Home / Ilm / ANJIR

ANJIR

figANJIR (Ficus carica), t i n, butta yo darakhtest khurd. A.-i khudruy to 4 – 5 m qad mekashad. Tanaash sershokh, bargash kaloni chokdor, mevaash murudshakl yo kulchamonandi zard, sabz, bunafsh va bur. A.-i khudruy dar kuhistoni Hisor, Darvozu Qarotegin va dig. mavzeho duchor meoyad. A.-ro dar Tojikiston az zamonhoi qadim meparvarand.
Bino ba malumoti Jolinus anjirqoq medaro toza mekunad. Ba aqidai Abualii Sino istemoli A. dar nahori, khususan yakjoya bo chormagz va bodom baroi organizm sudbakhsh ast. Qabziyati jigaru sipurzro mekushoyad, baroi gurda va masona naf meorad, regi gurdaro meronad, bemorii sarro shifo mebakhshad, rangi ruyro toza mekunad, dumbalro «mepazonad». Agar az reshai on yakjoya bo reshai bunafsha, soda va ohaki shukufta marham sokhta ba nokhun bandand, kasalii nokhunkhurakro shifo mebakhshad. Bo jushobi A. hangomi varam kardan guluro gargara mekunand. Gurai A.-ro ba doghoi modarzodi va ozakh mebandand. Abualii Sino bo sharobi A. surfai kuhna, dardi sanduqi sina, omosi shush va noychahoi shushro tabobat mekard. Bargi A. baroi iloji shukufa naf dorad; onro hangomi sagles va zakhmhoi gunogun istifoda mekunand. Afshurai bargi A. vashm (kholkubi)-ro meravonad. Omekhtai shirai bargi A. bo kafki khardal khorishakro shifo mebakhshad. Abualii Sino jushobi anjirqoqro baroi muolijai giriftani ovoz va sustkamari tavsiya dodaast. u dar «Al-Vohiya» ovardaast, ki anjirqoq baroi bemorii sar, makhav, obkhura va shukufa, shirai on baroi chashmdard, dandondard, shukufa mufid ast, bargi A. sabusaki sarro nest mekunad, shilmi on guli chashmro meravonad. Bino ba malumoti «Ehyou-t-tib» anjiri bo sirko omekhta baroi bemorihoi ispurj naf dorad. Dar «Makhzanu-l-adviya» qayd shudaast, ki A. hangomi dilzani, ziqi nafas, sulfa, dardi sanduqi sina, sakht shudani pardai shush mufid buda, davoi araqovar ast. «Anjir sergizo, zudhazm, taskindihandai harorat va tashnagi meboshad… Hurdani on bo bodom va pista jihati islohi badanhoi zaif… nofe ast. Va chun noshto bikhurand, majorii (rohi) gizoro kushoda namoyad va badanro farbeh sozad va khurdani on pesh az taom… shikamro muloim mekunad».
Dar tibbi khalqi resha, shirai tana, barg va mevai A.-ro baroi tabobati bemorihoi gunogun istifoda mebarand. A.-ro davoi bemorii sil, uzvhoi nafas, jigar, gurda, meda, sulfa, guludard, sulfakabutak mehisoband. Jushobi barghoi khushk va reshai A.-ro hangomi zafi meda, jushobi mevaashro baroi muolijai bemorihoi gurda, chakmezaki va kamkhuni istifoda mebarand. CHoyi anjirqoq dardi guluro raf menamoyad. Mevai dar shir jushondai onro baroi muolijai nazlai sakhti rohhoi boloii nafas, bronkhit, noyi nafas, zakhmi meda, qabziyati muzmin, rafi dardi sangi gurda va chun vositai tozakunandai khun, balgamovar, peshobron tavsiya medihand. Tukhmi A. davoi isholovar ast. SHirai A.-ro baroi muolijai jarohat va garmicha istifoda mebarand. Istemoli A. baroi bemoroni diabeti qand va iltihobi shadidi ruda zarar dorad.
Dar tibbi muosir az bargi A. dorui «Psoberan» tayyor mekunand, ki baroi muolijai pesi istifoda meshavad. Anjirqoq ba tarkibi dorui «Kafiol» dokhil shudaast.
Ad.: Hikmati asrho (murattibon V.A. Kapranov, R. Hoshim), D., 1975; YU. Nuraliev, Lekarstvennie rasteniya, D., 1988; M. Hodjimatov, Dikorastushie lekarstvennie rasteniya Tadjikistana, D., 1989.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …