, man ast.

 

Moddai 55. Amali namudani naqshai solimgardonii vazi moliyavii tashkiloti qarzi

  1. Hangomi az jonibi Bonki millii Tojikiston qabul shudani qaror dar borai solimgardonii vazi moliyavii tashkiloti qarzi bo istifoda az vakolathoi makhsus, mudiri muvaqqati metavonad tajdidi sokhtori tashkiloti qarziro tibqi moddahoi 56-59 tariqi zayl anjom dihad:

– purra kardani sarmoyai tashkiloti qarzi;

– hamrohshavi yo muttahidshavii tashkiloti qarzi bo digar tashkiloti qarzi yo dodani huquqi sohibmulkii tashkiloti qarzi ba tashkiloti qarzii digar;

– intiqol yo furushi har guna doroi yo uhdadorihoi tashkiloti qarzi ba tashkiloti qarzii digar.

  1. Muqarraroti qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba vakolathoi nazorat yo imtiyozhoi sahmdoron (huquqi afzaliyatnok) kharid nisbat ba barorishi sahmiyaho, talaboti az jonibi sahmdoron tasdiq shudani amaliyote, ki ba sarmoya yo molu mulki tashkiloti qarzi tasir merasonad va gayra) ba tajdidi sokhtor, ki mutobiqi Qonuni mazkur anjom doda meshavad, mone namegardand.
  2. Uhdadorihoi tashkiloti qarzi, ki az rui sozishnomahoyash sari vaqt ijro nashudaand va yo bekor karda shudaand, hangomi tatbiqi choraho oid ba tajdidi sokhtor ba inobat girifta ameshavand.

 

Moddai 56. Purra kardani sarmoya

Bo maqsadi purra kardani sarmoyai tashkiloti qarzie, ki dar on mamuriyati muvaqqati tain shudaast, Bonki millii Tojikiston metavonad mudiri muvaqqatiro baroi andeshidani chorahoi zaruri yo qobili qabuli zerin vakolatdor namoyad:

– az hisob khorij kardani arzishi doroihoi bequrbshuda va mutanosiban kam kardani sarmoyai tashkiloti qarzi;

– barorishi sahmiyahoi ilovagii navhoi mavjuda yo sahmiyahoi nav yo har du;

– ba sahmiyahoi oddi tabdil dodani qarzi subordinarii tashkiloti qarzi;

– kam kardani sarmoyai tashkiloti qarzi tavassuti bozkharidi sahmiyahoi muvofiqi obuna barovardashuda yo beetibor donistani sahmiyaho biduni qonegardonii talaboti mutaqobil;

– digar vakolathoe, ki baroi purra kardani sarmoyai tashkiloti qarzi az jonibi Rayosati Bonki millii Tojikiston doda meshavand.

 

Moddai 57. Haridan, hamrohshavi yo muttahidshavi

Haridani tashkiloti qarzii az tarafi mamuriyati muvaqqati idorashavanda az jonibi digar tashkiloti qarzi (yo hamrohshavi, muttahidshavii on bo digar tashkiloti qarzi) imkon dorad bo rohi intiqol dodani qismi ziyodi sahmiyahoi tashkiloti qarzi ba digar tashkiloti qarzi ba ivazi sahmiyaho yo mablaghoi pulii on yo ba ivazi har du anjom doda shavad.

 

Moddai 58. Intiqoli doroi va uhdadoriho

Bonki millii Tojikiston metavonad mudiri muvaqqatiro baroi intiqol dodani hamai doroi va uhdadorihoi tashkiloti qarzie, ki az tarafi mamuriyati  muvaqqati idora meshavad yo intiqol dodani yak qismi onho ba digar tashkiloti qarzi vakolatdor namoyad.

Moddai 59. Himoyai qarzdeh va tartibi pardokhti jubron

  1. Intiqoli doroiho hangomi tajdidi sokhtor dar holathoi zerin man ast:

– intiqoli molu mulki tahti garav qarordoshta (dar doirai habs yo huquqi nigohdorii har guna doroi yo molu mulk, garavi molu mulki gayrimanqul yo har guna namudi digari huquqi garav), agar dar barobari on uhdadorii tashkiloti qarzi va manfiati ba huquqi garav vobastai on  niz intiqol doda nashavad;

– dodani tanho yak qismi huququ uhdadorihoe, ki dar qarordod jihati hisobbarobarkunii talaboti mutaqobila zikr shudaand.

  1. Agar mutobiqi arzyobii mustaqil qarzdehi tashkiloti qarzie, ki tahti idorakunii mamuriyati muvaqqati qaror dorad, binobar tajdidi sokhtor dar holati badtar az holati barhamdihii tashkiloti qarzi qaror doshta boshad, on goh qarzdehi mazkur baroi giriftani jubronpuli va mablage, ki qarzdehro dar holati barhamdihii tashkiloti qarzi barobar mekunad, huquq dorad.

 

Moddai 60. Vakolathoi mudiri muvaqqati

  1. Mudiri muvaqqati doroi vakolathoi zerin meboshad:

1) davom dodani ijroi amaliyoti bonki az nomi tashkiloti qarzi yo qat namudani onho;

2) jalbi qarzho bo tartibi muqarrarnamudai Bonki millii Tojikiston;

3) ijroi uhdadorihoi tashkiloti qarzi yo mahdud kardani onho;

4) tagyir dodani meyorhoi foizi az rui uhdadorihoi tashkiloti qarzi to meyorhoi dakhldori dar bozor  amalkunanda;

5) ba kor jalb kardani shakhsoni  mansabdor, kormandon va mushovironi zaruri;

6) qat namudani shartnomai kiroya baroi khizmatrasoni yo shartnomai ijora, ki tashkiloti qarzi ishtirokchii on meboshad;

7) ifshoi ittiloot dar borai tashkilothoi qarzi va amaliyoti onho, az jumla ittilooti doroi khususiyati makhfi bo maqsadi solimgardonii vazi moliyavii tashkiloti qarzi;

8) kharidu furushi mol, khizmatrasoni yo molu mulki digar az nomi tashkiloti qarzi;

9) barorishi hama guna vositahoi pardokhti az nomi tashkiloti qarzi;

10) ba sifati davogar va javobgar baromad namudan az nomi tashkiloti qarzi dar sud;

11) anjom dodani amalhoi zerin dar borai bargardonidani mablaghoi muhlati pardokhtashon guzashta:

a) furushi molu mulki ba garav giriftashuda;

b) az qarzdoron talab namudani pardokhti qarzhoi muhlatashon guzashta, peshnihodi taminot va  kafolathoi ilovagi;

12) ba imzo rasondani qarordod bo qarzdoron dar borai pesh az muhlat pardokht namudani qarz;
13)  peshnihod namudani kharidorii qarzhoi pardokhtanashuda ba shakhsoni digar;

14) andeshidani choraho dar borai bargardonidani digar qarzhoi qarzdoroni tashkiloti qarzi;
15) anjom dodani chorahoi zarurii digar na tanho tavassuti aznavtashkildihii tashkiloti qarzi bo rohi tagyir dodani shakli tashkiliyu huquqii on va tabdildihii on ba tashkiloti qarzii gayribonki.

  1. Mudiri muvaqqati huquqi bozdoshtan yo bekor kardani har guna  qarori maqomoti idorakunii tashkiloti qarziro, ki mukholifi manfiati mushtariyon va pasandozdoron ast, dorad.

 

Moddai 61. Anjomi faoliyati mamuriyati muvaqqati

  1. Faoliyati mamuriyati muvaqqati badi ba okhir rasidani muhlati vakolatho (yo muhlati tamdidi on) yo qabl az ba okhir rasidani in muhlat (yo muhlati tamdidi on) bo qarori Bonki millii Tojikiston ba anjom merasad, agar Bonki millii Tojikiston muayyan kunad, ki asoshoi tain shudani on bartaraf shudaand yo mutobiqi moddai 53 Qonuni mazkur barqaror kardani tashkiloti qarzi imkonnopazir ast.
  2. Badi ba anjom rasidani faoliyati mamuriyati muvaqqati binobar behtar gardidani vazi moliyavii tashkiloti qarzi:

– tamomi mahdudiyathoe, ki nisbat ba tashkiloti qarzi, maqomoti idorakuni, kormandoni rohbarikunandai on muqarrar shuda budand, bekor megardand;

– hamai tagyiru ilovaho ba hujjathoi tasisi, maqomoti idorakuni va hayati kormandoni tashkiloti qarzi, ki tibqi qonun hangomi faoliyati mamuriyati muvaqqati vorid shudaand, amal mekunand.

 

Moddai 62. Barham dodani tashkiloti qarzi

Agar faoliyati mamuriyati muvaqqati boisi behtar gardidani vazi moliyavii tashkiloti qarzi nagardad, Bonki millii Tojikiston ijozatnoma baroi ijroi amaliyoti bonkii onro bozkhonda, ba sud bo ariza dar borai barham dodani tashkiloti qarzi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston  murojiat menamoyad.

BOBI 8. NIZOMI PULI VA TASHKILI MUOMILOTI   PULI

Moddai 63. Nizomi puli

Nizomi pulii Jumhurii Tojikistonro Prezidenti Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.

 

Moddai 64. Vositai qonunii pardokht va emissiyai puli milli

  1. Puli millii az jonibi Bonki millii Tojikiston barovardashuda va dar gardish qarordoshta vositai yagona va istisnoii pardokhti har guna uhdadorihoi puli va hisobbarobarkuniho buda, qabuli on bo arzishi nominaliash dar Jumhurii Tojikiston az rui tamomi pardokhthoi puli hatmi meboshad.
  2. Bonki millii Tojikiston doroi huquqi istisnoii emissiyai (barorishi) puli kogazi (banknota) va tanga hamchun vositai qonunii pardokht dar qalamravi Jumhurii Tojikiston meboshad.

