سگپستان
میزاجش در گرم و سردی معتدل، ولی در درجة یکم تر است. خصلتهای شفابخش آن: ثمری آن را در دهن نگاه داشته، آبش را فرو برند یا یک شبانهروز در آب تر کرده، آن آب را بنوشند و یا در آب جوشانیده، آن آب را بیاشامند، عضوهای درون سینه و حلق را م و-لایم میکند، اینچنین ورمهای این عضوها را تحلیل میدهد؛ دغلی آواز را اصلاح میدهد، سورفة گرم خشک را شفا میبخشد و گرفتگی آواز را میکُشاید؛ شدّت و تیزی بلند صفرا و تشنگی را ساکن میکند؛ سوزش پیشاب را، که سببش تیزی صفرا باشد، به اب را میآورد، کرمهای معده را اخراج میکند، اسهال آدمان گرممزاج را میبندد، مادّههای سودا و بلغم شور را دف مینماید؛ خصلت دواهای اسهالآور، تبهای گرم سفراوی و خونی را، یعنی تبهای را، که از زیاد گشتن و جوشانیدن مادّههای صفرا و خون حادث شده باشند-همهاش را به اب را میآورد. اگر از نوشیدن شراب تیز یا از دواهای تیزتعم رودهها خراشیده شده باشند، شفا میبخشد.

غیزا از خوردن سگپستان کم حاصل میشود، در عضوهای بدن رطوبتهای بلغمی پیدا میکند و آن چه در رودهها باشند، لگجانیده فرود میآورد. اگر سگپیستان را در آب جوشانده، با آن آب نیمگرم حقنه کنند، سطح درون رودهها را میشوید.
سگپیستان را در دوشاب پخته گذاشته بندند، پوچکها را میکفاند. مقدار یک بار خوردن از سگپستان در یک روز از 40 دانه تا 45 گرمّ است. ولی استعمال سگپستان به درون معده را ضعیف میگرداند و به جگر هم ضرر دارد. اگر به آدمان سردمیزاج زیان کند، برگ گل سرخ و به آدمان دارای مزاج دیگر ضرر کند، چیلان بخورند، اصلاح ضرر مینماید. گ:؟؛
به جای سگپستان رستنی گلیخیری را استفاده برند، روا میباشد. چون 4-5 عدد برگ نوبرامدة آن را ریزه کرده، شب در آب تر نموده، صبح مالیده و آن آب را صاف کرده بنوشند، برای بیجا و بیاختیار روان شدن منی، زخم سوراخ ذَکر، که سوزاک نیز مینامند، دوا میشود. پوست خشک درخت آن را سوخته بپاشند، درد سوختگی آتش را تسکین میدهد و زخمش را نیز شفا میبخشد.