Home / Ilm / Asoshoi sokhtori konstitutsioni va ruknhoi davlatdori dar JT

Asoshoi sokhtori konstitutsioni va ruknhoi davlatdori dar JT

Jumhurii Tojikiston:  Az soli 1991- soli bunyodi Jumhurii sohibistiqloli Tojikiston to soli 1994 – qabuli nakhustin Konstitutsiyai davlati mustaqili Tojikiston vazi siyosivu ijtimoii mamlakat khele murakkab bud. 24-umi noyabri soli 1991 bori avval dar tarikhi Tojikistoni davrai nav raypursii umumikhalqi baroi intikhobi Prezidenti kishvar barguzor shud va Rahmon Nabievich Nabiev az jonibi kulli shahrvandoni mamlakat ba haysi sarvari davlat intikhob gardid.

Dar nazari avval chunin menamud, ki hokimiyati siyosi muvofiqi talaboti demokratiya barqaror va suboti siyosi dar kishvar tamin shudaast, ammo muqovimati siyosi khele avj girifta, girdihamoihoi mohhoi aprel- mayi soli 1992, tasisi Hukumati murosoi milli, silsilai zurovariho va fishorho ba Sarvari davlat va vakiloni khalq, nihoyat zadukhurdhoi dokhili oqibat boisi sar zadani jangi grajdani gardidand. Mohhoi may-noyabri soli 1992 Tojikiston dar holati buhroni shadidi siyosivu ijtimoi qaror girifta, besomonivu beqonuni hukmfarmo gardid.

Nihoyat, 16-umi noyabri soli 1992 dar Hujand Ijlosiyai tarikhii HVI SHuroi Olii Jumhurii Tojikiston ba kori khud shuru kard va tavassuti hamin ijlosiyai sarnavishtsoz baroi khomush kardani otashi jangi grajdani zamina guzoshta shud. Ruzi 19-umi noyabri soli 1992 dar hamin ijlosiya intikhoboti Raisi SHuroi Olii Jumhurii Tojikiston barguzor shud, ki bo tarafdorii 186 vakil az 197 vakili huzurdoshta Emomali SHarifovich Rahmonov Raisi SHuroi Oli va Sarvari davlati Tojikiston intikhob gardid.

Mardumi sharifi Tojikiston savgandi E.SH.Rahmonovro dar on lahzahoi tarikhi bo maroqi tamom shunidand: «Man kori khudro az sulh ogoz khoham kard. Mo hama boyad yoru barodar boshem, to ki vaziyatro orom namoem…»

Natijai faoliyat va jonbozihoi sodiqonai E.SH.Rahmonov bud, ki sulhu subot va rizoiyati milli dar kishvar poydor gardida, davlat az khavfi nobudi najot doda shud. Minbad tavassuti jasoratu zakovat va khiradu adolatpeshagii E.SH.Rahmonov 27-umi iyuni soli 1997 dar shahri Moskva Sozishnomai umumii istiqrori sulh va rizoiyati milli dar Tojikiston ba imzo rasid, ki badi on kishvar ba majroi hayoti osoishta va sozandagi qadam nihod.

Az tariqi raypursii umumikhalqi 6-umi noyabri soli 1994 qabul shudani Konstitutsiya sahifai durakhshoni kitobi tarikhi davrai istiqloli Tojikiston ast. Ba jonibdorii Konstitutsiya 94,4 foizi shahrvandoni doroi huquqi intikhoboti ovoz doda, mohiyatan rohi taraqqiyoti oyandai khudro muayyan namudand. Konstitutsiyai soli 1994 dar tarikhi Tojikiston nazir nadorad, chunki to in vaqt sokhti davlatdori tamoman digar bud. Aknun Konstitutsiyaro ba tarhi binoe shabohat dodan mumkin bud, ki az rui on sokhtmonro ogoz kardan lozim meomad.

Konstitutsiya hajman yak kitobi nachandon kalon ast, ammo dar on mundarija va mohiyati tamomi sohahoi zindagi va durnamoi inkishofi davlatu davlatdori: shakli idorakuni, huququ ozodihoi inson va shahrvand, maqomoti hokimiyati davlati, khulosa, muhimtarin samtho va raviyahoi rushdi jomea va davlat inikos yoftaand.  On az muqaddima, 10 bob va 100 modda iborat ast.