 

Moddai 65. Tavsifi puli milli

Bonki millii Tojikiston bo meyorhoi khud arzishi nominali, andoza, vazn, oroish va digar khususiyathoi puli kogazi va tangahoero, ki dar Jumhurii Tojikiston vositai pardokht meboshand, muqarrar mekunad.

 

Moddai 66. CHopi puli milli va tadbirhoi tamini amniyati on

  1. Bonki millii Tojikiston chopi pulhoi kogazi va sikkazanii tangahoro tashkil mekunad va baroi tamini amniyati nigohdorii nishonahoi puli, ki ba muomilot barovarda nashudaand, inchunin dar khususi az muomilot giriftan va nobud kardani pulhoi kogazi va tangahoi az muomilot giriftashuda tadbirho meandeshad.
  2. Bonki millii Tojikiston tartibi muayyan namudani korshoyamii nishonahoi puli va ivaz namudani pulhoi kogazi va tangahoi farsudaro muqarrar mekunad. Tartibi muayyansozii korshoyamii nishonahoi puli va ivaz namudani onho dar matbuot chop karda meshavad.
  3. Ivaz namudani puli millii dar muomilotbuda az tarafi Bonki millii Tojikiston surat megirad.
  4. Bonki millii Tojikiston pulhoi kogazi va tangahoi farsudaro az muomilot girifta, nobud mekunad va ba ivazi onho ba muomilot pulhoi kogazi va tanga mebarorad.
  5. Agar oroishi pulhoi ivazshavanda ba meyorhoi muqarrarshuda mutobiq naboshad, Bonki millii Tojikiston metavonad onhoro ivaz nakunad.

 

Moddai 67. Tamini iqtisodiyot bo nishonahoi puli

Bonki millii Tojikiston boyad hangomi paydo shudani talaboti iqtisodiyot ba pul onro bo nishonahoi puli dar hajmi muqarrarkardai khud tamin namoyad.

 

Moddai 68. Az muomilot barovardani nishonahoi puli

  1. Bonki millii Tojikiston bo qarori Rayosat metavonad har guna puli kogazi va tangahoi dar muomilotbudaro az muomilot girifta, ba ivazashon pulhoi hamarzishi digari kogazi va tangaho barorad.
  2. Badi ba okhir rasidani davrai ivazkuni, ki ba giriftani pulhoi kogazi va tanga az muomilot va ba digar pulhoi kogazi va tangaho ivaz namudani onho vobasta ast, pulhoi kogazi va tangahoi hamin tavr az muomilot barovardashuda digar vositahoi pardokhti buda nametavonand.

BOBI 9. HISOBOTDIHI VA NAZORATI MUHOSIBI

 Moddai 69. Soli moliyavi

Soli moliyavii Bonki millii Tojikiston az 1 yanvar ogoz yofta, 31 dekabr ba okhir merasad.

Moddai 70. Hisoboti solona

Badi ba okhir rasidani soli moliyavi Bonki millii Tojikiston hisobot tartib medihad, ki on hujjathoi zerinro dar bar megirad:

– hisoboti tavozuni, hisobot oid ba foida va ziyon, hisobot oid ba tagyiryobii sarmoya va hisoboti zarurii digar;

– usulhoi bahisobgirii muhosibi, ki Bonki millii Tojikiston hangomi tartib dodani hisoboti moliyavi az on istifoda namudaast;

– sharhi mukhtasari vazi makroiqtisodi dar Jumhurii Tojikiston, tatbiqi siyosati puliyu qarzi, arzyobii vaziyat va rushdi oyandai nizomi bonkii Jumhurii Tojikiston.

 

Moddai 71. Bahisobgirii muhosibi va hisoboti moliyavi

  1. Peshburd va tartib dodani bahisobgirii muhosibi va hisoboti moliyavii Bonki millii Tojikiston mutobiqi standarthoi baynalmilalii hisoboti moliyavi anjom doda meshavand.
  2. Bonki millii Tojikiston metavonad badi anjom yoftani har mohi hisoboti, hisoboti tavozunii mukhtasarshudaro, ki vazi moliyavii Bonki millii Tojikistonro dar ruzi korii okhirini mohi anjomyofta inikos mekunad, dar somonai khud nashr namoyad.
  3. Bonki millii Tojikiston har se moh oid ba vazi makroiqtisodi va masalahoi tatbiqi siyosati puliyu qarzi malumot nashr menamoyad.

 

Moddai 72. Uhdadorihoi sharti

  1. Bonki millii Tojikiston doroi uhdadorihoi muayyan meboshad, ki qisme az onhoro uhdadorihoi sharti (kafolatnomaho, mablaghoi mushtariyon dar surathisobhoi Bonki millii Tojikiston va uhdadorihoe, ki dar asosi bahshoi sudi paydo shudaand) tashkil medihand.
  2. Okhiri har sol Bonki millii Tojikiston ba Hukumati Jumhurii Tojikiston oid ba uhdadorihoi shartiash ittilo medihad, agar:

– mablagi uhdadorihoi sharti az panj foizi doroihoi sofi on ziyod boshad;

– mablagi dar surathisobi Bonki millii Tojikiston mavjuda dar davomi 3 soli okhir az jonibi mushtari talab karda nashuda boshad.

  1. Bo darkhosti Hukumati Jumhurii Tojikiston, ki az zarurati barrasii mukammali uhdadorihoi sharti barmeoyad, Bonki millii Tojikiston malumoti ilovagi peshnihod menamoyad.

 

Moddai 73. Peshnihod va nashri hisobot

Bonki millii Tojikiston har sol na dertar az 30 iyun hisoboti solonai khudro bo khulosai auditori ba Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston peshnihod karda, dar vositahoi akhbori omma nashr mekunad.

BOBI 10. IDORAKUNII BONKI MILLII TOJIKISTON

Moddai 74. Sokhtor va maqomoti idorakuni

  1. Bonki millii Tojikiston az Dastgohi markazi va shubahoi mintaqavi iborat ast.
  2. Idorakunii Bonki millii Tojikiston tavassuti Rayosat va raisi Bonki millii Tojikiston surat megirad. Rayosat maqomi olii kollegiali buda, samthoi asosii faoliyat, rohbari va idorakunii Bonki millii Tojikistonro muayyan va amali shudani onhoro nazorat mekunad.
  3. Rayosat az raisi Bonki millii Tojikiston, se nafar muovinoni u va se nafar azoi mustaqil, ki bo peshnihodi raisi Bonki millii Tojikiston az tarafi Prezidenti Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavand, iborat meboshad.
  4. Raisi Bonki millii Tojikiston va muovinoni u bo Farmoni  Prezidenti Jumhurii Tojikiston ba vazifa tain va az vazifa ozod karda shuda, farmonho baroi tasdiq ba Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston peshnihod karda meshavand. Raisi Bonki millii Tojikiston az rui vazifa ba hayati Rayosat dokhil meshavad.

. Raisi Bonki millii Tojikiston, muovinoni u va azoi Rayosat boyad shahrvandoni Jumhurii Tojikiston buda, doroi tahsiloti olii iqtisodi va tajriba dar sohai bonkdori boshand, dogi sudi nadoshta,  ba tashkilothoi muflisshuda rohbari nakarda boshand.

  1. Maoshi vazifavii raisi Bonki millii Tojikiston va muovinoni u az jonibi Prezidenti Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.
  2. Azoi Rayosat ba muhlathoi zerin tain karda meshavand:

– raisi Bonki millii Tojikiston – ba muhlati haft sol;

– muovinoni raisi Bonki millii Tojikiston – ba muhlati panj sol;

– azoi mustaqili Rayosat – ba muhlati chor sol.

  1. Raisi Bonki millii Tojikiston, muovinoni u va azoi digari Rayosat metavonand az nav ba vazifahoi khud tain karda shavand.
  2. Azoi mustaqili Rayosat az hisobi omuzgoroni muassisahoi tahsiloti olii kasbii sohai iqtisodi, muassisahoi ilmii iqtisodi va sobiqadorone, ki az sohahoi iqtisod, moliya va bonkdori ba nafaqa baromadaand, tain karda meshavand. Ba shakhsoni mazkur az jonibi raisi Bonki millii Tojikiston podoshpuli muqarrar karda meshavad.
  3. Dar surati az vazifa ozod shudani raisi Bonki millii Tojikiston yo muovinoni u, onho ijroi vazifahoi khudro to tasdiq shudani Farmoni Prezidenti Jumhurii Tojikiston dar in bora az jonibi Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston davom medihand.

 

Moddai 75. Asoshoi az vazifa ozod kardani azoi Rayosat

  1. Raisi Bonki millii Tojikiston, muovinoni u va azoi digari Rayosat dar holathoi zerin az vazifa ozod karda meshavand:

– binobar guzashtani muhlati vakolat;

– ijro karda natavonistani vazifahoi khizmati bo sababi bad shudani vazi salomati, ki bo khulosai komissiyai tibbi tasdiq shudaast;

– dodani arizai shakhsi dar borai istefo;

– nisbat ba onho barovardani hukmi aybdorkunii sud va etibori qonuni paydo kardani on;

– rioya nakardani mahdudiyathoe, ki dar Qonuni mazkur muqarrar karda shudaand;

– suiistifoda az vazifa;

– ishtirok nakardan dar majlishoi Rayosat dar muddati tuloni (ziyoda az se moh) be ogoh kardani Rayosat.

  1. Joyi kholi dar Rayosat boyad bo tain namudani uzvi nav dar davomi 60 ruzi taqvimi pur karda shavad.
  2. Azoi Rayosat huquq dorand dar borai istefoi khud dar muddati na dertar az se moh ba Prezidenti Jumhurii Tojikiston bo ariza murojiat namoyand.

 

Moddai 76. Vakolathoi raisi Bonki millii Tojikiston

  1. Raisi Bonki millii Tojikiston:

– az  nomi Bonki millii Tojikiston be vakolatnoma amal mekunad va manfiathoi onro dar munosibat bo maqomotu tashkilothoi davlati, tashkilothoi digar, tashkilothoi qarzi, tashkilothoi davlathoi khoriji va baynalmilali namoyandagi mekunad, shartnomaho ba imzo merasonad, az rui hamai masalahoi faoliyati on, ba istisnoi masalahoe, ki ba salohiyati Rayosat taalluq dorand,  qarorho  qabul  mekunad;

– baroi tamini ijroi qarorhoi Rayosat masul ast;

– vakolathoero, ki Rayosat ba zimmai u voguzor namudaast, amali menamoyad;

– amaliyoti harruzai Bonki millii Tojikistonro nazorat mekunad;

– dar jalasahoi Rayosat raisi mekunad;

– ba sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikiston, qarorho va protokolhoi majlisi Rayosat, shartnomaho va qarordodhoe, ki Bonki millii Tojikiston mebandad, imzo meguzorad;

– vazifahoro dar bayni muovinon taqsim mekunad;

– khizmatchiyoni Bonki millii Tojikistonro ba kor qabul va az kor ozod mekunad;

– farmonho mebarorad va amrho medihad, ki ijroi onho baroi hamai khizmatchiyoni Bonki millii Tojikiston va shubahoi on hatmi meboshad;

– baroi faoliyati Bonki millii Tojikiston komilan masul buda, amali namudani vazifahoi onro tamin mekunad.

  1. Dar vaqti nabudani raisi Bonki millii Tojikiston vazifahoi uro muovini yakum, dar nabudani muovini yakum, yake az muovinon ijro menamoyad.

 

Moddai 77. Vakolathoi Rayosat

  1. Rayosat vakolathoi zerinro dorost:

– siyosati pulii davlatro tahiya menamoyad, az jumla mahdudkunii amaliyotro dar bozori ozod, ki az tarafi Bonki millii Tojikiston surat megirad, meyori foizi az rui amonatho dar Bonki millii Tojikiston, sharthoi dodani qarzho, namudho va mablagi zakhiraho, ki bonkho va digar tashkilothoi qarzii gayribonki boyad onhoro dar Bonki millii Tojikiston nigoh dorand, muqarrar mekunad;

– siyosati asorii davlatro tatbiq menamoyad, az jumla qurbi rasmii asorro muayyan mekunad;

– sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikistonro baroi istifodai umum qabul va tasdiq menamoyad;

– guzorish va hisobotro, ki az tarafi Bonki millii Tojikiston ba Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston va Prezidenti Jumhurii Tojikiston peshnihod meshavand, barrasi menamoyad;

– dar borai ishtiroki Bonki millii Tojikiston dar tashkilothoi baynalmilali qarorho qabul menamoyad;

– arzishi nominali, oroishi pulhoi kogazi va tangaho, tartibi ba muomilot barovardani onho va shartu sharoiti az muomilot giriftani onhoro muayyan mekunad;

– siyosati idorakunii zakhirahoi baynalmilalii Bonki millii Tojikistonro muayyan mekunad;

– dar borai dodani ijozatnoma ba tashkilothoi qarzi qaror qabul mekunad;

– bo rozigii Prezidenti Jumhurii Tojikiston dar borai ziyod kardani sarmoyai oinnomavii onki millii Tojikiston qaror qabul mekunad;

– hisoboti solonai Bonki millii Tojikistonro tasdiq mekunad;

– dar borai mushakhkhasoti barovardani uhdadorihoi qarzii Bonki millii Tojikiston qaror qabul mekunad;

– sokhtori Bonki millii Tojikistonro muayyan mekunad, maoshi vazifavii khizmatchiyon, talaboti takhassusiro ba onho va digar pardokhthoi ilovagiro baroi kormandoni Bonki millii Tojikiston muqarrar menamoyad;

– muvofiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tartib va sharoiti ba kor qabul namudani khizmatchiyoni Bonki millii Tojikistonro muayyan mekunad;

– shubaho va namoyandagihoi Bonki millii Tojikistonro tasis va barham medihad;

– smetai daromad va kharojoti Bonki millii Tojikistonro tasdiq mekunad;

– har guna aybdorkuniro oid ba suiistifoda az vakolathoi  mansabi va ijro karda natavonistani vazifahoi azoi Rayosatro barrasi namuda, dar surati asosnok donistani onho, bo khulosayu tavsiyahoi khud ba Prezidenti Jumhurii Tojikiston guzorish mefiristad;

– shartho va holati mufassali khizmatrasonii Bonki millii Tojikistonro hamchun bonkdor, mushovir va namoyandai moliyavii Hukumati Jumhurii Tojikiston, mutobiqi Qonuni mazkur muayyan mekunad;

– auditori berunii Bonki millii Tojikistonro bo tavsiyai kumitai audit tain mekunad;

– nizomi nazorati dokhiliro baroi Bonki millii Tojikiston tasdiq mekunad;

– tartibi sugurtai tibbii khizmatchiyoni Bonki millii Tojikistonro muqarrar menamoyad;

– masalahoi digari ba faoliyati Bonki millii Tojikiston aloqamandro, ki muvofiqi Qonuni mazkur dar vakolathoi raisi Bonki millii Tojikiston peshbini nashudaand, barrasi menamoyad.

  1. Rayosat baroi ijroi vazifahoi khud bo maqsadi tatbiqi samarabakhshi siyosati puliyu qarzi, tamini rushdi nizomi bonki va ustuvorii moliyavi, inchunin baroi nazorati dokhili metavonad kumitaho tasis doda, tartibi faoliyati onhoro muqarrar namoyad.

 

Moddai 78. Majlisi Rayosat

  1. Majlisi Rayosat az tarafi raisi Rayosat yo muovini u  na kamtar az yak marotiba dar yak moh davat karda meshavad. Majlishoro bo arizai khattii se nafar azoi Rayosat niz davat kardan mumkin ast.
  2. Agar masalai baroi barrasii Rayosat guzoshtashavanda ba manfiathoi shakhsi, tijorati, moliyavi yo digar manfiathoi azoi Rayosat, az jumla ba rais yo muovinoni u dakhl doshta boshad, shakhsoni mazkur ba Rayosat dar borai vujud doshtani chunin manfiatho boyad khabar dihand va onho haq nadorand dar ovozdihi az rui in masala ishtirok namoyand.
  3. Dar borai davat namudani majlis na dertar az se ruzi kori khabar doda meshavad, ba istisnoi holathoi favquloddae, ki dar in surat majlishoi Rayosat favri davat shuda metavonand. Ba azoi Rayosat ruz, joyi guzaronidani majlis va ruznomai on khabar doda meshavad.
  4. Majlis on goh bosalohiyat ast, agar dar on az nisf ziyodi azoi Rayosat, az jumla raisi Rayosat huzur doshta boshand.
  5. Majlishoi Rayosat bo qarori rais metavonad ba tavri pushida guzaronida shavand.
  6. Har yak uzvi Rayosat, ki dar majlis huzur dorad, doroi huquqi ovozdihi meboshad, az jumla raisi Rayosat va muovini u huquqi yak ovozro dorad, ba istisnoi taqsimi barobari ovozho, ki dar on holat raisi majlis doroi ovozi halkunanda meboshad.
  7. Dar holathoi makhsus, agar baroi qabul namudani qaror zarurat boshad, chunin qaror ba tavri pursish, be davat namudani majlis qabul karda meshavad.
  8. Dar hama holatho qarori Rayosat bo aksariyati ovozhoi azoi Rayosat, ki az rui masala huquqi ovozdihi dorand, qabul karda meshavad.
  9. Qarori Rayosat bo imzoi raisikunandai majlis barovarda meshavad.
  10. Qarori Rayosat bo sababi purra nabudani hayati on beetibor donista shuda nametavonad.
  11. Dar majlisi Rayosat protokol tartib doda meshavad, ki ba on raisikunandai majlis va kotibi Rayosat imzo meguzorand.
  12. Tartibi omodasozii mavod ba barrasii majlisi Rayosat va barasmiyatdarorii qarorhoi on bo Dasturi Rayosat, ki az jonibi Rayosat tasdiq megardad, muqarrar karda meshavad.

BOBI 11. KORMANDONI BONKI MILLII TOJIKISTON

Moddai 79. Kormandoni Bonki millii Tojikiston

  1. Kormandoni Bonki millii Tojikistonro rohbariyat (rais va muovinoni u) va khizmatchiyoni Bonki millii Tojikiston tashkil medihand.
  2. SHarthoi ba vazifa tain va az vazifa ozod kardan, huquq va vazifahoi khizmati, mujozoti intizomii khizmatchiyon va pardokhthoi ilovagiro baroi kormandoni Bonki millii Tojikiston Rayosat muqarrar menamoyad.
  3. Raisi Bonki millii Tojikiston va muovinoni u dar davomi yak mohi badi ba vazifa tain shudanashon va avvali har sol dar shakli khatti ba Rayosat bo tartibi muqarrarnamudai on dar borai manfiathoi bevosita yo bavositai tijorati (qarzhoi bonki, pasandozho, sahmiyaho va kogazhoi qimatnoki digari tashkilothoi qarzi), ki moliki onho khudashon va yo farzandonu shakhsoni digare meboshand va bo onho khojagii umumi dorand, malumot peshnihod menamoyand. Rayosat in malumotro ba Prezidenti Jumhurii Tojikiston peshnihod menamoyad.
  4. Azoi Rayosat va khizmatchiyoni Bonki millii Tojikiston, ki   vazifahoi ruykhatash az tarafi Rayosat tasdiqshudaro ishgol mekunand, metavonand tanho az Bonki millii Tojikiston baroi ehtiyojoti shakhsi qarz girand. SHakhsoni mazkur uhdadorand dar borai qarze, ki qablan to ba vazifahoi ishgolkardai khud tain shudanashon az tashkilothoi qarzi giriftaand, Rayosatro ogoh namoyand.
  5. Hizmatchiyoni digari Bonki millii Tojikiston uhdadorand oid ba har qarzi az tashkilothoi qarzi giriftaashon ba Departamenti auditi dokhilii Bonki millii Tojikiston malumot peshnihod namoyand.
  6. Rayosat tartibi dodani qarzro ba kormandoni Bonki millii Tojikiston baroi kharidi manzil, pardokhti khizmati tibbi, tahsil va digar maqsadhoi oilavi muqarrar menamoyad.
  7. Rayosat metavonad andozahoi nihoii qarzero, ki kormandon az tashkilothoi qarzi megirand, muqarrar namoyad.
  8. Hizmatchiyoni alohidai Bonki millii Tojikiston, ki kori onho bo khavfi tahdid ba hayotashon aloqamand ast, mutobiqi nomgui tasdiqnamudai Rayosat bo sugurtai hatmi faro girifta  meshavand.

 

Moddai 80. Barkhurdi manfiatho

  1. Azoi Rayosat va khizmatchiyoni digari Bonki millii Tojikiston nametavonand yagon khel manfiathoi koriro, ki doroi khususiyati tijorati, qarzi yo khususiyati digarand, namoyandagi kunand va dar qabuli qaror oid ba in masalaho ishtirok namoyand, agar onho khilofi vazifahoi khizmatiashon boshand.
  2. Azoi Rayosat va khizmatchiyoni Bonki millii Tojikiston boyad az har guna holate, ki sababi ba vujud omadani barkhurdi manfiatho megardad, kanorajui namoyand.
  3. Rohbariyat va khizmatchiyoni Bonki millii Tojikiston huquq nadorand:

– kori digari muzdnokro, ba istisnoi faoliyati ilmiyu ejodi va omuzgori ijro namoyand;

– uzvi maqomi idorakunii (nazoratii) tashkilothoi qarzi boshand;

– molik yo idorakunandai bovarinoki ziyoda az panj foizi sahmiyahoi (hissahoi) tashkilothoi qarzi boshand.

  1. Ba uzvi Rayosat yo kormandi Bonki millii Tojikiston az yagon shakhs giriftani tuhfa yo qarz baroi khud, ki in raftor baroi begarazona ijro namudani vazifahoi u dar Bonki millii Tojikiston khalal merasonad, man ast. Rioya nakardani tartibi mazkur az tarafi azoi Rayosat yo khizmatchiyoni Bonki millii Tojikiston vayronkunii jiddii intizomi mehnat hisob meshavad. CHunin qoidavayronkuni az tarafi khizmatchiyon metavonad baroi istifodai jazoi intizomi, az jumla az kor ozod namudan be pardokhtani jubronpuli asos shavad.
  2. Vaqte ki masalai vobasta ba manfiathoi shakhsii moliyavi ba muhokimai Rayosat guzoshta meshavad, uzvi Rayosat, ki masala bevosita ba manfiathoi shakhsii moliyavii vay dakhl dorad, dar ogozi muhokima onro ifsho karda, dar muhokima ishtirok namekunad. Muhokimai masalai mazkur va qabuli qaror be ishtiroki u surat megirad. Bo maqsadi tashkili kvorum ishtiroki in uzvi Rayosat ba hisob girifta nameshavad.

 

Moddai 81. Makhfiyat

  1. Azoi Rayosat, az jumla azoi sobiqi on, kormandoni Bonki millii Tojikiston, az jumla kormandoni sobiqi on huquq nadorand malumotero, ki sirri Bonki millii Tojikistonro tashkil medihad va hangomi ijroi vazifaashon dar Bonki millii Tojikiston ba onho malum shudaast, fosh namoyand va malumoti mazkurro ba maqsadhoi shakhsi istifoda barand.
  2. SHakhsoni dar qismi 1 moddai mazkur qaydgardida metavonand malumotero, ki sirri Bonki  millii Tojikistonro tashkil medihad, dar holathoi zerin fosh namoyand:

– dar surati rozigii oshkoroi shakhse, ki in malumot ba vay taalluq dorad;

– agar manfiathoi Bonki millii Tojikiston fosh namudani chunin malumotro dar murofiai sudi talab kunand;

– hangomi auditi berunii Bonki millii Tojikiston, bo talabi auditoron;

– dar holathoi peshbininamudai Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai faoliyati bonki”.

 

BOBI 12.

AUDITI BONKI MILLII TOJIKISTON

 

Moddai 82. Auditi berunii Bonki millii Tojikiston

 

  1. Ba hisoboti solonai Bonki millii Tojikiston boyad khulosai auditori doda shavad. Auditi berunii Bonki millii Tojikiston mutobiqi standarthoi baynalmilalii audit guzaronida meshavad.
  2. Bonki millii Tojikiston bo shirkati etirofshudai auditori, ki golibi ozmun gardidaast, qarordod mebandad va hisobotu ittilooti baroi guzaronidani audit zaruriro peshnihod mekunad.
  3. Qarordod dar borai guzaronidani audit boyad hajmi ittilooti ba shirkati auditori peshnihodshavanda, inchunin masuliyati onro baroi ba shakhsoni seyum dodani ittilooti giriftashuda peshbini kunad.
  4. YAk shirkati auditori nametavonad payvasta beshtar az panj sol auditi Bonki millii Tojikistonro guzaronad.
  5. Muqarraroti qonunhoi Jumhurii Tojikiston «Dar borai ijozatnomadihi ba baze namudhoi faoliyat» va «Dar borai faoliyati auditori» nisbat ba shirkathoi auditorii khorijie, ki auditi Bonki millii Tojikistonro meguzaronand, tatbiq namegardad;
  6. Auditi Bonki millii Tojikiston oid ba faoliyati khojagidori, khizmatrasonii bujeti jumhuriyavi, gardishi mablaghoi bujeti va qarzi davlatiro Palatai hisobi Jumhurii Tojikiston meguzaronad. (QJT az 26.07.14 s., № 1112)

 

Moddai 83. Auditi dokhili

 

  1. Auditi dokhilii Bonki millii Tojikiston az jonibi Departamenti auditi dokhili amali gardonda meshavad.
  2. Ba Departamenti auditi dokhili sarauditori Bonki millii Tojikiston, ki uro raisi Bonki millii Tojikiston bo rozigii Rayosat ba vazifa tain va az vazifa ozod menamoyad, rohbari mekunad. Sarauditor ba muhlati panj sol tain gardida, metavonad ba in vazifa boz az nav tain shavad. Sarauditor boyad shakhsi doroi tajribai kofii kasbi dar sohai hisobdori va auditi bonki boshad.
  3. Sarauditor az vazifa tibqi asoshoe, ki baroi az vazifa ozod kardani azoi Rayosat peshbini shudaand, ozod karda meshavad.

 

Moddai 84. Kumitai auditi Bonki millii Tojikiston

  1. Rayosat bo maqsadi ogohii sarivaqti az vazi moliyavii Bonki millii Tojikiston, bahodihii nizomi nazorati dokhili va idorasozii khavfho, tahlili kori auditi dokhili va beruni, inchunin peshnihodi tavsiyaho doir ba masalahoi barrasishavanda kumitai auditro tasis doda, tartibi faoliyati onro muayyan menamoyad.
  2. Kumitai audit az se nafar azoi Rayosat iborat buda, aksari onho, az jumla raisi on az hisobi azoi mustaqili Rayosat intikhob megardad.

BOBI 13. OMOR  VA  ITTILOOT

Moddai 85. Tahiyai tavozuni pardokht

  1. Bo maqsadi tahiyai tavozuni pardokhti mamlakat Bonki millii Tojikiston az subekthoi faoliyati iqtisodii khoriji peshnihodi malumotro oid ba amaliyoti iqtisodii khorijii onho, az jumla qarzhoi berunai davlat, ki bo kafolat tamin nestand, talab mekunad.
  2. Subekthoi faoliyati iqtisodii khoriji boyad ba Bonki millii Tojikiston tibqi sanadhoi meyorii huquqii Bonki millii Tojikiston malumot peshnihod namoyand.

 

Moddai 86. Jamovarii malumoti omori va ittiloot

Bonki millii Tojikiston:

– malumoti omori va ittilootro, ki bo ijroi vazifahoyash aloqamandand, jamovari, tahiya, tahlil va nashr menamoyad;

– nomguy va shaklhoi hisoboti omori va digar malumoti zarurii omorii ba Bonki millii Tojikiston peshnihodshavanda va muhlati peshnihodi onro muayyan mekunad;

– tartibi makhfiyat va masuliyatro mutobiqi qonun dar holati rioya nakardani tartiboti peshnihodi malumoti omori muayyan mekunad;

– dar jamovari, tahiya va nashri malumoti omori va ittiloot, qabuli meyorhoi baynalmilalii pahnkunii malumot bo maqomoti  davlati va tashkilothoi gayridavlati hamkori menamoyad.

 

Moddai 87. Intishori malumoti omori va ittiloot

Bonki millii Tojikiston inhoro ba nashr merasonad:

– malumoti omori va ittiloot;

– metodologiyae, ki baroi jamovarii malumoti omori va ittilooti dakhldor istifoda burda meshavad.

 

BOBI 14.

MUQARRAROTI HOTIMAVI

 

Moddai 88. Javobgari baroi rioya  nakardani Qonuni mazkur

 

SHakhsoni voqei va huquqi baroi rioya nakardani  Qonuni mazkur tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 89. Dar borai az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston

                        “Dar borai Bonki millii Tojikiston”

 

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 14 dekabri soli 1996 “Dar borai Bonki millii Tojikiston” (Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s.1996, №24, mod. 410; s.2001, №4, mod. 173; s.2002, №11, mod. 672; s.2004, №12, q.1, mod. 690; s.2007, №7, mod. 680; s.2009, №7-8, mod. 502) az etibor soqit donista shavad.

 

Moddai 90. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur

 

Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                          Emomali RAHMON

 

sh. Dushanbe, 28 iyuni soli 2011,

№ 722

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …