Home / Ilm / BOLDIRGON dar Kanzi SHifo (Kitob)

BOLDIRGON dar Kanzi SHifo (Kitob)

boldirgon-660x330Boldirgon  (Borshevik ba russ.)in rastaniro dar baze mahalho tojikon kurush niz menomand. Giyohash baland — barobari qaddi odam va balandtar niz, poyaash miyonkholi. In du nav ast: yake khushbuy, digare badbuy. Qismero bargash monandi bargi karam va az on kuchaktar, gulash chatri, monandi guli shibit, vale nazar ba guli shibit khele azim, safed ast.

Samarash badi rasidan safed, pahni girdak, bisyor khushbuy meboshad. SHilmi in navashryu khiltiti tayyib, yane khiltiti khushbuy meguyand. In navash asosan dar Eron meruyad. Qismi duvum bargash monandi sahifahoi kogazi sukhta pursurokh, poyaash zaiftar az qismi yakum. Samari on siyoh va bisyor badbuy, ki inro khiltiti badbuy, giyohi onro kamoh menomand va shilmi onro, ki bisyor badbuy ast, khiltiti badbuy meguyand. Navi yakumash dar chohoi namnok va niz nazdiki ob va chashmaho meruyad, qismi duvumash boshad, dar mavzehoi dashtnamo ham mesabzad.

Mizoji navi khushbuyi on dar darajai duvum garm va khushk ast, vale mizoji badbuyi on dar sevum garm va qavi. Bazeho mizoji boldirgon va kamohro dar darajai duvum garm va khushk medonand umuman.

Hislathoi shifobakhshi Boldirgon: boldirgonro bikhurand, zehnro sara, hofizaro ziyoda va mustahkam mekunad; nisyon (faromushkhotiri), ahmaqiyu kundfahmiro daf mesozad; folij, kaj shudani ruy va sustu notavon gashtani uzvhoro ba ibro meovarad.

Binobar dar meda muddati daroz mondanash va garonhazm budanash medaro dagal megardonad, rutubathoro khushk mekunad, taomro sabukhazm menamoyad, buyi dahanro digar mesozad, medaro quvvat medihad, balgamro mekanad, bodhoro parokanda mekunad, ishtihoi taomro barmeangezad; uzvhoi hozimaro, ki iborat az meda, rudaho, jigar va sipurz meboshand, qavi megardonad, zarari davohoi badhazm va zahrnokro daf mekunad, bar ziddi zahr taryoq meboshad, hikkakro nest mekunad; dushvor shoshidanro; ki sababash ziyod gashtani balgam boshad, ba isloh meovarad, shir va hayzro ravon mekunad, gurda va rudahoro garm megardonad; boh, yane pushti kamarro ba harakat meovarad va dardi bugumhoro, ki sababash sardi boshad, daf mekunad.

Boldirgonro dar sirko parvarda karda, yane onro yak shabonaruz dar on tar karda, bad on sirkoro istemol namoyand, dar hama holat, inchunin sirkoasali (sikanjabini) onro, ki asalro bo mayi pukhtagi pukhta boshand, baroi tabi duruzdarmiyon, tabhoi balgami va tabhoi murakkab, dardi uzvhoi daruni sina, istisqo va zardparvin davo meshavad, inchunin hikkakro, ki az ziyod shudani balgam dar meda ba amal omada boshad, daf mekunad; irqunnasoro shifo mebakhshad. Agar inro bo sharob bikhurand, bachai zanhoi homilaro az shikam zud meaftonad.

borschewik-06-05-2015-285x300Boldirgonro kufta guzoshta bandand, moddahoro bashiddat az tag ba ruyi pust mekashad; bo mumravgan sirishta bibandand, baroi khanvzer, jarohatho va irkunnaso davo meshavad. Agar inro bo ravgani zaytun yakjo kufta guzoshta bandand, kabudii zeri chashmro nest mekunad. Onro dar ob jushonida, on obro bo sirko daromekhta va bo kuftai pusti anor khamir sokhta bimoland, bavosirro foida dorad.

Bargi khushki boldirgon — ro kufta, ba reshhoi khuranda biposhand, onhoro sihat mekunad. Agar inro bibuyand, baroi hikkak davo meshavad. Bale khurdani giyohi in ba khichak zarar dorad, dar in holat tukhmi kharbuzaro bikhurand, islohi zarar mekunad; ba rudaho niz ziyonkor ast, inro bo khurdani shilmi bodomho isloh metavon kard, ba odamoni garmmizoj ham zarar dorad, dar in holat sharbati anor va sikanjabin boyad bikhurand.

Miqdori yak bor khurdan az giyohi on dar yak ruz az 7 to 9 gramm ast. SHilmi boldirgon va kamoh ham du nav ast: khushbuy va badbuy. Navi khushbuyash shilmi boldirgoni safed ast, vale badbui on shilmi kamoh, ki surkhi siyohtob meboshad.

SHaykh Dovudi Antoki navishtaast, ki meguyand: chun zan bad az hayz befosila har ruz 3,5 gramm to yak hafta bikhurad, hargiz homila nakhohad shud. Feli reshaash nazar ba qismi ruizaminiash qavitar ast. Agar inro kufta guzoshta bandand, varamhoro tahlil medihad, ziyod gashtani khanozerro man mekunad va dahani zakhmhoro ba ham ovarda sihat menamoyad.

Mizoji shilmi safedi boldirgon, ki khiltiti khushbuy menomand, garm dar avvali darajai chahorum va khushk dar okhiri darajai duvum; mizoji shilmi kamoh, ki badbuy ast, dar avvali darajai chorum garm va khushk dar sevum ast, ki ham kuvvati taryoqi va ham khislati zahrnoki dorad.

Hislathoi shifobakhshi on: khurdani in bemorihoi az sardi baamalomadai vobasta ba mayna boshand; monandi: folij, larzak, sar (pripadka), karakhti, beharakat mondani uzvho, sari tiflon va amsoli inhoro shifo mebakhshad. Agar inro bo murch va sudob bikhurand, baroi kuzoz (stolbnyak); bo sharob bikhurand, baroi bemorihoi asab doru meshavad. 0,6 grammi onro bo mumi zanburi asal daromekhta furu barand, folijro sihat mekunad.

In shilmro bo asal daromekhta, ba chashm kashand, kuvvati binoiro ziyoda megardonad va zardobero, ki dar gavharaki chashm furomada, rangi gavharakro tira va chashmro nobino mekunad, daf mesozad, inchunin guli chashm va nokhunaki onro nest mekunad. In shilmro dar ravgani zaytun jushonida, on ravganro nimgarm dar gush chakonand, dardi gush, karii kuhna va jaranghoi gunoguni onro daf menamoyad.

Agar in shilmro bo zangor (yar-medyanka) va zok daromekhta, dar bini andozand, gushti ziyodatiro, ki dar on paydo shuda boshad, mekhurad. Inro batanhoi ba dandoni kirmkhurda guzorand, dardashro taskin medihad va kirmashro ham merezonad, inchunin az berun bar dandon bimoland, dardashro sokin mekunad.

SHilmi mazkurro bo asal yakjo dar ob hal karda, bo in tarkib gargara kunand, varami zabonchai halqro tahlil medihad; agar bo sirko daromekhta gargara kunand, zuluki dar halq chaspidaro berun meovarad; bo zardii tukhmi murg daromekhta gargara kunand, surfai khushk va dardi pahluro daf mekunad. Tanho khudashro dar ob hal karda, bo on ob gargara kunand, ovozi giriftagiro mekushoyad, dagalii halqro isloh mekunad, dard va varami pardahoi pahlui daruni sinaro, ki sababash jam shudani balgam boshad, shifo mebakhshad.

SHilmi boddirgonro dar ob hal karda, on obro binushand, ovozro mekushoyad va onro sof mekunad. Agar in shilmro bikhurand, har yak moddai dar darun shakhshuda va sakhtgashtaro megudozad, bodhoro tahlil medihad va parokanda mekunad; agar inro bo sikanjabin bikhurand, shiri shakhshudaro dar har yak joyi badan, ki boshad, raqiq (suyuq) mekunad; va agar bo shohtut, mozu va inchunin chizhoi tursh bikhurand, isholi rutubiro mebandad; bo chormagz yo bo obi ajiriq biyoshomand, dardi rudahoro, ki sababash jam shudani bod va balgam boshad, shifo mebakhshad va qulinjro, ki dard va varami rudahoi gafs ast, mekushoyad; bodhoro tahlil medihad va parokanda mesozad, hamai navhoi kirmi medaro ikhroj mekunad, khuni bavosirro ravon menamoyad; sardii meda, jigar va sipurzro ba isloh meovarad, istisqo va sustii badanro shifo mebakhshad.

SHilmi boldirgonro ba miqdori nakhud va kamtar muvofiqi bardoshti mizoj dar miyoni khamir girifta, non pukhta, bad furu barand, hamin tariq bo on mudovamat namoyand, hamai navhoi istisqo, khususan istisqoi obi va bodiro shifo mebakhshad. Agar in miqdor shilmi onro bo anjir tanovul namoyand, zardparvinro daf mekunad; bo obi bargi zuf biyoshomand, rimhoi dar daruni badan jamshudaro khorij mekunad va dubayla (kuryara)-hoi botiniro kafonda sihat mebakhshad.

SHilmi mazkurro bo murch yakjo kufta bikhurand, peshob va hayzi bastaro mekushoyad. Inro batanhoi zanho az tag bardorand, bachai onhoro az shikam meaftonad. Varamhoro chok karda, shilmi boldirgonro dar miyoni onho guzorand, hamai chizhoi murdori daruni varamro ikhroj mekunad.

In shilmro bo anjiri khushk kufta, bad bo sirko khamir karda, guzoshta bandand, shukufahoi pustro nest megardonad; bo mumravgan daromekhta guzoshta bandand, hamai namudhoi ozakhro khushk karda merezonad va rudahoro tahlil medihad. Agar khudashro tanho guzoshta bandand, ba johoi girdak-girdak muyrekhtai sar va rish muy meruyonad; bo obi khokistar yo obi bahr daromekhta guzoshta bandand, gusht va mushakhoi chokshudai badanryu ba ham meovarad. Agar inro ba zakhmi sagi devona gazida bimoland, onro sihat mekunad; ba joe, ki inro molida boshand, jonvaroni zahrnok nazdik nameoyand, inchunin molidanash zarari tiri zahrnokro daf mekunad. Bo ravgani zaytun daromekhta bimoland, aziyati gunda va kajdumgazidaro daf mekunad.

Andakero az in shilmi boldirgon dar surokhi zakar guzorand, boisi qavi gashtan va tamoman dar harakat shudani on megardad. Hurdani in tabi duruzdarmiyonro shifo mebakhshad. Agar inro bo taomho bikhurand, rangi rukhsoraro neku megardonad.

Vale istemoli in ba darun baroi mayna va jigar zarar dorad — davoyash anorhoi khoh shirin va khoh tursh khurdan ast. Agar ba odamoni garmmizoj ziyon kunad, davoyash bunafsha, nilufar va obi seb oshomidan ast; inchunin ba uzvhoi poyoni badan ham zarar dorad, davoi in ziyonash katiro khurdan ast. Miqdori yak bor khurdan az in shilm dar yak ruz az miqdori donai nask to 2 gramm ast. Agar shilmi boldirgon yoft nashavad, ba joyash reshai in giyohro istemol namoyand, ravo meboshad.

YAke az khislathoi in chunin ast, ki agar kamero dar latta basta, ba daruni ob andozand, kirm dar on paydo nameshavad. Hamchunin dar miyoni ziroat guzorand, jonvaroni zararnok az on jo megurezand. Va agar inro ba har chi bimoland niz, jonvaroni zararnok az on jo megurezand. Kamtarero az on dar reshai darakhte, ki nest kardanash lozim boshad, biguzorand, on darakhtro mepusonad.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …