ANDROLOGIYA

ANDROLOGIYA (az andros – mard va …logiya), yak sohai ilmi tib, ki faoiyati jinsii mardhoro az nigohi fiziologi va marizi meomuzad. Bino ba muqarraroti Sozmoni baynalmilalii tandurusti vazifai A. tahqiqi solimii naslovarii mardho mahsub meshavad. A. dar chor samt inkishof meyobad: yakum – omuzishi nojurihoi jinsi, ki ba bemorihoi uzvhoi tanosul vobastaand; duyum – tadqiqi nojurihoi jinsie, ki ba bemorihoi uzvhoi digar aloqamand meboshand; seyum – omuzishi nuqsi inkishofi jinsi, ki dar mavridi on farqiyat bayni nishonahoi mard va zan barham mekhurad; chahorum – tadqiqi masalahoi tanzimi oila va bezuryotii mardho.
A. ba masalahoi benasli, gipogonadizm (nuqsi tarashshuhi gadudhoi usorai dokhili), bezuryotii mard, kostagii nuuz (ereksiya), tanazzuli fiziologii faoliyati jinsii mard va g. etibori jiddi medihad.
A. hamchun takhassusi alohidai tibbi faqat dar chand davlat (Fransiya, Italiya) vujud dorad. Vale dar in mamlakatho niz onro yak bakhshi endokrinologiya mehisoband. Ikhtisosi «androlog» boshad, dar Misr va Indoneziya mavjud ast.
A. tamomi bemorihoi azoi tanosuli mardro dar hama sinnu sol tadqiq mekunad (amrozi iltihobi, osebhoi gunoguni uzvhoi jinsi, omosho, sustkamari va g.). Dar inkishofi A. dastovardhoi biologiyai umumi, biologiyai molekulavi, embriologiya, fiziologiyai etidoli va etiloli, endokrinologiya va g. khele muhim meboshand. Istifodai usulhoi biologiya va genetikai molekulavi dar tadqiqi benaslii mardho va gipogonadizm, tazriqi dokhilihujayravii nutfa, korbasti doruhoi bosamar hangomi sustkamari va g. dar peshrafti A. sahmi nazarras guzoshtand. A. dar baze mavridho ba amaliyoti jarrohi niz ru meorad.
Dar Tojikiston avvalin shubai andrologi (baroi 20 kat) s. 1995 dar zaminai klinikai kafedrai urologiyai DDTT ba nomi Abuali ibni Sino bo tashabbusi prof. T.R. Qodiri tashkil shuda bud. S. 2008 chunin shuba dar Bemorkhonai klinikii viloyatii Sugd (baroi 30 kat) niz tasis yoft. SHubai andrologi dar Markazi jumhuriyavii klinikii «Urologiya» niz faoliyat dorad.
T. R. Qodiri.