Dar muqaddima az nomi khalqi Tojikiston qabul shudani Konstitutsiya zikr meshavad, ki komilan durust ast. In hujjati taqdirsozro na guruhi odamon, balki aksariyati mutlaqi shahrvandoni Jumhurii Tojikiston ba tarzi umumi, mustaqim, barobar va bo ovozdihii pinhoni, yane az rui talaboti jomeai demokrati qabul kardaand.

Bobi avval «Asoshoi sokhtori konstitutsioni» nom doshta, az 13 modda iborat ast. Dar in bob khususiyathoi Jumhurii Tojikiston hamchun davlat, ramzhoi davlati, masalahoi dakhlnopazirii inson va shahrvand, sohibikhtiyori va sarchashmai yagonai hokimiyati davlati budani khalq, tajziyai hokimiyati davlati, sokhti marzivu mamurii davlat, kafolati gunogun budani raviyahoi siyosi va mafkuravi, judo budani din az davlat, etibori oli doshtani Konstitutsiya va mustaqiman amal kardani meyorhoi on, qismi tarkibii nizomi huquqii Tojikistonro tashkil dodani sanadhoi huquqii baynalmilali, samthoi asosii siyosati khoriji, gunogunshaklii molikiyat va molikiyati istisnoii davlat muqarrar karda shudaand.

Bobi duyumi Konstitutsiya «Huquq, ozodi, vazifahoi asosii inson va shahrvand» nom doshta, dar on az vazi huquqii inson va shahrvand, rohu usulhoi kafolati onho, inchunin vazifahoi asosii inson va shahrvand sukhan meravad. In bob az 34 modda iborat ast.

Bobi seyum «Majlisi Oli» nom doshta, az 16 modda iborat meboshad. Dar on khususiyathoi parlamenti Tojikiston, rohu usulhoi intikhoboti Majlisi milli va Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, vakolathoi azoi parlament va vazi huquqii onho, shaklhoi faoliyati har yake az palatahoi parlament, salohiyati Majlisi milli va Majlisi namoyandagon hangomi guzaronidani majlishoi yakjoya, salohiyati Majlisi milli va Majlisi namoyandagon dar alohidagi, subekthoi huquqi tashabbusi qonunguzori, rohu ravishi qabuli qonunho va jarayoni qonunguzori, inchunin, digar masalahoi vobasta ba faoliyati qonunguzorii parlamenti Jumhurii Tojikiston sharh doda shudaand.

Bobi chahorum az 9 modda iborat buda, ba vazihuquqii Prezidenti Jumhurii Tojikiston hamchun sarvari davlat va hokimiyati ijroiya (Hukumat) bakhshida shudaast.

Bobi panjum masalahoi sokhtor, tarzi faoliyat, vakolat va mavqei Hukumatro dar nizomi hokimiyati davlati dar bar megirad.

Bobi shashumi Konstitutsiya vazi huquqii hokimiyati mahalliro faro giriftaast. dar bobi haftum vazi huquqii Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon dar hayati Jumhurii Tojikiston tanzim shudaast. Jihati kharakternoki bobi mazkur az on iborat ast, ki Konstitutsiya tanzimi salohiyati Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshonro dar sohahoi ijtimoi, iqtisodi, farhangi va vakolathoi digari viloyatro ba qonuni alohidai konstitutsioni havola kardaast.

Bobi hashtumi Konstitutsiya ba yake az shokhahoi mustaqili hokimiyati davlati – sud bakhshida shudaaast. Dar on prinsiphoi muhimtarini adolati sudi, vakolati sudyaho va muhlati faoliyati onho, shartho va qoidahoi intikhob va tain kardani sudyaho ba maqomoti gunoguni sudi, salohiyati Sudi konstitutsioni va masalahoi marbut ba dakhlnopazirii sudyaho inikos yoftaand.

Bobi nuhumi Konstitutsiya «Prokuratura» nom dorad. Ba maqomoti prokuratura bakhshida shudani bobi alohida shahodati mavqei khosi on dar bobati tahkimi qonuniyat meboshad.

Nihoyat, bobi okhirin va dahumi Konstitutsiya tartibi vorid kardani tagyiru ilovahoro ba on dar bar megirad. Ravandi demokratikunonii hayoti jomea va peshrafti davlatro bo darnazardoshti kharakteri dunyavi va ijtimoii on moddai sadumi Konstitutsiya kafolat medihad.

Voqean, asoshoi sokhti konstitutsioni gufta, chiro dar nazar dorem? Inho prinsipho yo usulhoi rohbarikunandae meboshand, ki faoliyati jomea va davlat dar asosi onho ba roh monda meshavad.

Prinsiphoi demokratizm, jumhuriyat, voloiyati qo- nun, iqtisodi bozori, davlati ijtimoi, dunyavi, gunogunandeshii siyosi va mafkuravi ba jumlai in prinsipho dokhil meshavand.

Muhimtarin khususiyathoi Tojikiston hamchun davlat dar moddai 1-umi Konstitutsiya zikr shudaand: sohibikhtiyori, demokrati, huquqbunyodi, dunyaviva yagona. Manoi sohibikhtiyori khele vase ast, yane on ham ba khalq hamchun sarchashmai hokimiyat taalluq dorad. Sohibikhtiyorii Tojikiston, pesh az hama, dar on ifoda meyobad, ki davlat samthoi asosii siyosati dokhili – rohu usulhoi taraqqiyotro dar sohahoi iqtisodi, ijtimoi, farhangi, qonuniyat va gayra, dar siyosati khoriji rohu usulhoi munosibat bo davlathoi khoriji va umuman jomeai jahoniro mustaqilona muayyan menamoyad.

Dar masalai sohibikhtiyorii khalq boyad dar yod dosht, ki khalq bayongari sohibikhtiyorist va hokimiyati khudro bevosita (yane dar raypursi va ovozdihi) va yo ba vositai vakiloni khud amali megardonad. Mafhumi khalq dar qismi seyumi moddai 6-umi Konstitutsiya sharh doda shudaast, yane tamomi shahrvandoni Tojikiston, sarfi nazar az millatashon khalqi Tojikiston hisob meyoband. Sohibikhtiyorii khalq boz dar on ifoda meyobad, ki az nomi vay tanho Prezident, Majlisi milli va Majlisi namoyandagoni Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston dar jalasai yakjoyai khud huquqi sukhan guftan dorand. CHaro? Sabab in ast, ki Sarvari davlatro tamomi shahrvandon bo tarzi umumi, mustaqim, barobar va bo ovozdihii pinhoni intikhob mekunand, yane u ba manii purraash vakili olii khalq ast. Azo va vakili parlamentro niz khalq tavassuti ovozdihii umumikhalqi intikhob menamoyad.

Raypursii umumikhalqi va intikhobot ifodai olii hokimiyati bevositai khalq ast. Aknun dar khususi demokratiya sukhan meronem. Demokratiya kalimai yunoni buda, manoyash hokimiyati khalq ast. Hokimiyati khalq dar du shakl zohir megardad: dar shakli demokratiyai bevosita, yane qabuli qaroru qonunho yo halli masalahoi hayotan muhim dar intikhobot va raypursiho va dar shakli demokratiyai namoyandagi, yane ba vositai maqomoti az tarafi khalq bevosita intikhobshudai namoyandagi.

YAke az shaklhoi digari demokratiya hamin ast, ki shahrvandon huquq dorand dar ittihodiyahoi jamiyati, hizbho, assosiatsiyaho, mahfilho, guruhho va gayraho muttahid shavand va ba in vosita dar amali gardonidani hokimiyat ishtirok namoyand.

Manoi davlati huquqbunyod niz khele vase ast. CHunin tarzi davlatdori orzui jomeai insoni az qadimulayyom ast. Davlati huquqbunyod chunin davlatest, ki faoliyati hama – ham davlatu maqomoti on va ham kulli shahrvandon ba huquq tobe meboshad. Hamchun davlati huquqbunyod etirof shudani Tojikiston

manoi ba huquq va, pesh az hama, ba Konstitutsiya tobe budani faoliyati maqomoti davlatiro dorad. Tojikiston az ruzi qabuli Konstitutsiyai soli 1994 injonib davlati huquqbunyod mesozad va allakay bisyor nishonahoi on dar hayot tatbiq shudaand. Honandagoni aziz agar tanho ba nomgui qonunhoe, ki dar kitobi «Majmui qonunhoi Jumhurii Tojikiston» chop shudaand, bodiqqat nigarand, khohand fahmid, ki yagon sohai hayoti jomea va davlat nest, ki oid ba tanzimi on qonun qabul nashuda boshad.

YAne qonun ba haysi tanzimgari munosibathoi jamiyati pahluhoi gunoguni zindagi va koru faoliyati movu shumoro murattab mesozad. Masalan, baroi khonandai maktabi miyona va donishjui maktabi oli donistani Qonuni JT «Dar borai maorif» va Qonuni JT «Dar borai tahsiloti olii kasbi va tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi» khele zarur ast, chunki in sanadho hama masalahoi vobasta ba tahsilro faro megirand va dar in sanadho huququ manfiathoi khonandagonu donishjuyon ravshanu vozeh ifoda yoftaand.

Alomathoi asosii davlati huquqbunyod inhoyand: voloiyati qonun, arzishi oli doshtani huququ ozodihoi inson va kafolati onho, tajziyai hokimiyat va masuliyati baynihamdigarii davlat va shakhs. In alomatho dar bobi avvali Konstitutsiya, inchunin dar bisyor qonunhoi digar inikos yoftaand. Manoi dunyavi chandon dushvoru murakkab nest.

Davlati dunyavi chunin davlatest, ki dar on yagon dinu mazhabi az jonibi davlat etirofshuda vujud nadorad va hej yak dinu mazhab hatmi yo khud afzaliyatnok hisobida nameshavad. Dar Jumhurii Tojikiston yagon dini rasmi vujud nadorad, hama dinu mazhabho az huquqi barobari vujud doshtan barkhurdorand.

SHahrvandoni Tojikiston, sarfi nazar az on, ki ba kadom din payravi mekunand, komilan barobarhuquq meboshand. Dar yagon hujjati davlati dindor budan yo nabudani shakhs qayd karda nameshavad. Dar Tojikiston bo vujudi on ki besh az 90 foizi shahrvandon dini islomro payravi mekunand, lekin in din az

jonibi davlat hamchun dini asosi yo rasmi etirof nameshavad. Tashkilothoi dini az davlat judo meboshand va huquqi ba kori davlat dakholat kardanro nadorand. Tamomi munosibathoi vobasta ba tashkilothoi diniro Qonun ba tanzim medarorad.

Tojikiston davlati yagona meboshad. Manoi yagona budani Tojikiston dar on ifoda meyobad, ki maqomoti olii namoyandagi, ijroiya va sudii baroi tamomi kishvar umumi dorad, yak Konstitutsiya, yak nizomi qonunguzori va shahrvandii yagona dorad. Dar Tojikiston nizomi yagonai pul, siyosati yagonai qarz va andoz jorist. Gayr az in, qismhoi tarkibii davlati yagona (viloyatho, shahru nohiyaho) doroi huquqi sohibikhtiyori buda nametavonand. Vobasta ba tobeiyat az maqomoti markazi davlathoi yagona – mutamarkaz va gayrimutamarkaz meshavand. Tojikiston az in jihat davlati mutamarkazi yagona ast, zero sarvaroni maqomoti mahallii hokimiyati davlati az markaz tayin karda meshavand. Masalan, raisi Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon, viloyat, shahri Dushanbe, shahr va nohiyaro Prezident tain va ozod mekunad va ba tasdiqi Majlisi dakhldori vakiloni khalqi peshnihod menamoyad. Muvofiqi moddai 7-umi Konstitutsiya Tojikiston az Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon, viloyatho, shahrho, nohiyaho, shahrakho va dehaho iborat ast.

Digar khususiyati davlati yagona az on iborat ast, ki quvvai musallahi yagona dorad, ki az jonibi maqomoti markazii hokimiyati davlati idora karda meshavad.

Tojikiston dar qismi 2-yumi moddai 1-umi Konstitutsiyai Tojikiston davlati ijtimoi etirof shudaast. Hususiyati ijtimoi doshtani davlati Tojikiston dar on zohir meshavad, ki siyosati dokhilii on ba faroham ovardani sharoit jihati zindagii arzanda va inkishofi ozodonai shakhsiyat nigaronida shudaast.

Tamini nekuahvolii jamiyat dar asosi adolati ijtimoi – prinsipi asosii davlati ijtimoist. Mafhumi nekuahvolii jamiyat dar muhayyo kardani sharoit baroi kor va giriftani muzdi sazovor baroi kor, vazi khubi manzil va gizo, ba hama dastras budani yorii tibbi, maorif, shaklhoi gunoguni ittiloot va gayra ifoda meyobad.

Digar khususiyati asoshoi sokhti konstitusionii Tojikiston dar gunogun budani raviyahoi siyosi va mafkuravist. Hej yak mafkura hamchun mafkurai hukmron yo mafkurai davlati etirof shuda nametavonad. Gunogunii mafkuravi manoi onro dorad, ki har yak shakhs, guruhi ijtimoi, hizbi siyosi, ittihodiyai jamiyati metavonad nazariya va aqidahoi siyosii khudro bemonea tahiya va inkishof dihad, onhoro targibu tashviq namoyad. Hamon mafkurae roh doda nameshavad, ki millatgaroi, najodparasti, badbini va khusumat, zuran sarnagun namudani sokhti konstitutsionii Tojikistonro targib namoyad.

Dar Tojikiston ittihodiyahoi jamiyatie hastand, ki mafkurai onho komilan mukholifi yakdigar ast, masalan, Hizbi kommunisti va Hizbi nahzati islom.

Ammo azbaski onho dar doirai qonunhoi kishvar faoliyat mekunand, huquqi ozodona targib kardani mafkurai khudro dorand. Namoyandagoni hizbhoi siyosi dar parlament niz faoliyat mekunand, onhoro mardum az rui aqidahoi siyosi va mavqeashon dar jomea ba sifati vakil intikhob kardaand. Az in ru, onho huquqi komil dorand, ki manfiati intikhobkunandagoni khudro ba vositai vakolathoe, ki qonun ba onho dodaast, himoya va peshbari kunand.

Nihoyat, yake az khususiyathoi digar – prinsipi iqtisodi bozori. Barobarhuquqi va hifzi huquqii hama shaklhoi molikiyat, az jumla molikiyati khususi asosi in prinsipro tashkil medihad.

Ramzhoi davlatii Jumhurii Tojikiston – Parchami davlati, Nishoni davlati va Surudi milli – ramzhoi istiqloliyat va sohibikhtiyorii davlat buda, simoi voqei va tarikhii onro dar shakli ba khud khos inikos menamoyand. Onho ruknhoi asosii muqaddasoti milli ba shumor meravand. Ba didani Parchamu Nishon va shunidani Surudi milli iftikhori vatandori va ehsosi masuliyati har yak shahrvand dar nazdi Vatan bolo megirad.

Dar tamomi kishvarhoi jahon az jonibi shahrvandon nisbat ba ramzhoi davlati sadoqatu ehtirom ba jo ovarda meshavad. Beehtiromi nisbat ba ramzhoi davlati bo qonuni jinoyati sazovori jazo donista meshavad.

Ramzhoi davlati dar nizomnomahoi dakhldor inikos yoftaand, ki onhoro Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston tasdiq kardaast. Tibqi Nizomnoma dar borai Parchami davlatii Jumhurii Tojikiston, ki bo Qarori Majlisi Olii JT az 11 dekabri soli 1999 tasdiq shudaast, Parchami davlati matoi rostkunjaest, ki dar rui on se rakhi rangai ba tavri ufuqi joygirifta kashida shudaast: rakhi bolo rangi surkh doshta, pahnoi on ba rakhi sabzi poyon barobar meboshad, rakhi safedi mobayni yakunim barobari pahnoi har yake az rakhhoi ranga ast. Dar rui rakhi safed, dar mobayni Parcham bo zarhal ramzi toji tansiqshuda va dar boloi on haft sitora dar shakli nimdoira tasvir shudaast.

Parchami davlati dar binohoe afrokhta meshavad, ki dar onho namoyandagoni har se shokhai hokimiyati davlati faoliyat mekunand, chunonchi qarorgohi rasmii Prezidenti JT, Majlisi Olii JT, Hukumat, sudho, maqomoti ijroiyai hokimiyati davlati dar mahalho, inchunin dar davrai guzaronidani ijlosiyahoi majlisi Oli, Majlishoi vakiloni khalqi vilo yatho, shahrho va nohiyaho va majlishoi namoyandagoni jamoatho. Nizomnomai mazkur istifodai tasviri Parchamro ba maqsadi oroishi niz ijozat dodast, ba sharte ki oroishi on ba asli tasviri parcham muvofiqat kunad va nisbat ba on behurmati zohir karda nashavad.

Nishoni davlati az tasviri toji tansiqshuda va nimdoira az 7 sitorae, ki bo nurhoi oftobi az pasi kuhhoi barfpush tulukunanda rui onro giriftaast va bo chanbare oro yoftaast, ki atrofashro az tarafi rost khushahoi gandum va az tarafi chap shokhahoi pakhtai shukufon ihota kardaand, iborat meboshad.

Boloi chanbara bo tasmai serakha pechonida shuda, dar qismi poyon rui kursi kitobi boz joy giriftaast.

Nishon ranga buda, toj, oftob, kuhho, hushahoi gandum, kitob, kursi bo zarhal tasvir yoftaand, poyavubarghoi niholhoi pakhta sabz, rakhhoi tasmaho surkh, safed va sabz, muqovai kitob surkh ast. Boyad guft, ki mavridi istifodai Nishoni davlati nisbat ba Parchamu Surudi milli vasetar ast, chunonchi shinosnomahoi har yaki movu shumoro mahz Nishoni davlati oro medihad, inchunin dar hama muhru blankhoi hujjathoi maqomoti davlati tasviri Nishon joy doda shudaast.

Agar Parchamu Nishoni davlati tanho ba didan hissi ehtirom va iftikhori moro bedor namoyand,  shunidani Surudi milli hayajoni kasro duchand megardonad. Surudi milli ramzi davlatdorii milli ast. Tibqi Nizomnomai Surudi milli, ki on bo Qarori Majlisi Olii JT az 11 -umi dekabri soli 1999 tasdiq shudaast, ehtiromi Surudi milli va azyod donistani on vazifai muqaddasi har shahrvandi kishvar meboshad.

Har kishvare, ki sohibi istiqloliyati davlati ast, sohibi poytakht niz meboshad. Poytakht mavqei joygirshavii maqomoti olii hokimiyat, markazi farhang va inchunin makoni joygirshavii namoyandagihoi diplomatii davlathoi khoriji ba shumor meravad. Muvofiqi Konstitutsiyai JT va Qonuni JT «Dar borai statusi poytakhti Jumhurii Tojikiston» az 13 dekabri soli 1996 shahri Dushanbe poytakhti Jumhurii Tojikiston meboshad va shahri doroi ahamiyati jumhuriyavi hisob meyobad.

Oinnoma va Nishoni poytakht az mavqei makhsus doshtani on dar hayoti kishvar guvohi medihad.

Zabon muqaddastarin rukni davlatdorii har millati dunyost. Mahz bo sharofati istiqlol va khudshinosii milli zaboni tojiki maqomi davlati paydo kard va dar Konstitutsiyai Tojikiston (moddai 2) ba sifati zaboni davlati etirof gardid. YOdras shudan lozim ast, ki khalqi tojik az jumlai khalqhoest, ki zaboni khele qadima dorad. Davrai nihoii tashakkuli zaboni tojiki ba asrhoi IX-X rost meoyad. Bo vujudi nabudani davlatdori dar tuli asrhoi ziyod zaboni tojiki dar aksar kishvarhoi SHarq ba sifati zaboni korguzorii davlati istifoda meshud va buzurgtarin dastovardhoi ilmu adabi doroi shuhrati jahoni bo hamin zabon ofarida shudaand. Qabul shudani Qonuni zabon dar tarikhi 22 iyuli soli 1989 ba ehyoi farhangi navi davlatdori musoidat kard. Dar Qonuni mazkur manfiati millathoi gayritojik oid ba istifodai zaboni modariashon ba etibor girifta shuda, zaboni rusi hamchun zaboni muoshirati bayni millatho etirof shudaast.

Asori milli – somoni nishonai digari ustuvorii istiqloli davlatist. Asori milli ba rushdi iqtisodi milli musoidat karda, munosibathoi in soharo ba tanzim medarorad. Vazi mutadili iqtisodiyoti kishvar durustii iqdomi Sarvari davlatro dar khususi ba muomila barovardani asori millisomoni sobit mekunad.

Savolho:

  1. Ruknhoi davlatdoriro nombar kuned.
  2. Davlathoi qadimtarini ajdodoni mo kadomho budand va dar kadom mintaqaho sukunat doshtand?
  3. Sokhti davlatdorii imperiyai Hakhomanishiho chi guna bud?
  4. Nakhustin Elomiyai huquqi bashar ba ki taalluq dosht?
  5. Davlathoi Bokhtaru Sugd dar kadom asrho vujud doshtand? 6. Davlati Sosoniyon chi guna davlat bud va chand sol hukmroni kardaast?
  6. Davlati Somoniyon chi guna sokhti davlati dosht?
  7. JMSHS Tojikiston kay va dar chi guna vazi siyosi tashkil yoft?
  8. Tojikiston dar hayati IJSHS chand marotiba Konstitutsiya qabul kardaast?
  9. Tarifi mafhumi istiqloliyati davlatiro tibqi Elomiyai istiqloliyati Tojikiston sharh dihed. 11. Konstitutsiyai soli

1994 az chand bob iborat ast va kadom masalahoro dar bar megirad? 12. Hususiyati ijtimoi doshtani Tojikistonro sharh dihed. 14. Ba fikri shumo, charo ramzhoi davlati muqaddas elon shudaand?

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …