Home / Jamiyat / BARNOMAI ISLOHOTI SUDI-HUQUQI DAR JUMHURII TOJIKISTON

BARNOMAI ISLOHOTI SUDI-HUQUQI DAR JUMHURII TOJIKISTON

Bo Farmoni Prezidenti

Jumhurii Tojikiston

az 5 yanvari soli 2015 № 327

tasdiq shudaast

BARNOMAI ISLOHOTI SUDI-HUQUQI DAR JUMHURII TOJIKISTON

BAROI SOLHOI 2015-2017

(Farmoni Prezidenti JT az 3.09.2016 № 750)

Barnomai islohoti sudi-huquqi dar Jumhurii Tojikiston baroi solhoi 2015-2017 (minbad – Barnoma) idomai islohoti sudi-huquqi dar Jumhurii Tojikiston buda, dar asosi Payomi Prezidenti Jumhurii Tojikiston ba Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston az 23 apreli soli 2014 tahiya gardidaast.

Maqsadi asosii islohoti sudi-huquqi in tahkimi minbadai hokimiyati sudi, soddagardonii jarayoni murofiai sudi, baland bardoshtash naqshi sud dar hifzi huququ ozodihoi insonu shahrvand, himoyai manfiati davlat, tashkilotho, tamini qonuniyatu adolat va dar zaminai on takmili sokhtor va faoliyati maqomoti sudii kishvar meboshad.

Dar Barnomai islohoti sudi-huquqi, ki bo Farmoni Prezidenti Jumhurii Tojikiston az 3 yanvari soli 2011, № 976 tasdiq gardida bud, masalahoi takmili minbadai sokhtori sudi, tahkimi mustaqiliyati sudho, baland bardoshtani masuliyati sudyaho va behtar namudani vazi ijtimoii onho, rushdi qonunguzorii soha, tamini dastrasii shahrvandon ba yorii huquqii balandikhtisos, islohoti nizomi mavjudai advokatura peshbini shuda budand.

Baroi tamini ijroi Barnomai mazkur yak qator chorabiniho, az jumla oid ba jobajoguzorii durusti kadrhoi soha, baland bardoshtani sathi takhassusii onho, halli digar masalahoi tashkilii faoliyati sudi rohandozi gardida, dar in ravand qonunhoi konstitutsionii Jumhurii Tojikiston “Dar borai Sudi konstitutsionii Jumhurii Tojikiston”, “Dar borai sudhoi Jumhurii Tojikiston”, Kodeksi murofiai huquqvayronkunii mamurii Jumhurii Tojikiston va yak zumra qonunho oid ba vorid namudani tagyiru ilovaho ba qonunhoi dakhldori Jumhurii Tojikiston qabul karda shudand. Inchunin Kodeksi odobi sudyai Jumhurii Tojikiston dar tahriri nav qabul karda shud.

Hamzamon loihai Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai advokatura va faoliyati advokati” dar barrasii Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston qaror doshta, tahiyai loihai Kodeksi jinoyatii Jumhurii Tojikiston idoma dorad.

Barnomai islohoti sudi-huquqi dar Jumhurii Tojikiston baroi solhoi 2015-2017 bo maqsadi idoma dodani islohoti sudi-huquqi dar kishvar, tahkimi minbadai hokimiyati sudi, tamini mustaqiliyat, takmili sokhtor va faoliyati on, rushdi qonunguzorii soha qabul karda meshavad.

1. Rushdi qonunguzorii murofiavi

Dar bandi 2 Naqshai chorabiniho oid ba tatbiqi Barnomai islohoti sudi-huquqi dar Jumhurii Tojikiston baroi solhoi 2011-2013 omuzishi masalai rushdi murofiahoi tosudii halli bahsho peshbini gardida bud.

Dar natijai rushdi bosurati sohahoi mukhtalifi hayoti jomea shumorai parvandahoi grajdani, oilavi, iqtisodi, jinoyati va huquqvayronkunii mamuri sol to sol ziyod shuda istodaand. CHunin holat boisi afzoishi sarborii sudyaho shuda, baroi bosifat va dar muhlathoi muqarrarshuda barrasi gardidani parvandaho metavonad tasiri manfi rasonad.

Baroi tamini sarivaqtii barrasii parvandaho, kam kardani sarborii sudyaho va soddagardonii murofiahoi sudi rushdi murofiahoi tosudi muvofiqi maqsad meboshad. CHunin munosibat tarafhoro ba sozish meorad va ba halli tosudii bahsi tarafho musoidat menamoyad. Dar in radif ba tavri soddakardashuda barrasi namudani parvandaho oid ba jinoyathoi kategoriyai vaznin ba maqsad muvofiq ast.

Vobasta ba in va bo maqsadi halli digar masalahoi faoliyati sudi zarur ast, ki qonunguzorii murofiavii grajdani, jinoyati, iqtisodi va huquqvayronkunii mamuri tajdid gardida, ba onho tagyiru ilovahoi dakhldor vorid karda shavand. Hamchunin zarur ast, ki qonunguzorii murofiavii jinoyati bo maqsadi takmili taftishoti peshaki mavridi omuzish qaror doda shavad.

2. Takmili sokhtor va faoliyati Sudi Olii Jumhurii Tojikiston va Sudi Olii iqtisodii Jumhurii Tojikiston

Sudyahoi Sudi Olii Jumhurii Tojikiston va Sudi Olii iqtisodii Jumhurii Tojikiston parvandahoro dar marhilai yakum barrasi karda, dar holathoi peshbininamudai qonun ijroi sanadhoi qabulgardidaro tamin menamoyand, dar majlishoi kollegiyahoi sudii marhilahoi kassatsioni va nazorati ishtirok menamoyand, oid ba parvandaho maruza karda, sanadhoi sudiro tahiya mekunand, darkhostro dar borai ijroi majburii qarori sudhoi davlathoi khoriji barrasi menamoyand, parvandahoro dar asosi shikoyat yo etirozi kassatsioni va nazorati mavridi barrasi qaror doda, oid ba irsoli parvanda baroi mohiyatan barrasi namudan va yo oid ba rad namudani irsoli parvanda ba sudi marhilai nazorati dar doirai salohiyatashon qaror (tainot) qabul mekunand, loihahoi qarorhoi Plenumi Sudi Oli va Sudi Olii iqtisodiro tahiya namuda, dar majlisi Plenum maruza mekunand, baroi guzaronidani jambasti amaliyai sudi parvandahoro mavridi omuzish qaror doda, oid ba har yak parvandai omukhtashuda malumotnoma tahiya namuda, az natijai onho ba maqomoti dakhldor peshnihodot irsol menamoyand. Oid ba takmili qonunho va digar sanadhoi meyorii taklifho tahiya mekunand. Vakolathoi digarero, ki qonun va digar sanadhoi meyorii huquqi peshbini namudaand, amali menamoyand.

Ba gayr az in ba zimmai sudyai Sudi Oli va Sudi Olii iqtisodi digar vazifaho, ba monandi rasonidani yorii amali ba sudhoi poyoni, guzaronidani mashguliyathoi seminari bo sudyaho va kormandoni masuli dastgohi sudho, az rui barnomahoi tasdiqgardida dar Markazi talimii sudyahoi Sudi Olii Jumhurii Tojikiston bo sudyaho va koromuz-sudyaho guzaronidani darsho, ba vositai televizion va radio dar mavzuhoi huquqi baromad namudan, dar ruznomayu majallaho khabaru maqolaho ba nashr rasonidan, dar tashkilotho vokhuriyu muloqotho barguzor namudan, ba malumoti aholii kishvar rasonidani qarorhoi qabulgardidai sudi va gayraho voguzor karda shudaast (Farmoni Prezidenti JT az 3.09.2016 № 750).

Binobar in baroi sari vaqt, purra, hamatarafa, bosifat amali namudani vakolathoi sudyai Sudi Oli va Sudi Olii iqtisodi, ba anjom rasonidani korhoi omodagi va tekhniki taqviyat bakhshidani samti tashkilii faoliyati onho ba maqsad muvofiq meboshad.

Horij karda shud (Farmoni Prezidenti JT az 3.09.2016 № 750)

4. Islohoti nizomi sudi nisbati noboligon

Dar asosi tavsiyahoi Kumitai Sozmoni Milali Muttahid oid ba huquqi kudak, inchunin bandi 13 Naqshai millii Jumhurii Tojikiston oid ba tatbiqi tavsiyahoi davlathoi azoi SHuroi Sozmoni Milali Muttahid oid ba huquqi inson vobasta ba SHarhi universalii davrii Jumhurii Tojikiston oid ba huquqi inson baroi solhoi 2013-2015 tasisi sudhoi yuvenali peshbini karda shudaast.

Dar in ravand, bo maqsadi tamini adolat nisbati noboligon, hamatarafa tamin namudani huququ manfiathoi onho, faroham ovardani muhiti solim ba noboligon dar rafti tahqiq va taftish, inchunin barrasii parvandahoi mamuri va jinoyati dar sud, muayyan namudani sudyahoi barrasikunandai parvandaho oid ba huquqvayronkunii noboligon dar hayati sudhoi amalkunanda va takmili qonunguzori, az jumla qonunguzorii murofiavii jinoyati Jumhurii Tojikiston muvofiqi maqsad ast.

5. Tadbirho oid ba tamini ijroi sanadhoi sudi. Takmili sokhtor va faoliyati ijrochiyoni sud

Dar payomhoi Prezidenti Jumhurii Tojikiston ba Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston dar barobari masalahoi tamini faoliyati shaffofu oshkoroi sudho, qabuli qarorhoi qonuniyu asosnok ba tamini ijroi onho diqqati makhsus doda shudaast.

Ziyod gardidani shumorai parvandaho va istehsoloti ijro, hamzamon dar sathi peshin qaror doshtani shumorai ijrochiyoni sud va az tarafi maqomoti taftishoti va sudho dar sathi zaruri naandeshidani choraho oid ba tamini talabi davo va musodirai molu mulki sudshavanda baroi tamini ijroi sarivaqti va hamatarafai sanadhoi sudi tasir merasonad.

Binobar in, bo maqsadi tamini ijroi sarivaqtii sanadhoi sudi, muvofiqi maqsad ast, ki sokhtor va faoliyati ijrochiyoni sud takmil doda shuda, dar in radif ba qonunho va digar sanadhoi meyorii huquqi tagyiru ilovahoi dakhldor vorid karda shavand.

6. Tadbirho oid ba tasisi sokhtori mustaqili eksperti

Bo maqsadi guzaronidani ekspertizai mustaqil, bartaraf namudani tasiri idoravi, nazorati yagonai metodi az rui sifat va istehsoloti ekspertizai sudi, tashkili korhoi ilmi-tahqiqoti va hamohangsozii faoliyati muassisahoi eksperti, muayyan namudani kormandon az rui ikhtisos, tajribai kori va khususiyati faoliyat, baland bardoshtani sath va sifati tashkili ekspertizai sudi va tajribai taftishoti, mujahhaz namudani onho bo dastgohhoi zamonavi va hamchunin jihati roh nadodan ba khatogiho dar rafti tahqiq va taftishoti peshaki, amaliyai sudi, hifzi huququ ozodihoi inson, az bayn burdani takrorshavii vazifahoi onho boyad muassisahoi eksperti (ba istisnoi ekspertizai sudii tibbi) ba yak sokhtori mustaqili davlatii berun az tasiri idoravi tabdil doda shavand. Inchunin masalai dar asosi ijozatnoma jori namudani ekspertizahoi mustaqili gayridavlati niz mavridi barrasi qaror doda shavad.

Jihati amali namudani in tadbirho tajdidi nazar kardani sanadhoi meyorii huquqii dakhldor muvofiqi maqsad meboshad.

7. Rushdi yorii huquqii roygon

Konstitutsiyai  Jumhurii Tojikiston kafolati yorii huquqiro peshbini namuda, tarzi tashkil va tartibi shaklhoi rasonidani yorii huquqiro ba Qonun voguzor kardaast (Farmoni Prezidenti JT az 3.09.2016 № 750).

Bo darnazardoshti tamini dastrasi ba adolati sudi va hifzi huququ ozodihoi inson va shahrvand jihati amali namudani meyori zikrgardidai Konstitutsiyai Jumhurii Tojikiston ba maqsad muvofiq ast, ki Konsepsiyai rasonidani yorii huquqii roygon tahiya va baroi barrasi peshnihod karda shavand (Farmoni Prezidenti JT az 3.09.2016 № 750).

Dar in ravand sanadhoi meyorii huquqi oid ba rasonidani yorii huquqi boyad takmil doda shavand.

8. Taminoti moddi-tekhnikii sudho, hifzi ijtimoii sudyaho va kormandoni dastgohi sudho

Baroi tamini faoliyati samaranok va tamini mustaqiliyati sudho hifzi ijtimoii sudyaho va kormandoni dastgohi sudho, inchunin behdoshti vazi moddi-tekhnikii sudho ahamiyati muhim dorad.

Jihati amali namudani in hadafho ba maqsad muvofiq ast, ki mablagguzorii maqomoti sudi, bo darnazardoshti ehtiyojoti voqeii sudho, az jumla talabot ba bino, vositahoi naqliyot, tekhnikavu tajhizoti muosir, muzdi mehnat, manzili istiqomatii khizmati tamin karda shavad.

 

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …