قانونی جت در بارة تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسمها (آیین)

قانونی جومهوری تاجیکستان  در بارة تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسمها  در جمهوری تاجیکستان   (اخبار مجلس عالی جمهوری تاجیکستان سال 2007، ش6، ماد. 428؛  سال 2008، ش6، ماد. 448؛ س. 2010، ش7، ماد. 568؛ قانونهای جت از 30. 05. 2017 س. ، ش1428؛ از 28. 08. 2017 س. ، ش1461)

قانون مذکور با تقاضای رشد جامعه عنعنه‌ و جشن و مراسم را تنظیم نموده، به حفظ ارزشهای اصیل فرهنگ ملّی و احترام به سنّتهای مردمی برای بلند برداشتن سطح اجتماعی و اقتصادی حیات شهروندان جمهوری تاجیکستان روانه گردیده است.

باب 1. مقرّرات عمومی
مادّة 1. مقصد، وظیفه و دایرة عمل قانون مذکور

مقسد قانون مذکور از حمایه منفعتهای اجتماعی مردم تاجیکستان، مساعدت برای پست کردن سطح کم‌بضاعتی و گرفتن پیش راه خراجات زیادتی، که به منفعتهای اقتصادی و فضای معنوی حیات شهروندان ضرر جدّی وارد می‌نمایند، عبارت است. قانون همچنین برای تأمین حقوق و آزادیهای شهروندان و ترتیبات جمعیّتی روانه کرده شده است.

وزیفة قانون مذکور تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم در اساس دستاوردهای فرهنگ ملّی و تمدّن جهانی می‌باشد.

مل قانون مذکور به مقامات دولتی، تشکیلات و مؤسسه‌ها و کارخانه‌ها، صرف نظر از تابعیت اداروی و شکل مالکیت، همچنین همة شخصان واقعی، ناوابسته به وضع اجتماعی و منسوبیّت ملّیشان، صورت می‌گیرد.

قلّیّتهای ملّی در دایرة مقرّرات قانون مذکور در برگزاری عنعنه‌ و جشن و مراسم سنّتیشان آزاد می‌باشند.

مادّة 2. مفهومهای اساسی

در قانون مذکور مفهومهای اساسی زیرین استفاده می‌شوند:

نعنه- مجموع ارزشهای مادّی و معنوی میراث اجتماعی و فرهنگی جامعه و یا گروههای علی‌حدة جمعیّتی بوده، از نسل به نسل می‌گذرد؛

مراسیم-مجموع عملهای رمزی می‌باشد، که مناسبت شخصان و گروههای اجتماعی را به پدیده‌های مهم حیات فرهنگی جامعه مقرّر می‌نماید؛

جشن -تجلیل رویدادها و یا سنه‌های تاریخی و فرهنگی، جمعیّتی، کسبی و عایلوی می‌باشد.

مادّة 3. قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان در باری تنزیم عنعنه‌ و جشن و مراسم

قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان در بارة تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم به کانستیتوتسیة (سرقانون) جمهوری تاجیکستان اساس یافته، از قانون مذکور، دیگر سندهای معیاری حقوقی جمهوری تاجیکستان  و سندهای حقوق بینلمیللی، که آنها را تاجیکستان اعتراف نموده است، عبارت می‌باشد.

باب 2. مقامات عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسمها و صلاحیّت آنها
مادّة 4. مقام وکاتردار عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم

یجرای طلبات قانون مذکور از طرف مقام وکالتد را، که حکومت جمهوری تاجیکستان مویین می‌کند، عملی کرده می‌شود. (قجت 21. 07. 10. ش636)

مادّة 5. کمیسیونهای دائمی محلی

جیهت عملی نمودن قانون مذکور در نزد مقامات اجرائیة محلی حاکمیت دولتی ولایتها، شهر و ناحیه‌ها و جماعتهای شهرک و دهات کشور کمیسیونهای دائمی محلی تأسیس داده می‌شوند.

نیزامنامة کمیسیونهای دائمی محلی را مجلس وکیلان خلق ولایت مختار کوهستان بدخشان، ولایتها، شهر دوشنبه، شهر و ناحیه‌ها و جماعت شهرک و دهات تصدیق می‌کنند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

نیزامنامة نمونوی کمیسیونهای دائمی محلی را حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق می‌کند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)  

مادّة 51. کمیسیونهای جمعیّتی

(قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

در وزارت و اداره‌ها، کارخانه‌ها، مؤسسه‌ها و تشکیلاتها، صرف نظر از شکل مالکیت و شکل تشکیلی و حقوقی، که در آنها نه کمتر از 30 نفر کارمند فعالیت می‌کند، کمیسیونهای جمعیّتی تأسیس داده می‌شوند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

فعالیّت کمیسیونهای جمعیّتی طبق قانون مذکور و نظامنامه، که از جانب راهبران وزارت و اداره‌ها، کارخانه‌ها، مؤسسه‌ها و تشکیلاتها تصدیق کرده می‌شود، به راه مانده می‌شود. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

نیزامنامة نمونوی کمیسیونهای جمعیّتی را حکومت جمهوری تاجیکستان تصدیق می‌کند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

کامیسّیه‌های جمعیّتی رعایة طلبات قانون مذکور را از جانب کارمندان وزارت و اداره‌ها، کارخانه‌ها، مؤسسه‌ها و تشکیلاتهایی، که در آنها تأسیس داده شده‌اند، نظارت نموده، جهت پیشگیری قانونویرانکنی در این سمت تدبیرهای ضروری می‌‌اندیشند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

در صورت آشکار نمودن رعایه نکردن طلبات قانون مذکور کمیسیونهای جمعیّتی در مهلت سه روز به مقام وکالت‌دار و یا کمیسیونهای دائمی محلی در این باره خبر می‌دهند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 6. وکالت مقام وکالت‌دار و کمیسیونهای دائمی محلی عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم

مقام وکالت‌دار وه کمیسیونهای دائمی ولایتی، شهری و ناحیهوی و جماعتهای شهرک و دهات عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم دارای وکالتهای زیرین می‌باشند:

-نظارت عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم طبق طلبات قانون مذکور  و دیگر سندهای معیاری حقوقی؛

-تهیة توصیه و دستورهای عملی برای کم‌خرج گذرانیدن جشن و مراسم؛

-فهماندن طلبات قانون‌‌گذاری و دادن توصیه‌ها به شخصانی، که جشن و مراسم را می‌گذرانند؛  (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

–به قید گرفتن توی دامادی و عروسی و مراسم عزاداری، اینچنین پیشبرد آمار در این سمت؛  (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

-‌اندیشیدن چاره‌ها جهت پیشگیری رعایه نکردن طلبات قانون مذکور؛  (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

-تأمین همکاری بین مقامات دولتی و اتّحادیه‌های جمعیّتی عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم و تشکیل کارهای معرفتی و ترغیباتی در بین اهالی؛

-رسانیدن یاری عملی به رئیسان محله‌ها، شعبه‌های ثبت اسناد حالت شهروندی، شخصان واقعی و حقوقی در تنظیم جشن و مراسم؛

-تبلیغ ادبیات علمی و عامّوی عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم؛

-طلب کردن معلومات در بارة اجرای سندهای معیاری حقوقی جمهوری تاجیکستان عاید به تنظیم عنعنه‌ و جشن و مراسم از وزارت و اداره‌ها، مقامات اجرائیة محلی حاکمیت دولتی ولایتها، شهر و ناحیه‌ها، تشکیلات و مؤسسه‌ها، کارخانه‌ها و اتّحادیه‌های جمعیّتی، صرف نظر از شکل مالکییتشان.

در حالت رعایه نشدن مقرّرات قانون مذکور مقام وکالت‌دار و کمیسیونهای دائمی محلی سند ضروری تهیه نموده، آن را برای تطبیق چاره‌های تأثیررسانی حقوقی به مقامات دخلدار پیشنهاد می‌نمایند.

باب 3. تنظیم جشن و مراسم رسمی و عایلوی
مادّة 7. جشنهای رسمی 

جشنهای استقلالیّت دولتی جمهوری تاجیکستان، کانستیتوتسیة جمهوری تاجیکستان، وحدت ملّی، نوروز، سده، مهرگان، عیدهای رمضان، قربان و دیگر عیدها طبق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان برگزار می‌گردند.

در سطح دولتی جشن گرفتن سنة تأسیس اداره و مؤسسه‌ها، تشکیلاتهای دولتی، همچنین زادروز و یادبود شخصانی، که به دولت و جمعیت خذمتهای شایسته کرده‌اند، طبق ترتیب مقرّرنمودة حکومت جمهوری تاجیکستان انجام داده می‌شود.

اراستن ضیافت رسمی به مناسبت تعیین شدن به وظیفة دولتی، گرفتن رتبه، عنوان، مکافاتهای دولتی و درجه‌های علمی و تخصصی منع است.

در روزهای عید رمضان و قربان دسترخوان معنوی و کم‌خرج عیدانه آراسته شده، به اسرافکاری و زیاده‌روی راه دادن منع است. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 8. زادروز

جشن زادروز به طور اختیاری تنها در دایرة عایله گذرانیده می‌شود.

مادّة 9. ختنسور

ختنسور به طور اختیاری تنها در دایرة عایله و بی خذمت‌رسانی صنعتکاران گذرانیده می‌شود. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

ختنه با راضیگی پدر و مادر از روز تولد پسر تا روز بیستم بعد تولد در مؤسسه‌های طبّی دخلدار با ترتیب مقرّرنمودة مقام وکالت‌دار دولتی در ساحة تندرستی به طور رایگان گذرانیده می‌شود. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

معرکه‌های نامگذاری، گهواره‌بندان، چلّگوریزان، مویسرگیران طفل و دیگر معرکه‌های به تولد کودک وابسته در دایرة عایله، بی زبه چاروا و خذمت‌رسانی صنعتکاران برگزار کرده می‌شوند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

‌گذرانیدن معرکة عقیقه منع است.

پدر و مادر و دیگر شخصان آنها را عوضکننده می‌توانند از مبلغهای صرف شده تا رسیدن به سن بلاغت در بانکها به نام پسرانشان صورتحساب گشایند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

شخسان واقعی و حقوقی، که امکانیّت مالیوی دارند، می‌توانند با اشتراک کمیسیونهای دائمی محلی ختنه‌سور خیریوی پسران بی‌پرستار و از عایله‌های کم‌بضاعت را برگزار نمایند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

ترتیب گذرانیدن ختنه‌سور خیریوی را مقام وکالت‌دار مویین می‌نماید. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)  

مادّة 10. توی دامادی و عروسی

توی دامادی و عروسی در دوام نه بیشتر از دو روز به طور اختیاری با آراستن ضیافت برای تا 150 نفر و دادن آش تویی برای تا 200 نفر از حساب هر دو جانب گذرانیده می‌شود.

تشکیل معرکه‌های فاتحة تویی، مصلحتاشی، ادانبری، صندوقبران، سروپابینان، چایگشتک، رئیستلبان، قداتلبان، نان‌شکنان، خانکشان، مادرتلبان، پدرتلبان، رویبونین، چادرکنان، مبارکبادی، شهتازان (راهبندان) ، تقدیم سروپا برای مهمانان طرفین و خویش و تبار داماد و عروس، به استثنای تقدیم تحفه‌ها برای داماد و عروس و پدر و مادر آنها منع است.

مراسیم دامادطلبان و عروس‌بینان به طور اختیاری در دایرة عایله با اشتراک تا 15 نفر گذرانیده می‌شوند.

پدر و مادر داماد و عروس و یا شخصان آنها را عوضکننده با مصلحت طرفین می‌توانند به جای دادن آش تویی مبلغ آن را جهت بهتر گرداندن شرایط زندگی نوخانه‌داران صرف نمایند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

همسران حقوق دارند، که طبق مقرّرات کادکس عایلة جمهوری تاجیکستان بین خود عهدنامة نکاح بندند.

مراسیم قید دولتی عقد نکاح در مقامات ثبت اسناد حالت شهروندی و جماعتها با استفادة نه بیشتر از 4 اوتاماشینة سبکرو گذرانیده می‌شود.

شخسان واقعی و حقوقی، که امکانیّت مالیوی دارند، می‌توانند با اشتراک کمیسیونهای دائمی محلی توی دامادی و عروسی خیریوی جوانان را از عایله‌های کم‌بضاعت برگزار نمایند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

ترتیب گذرانیدن تویهای دامادی و عروسی خیریوی را مقام وکالت‌دار مویین می‌نماید. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 11. مراسم دفن و عزاداری

مراسیم جنازه بی محدودیّت شمارة اشتراک‌کنندگان صورت می‌گیرد.  

مراسیم «سه»، «چل» و «سال» بی زبه چاروا و دادن طعام گذرانیده می‌شوند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

در مراسمهای دفن و عزاداری زبه چاروا و دادن طعام، تشکیل «آش سر تخته»، «دوشنبگی»، «جمعگی»، «هفت»، «بیست»، «شش‌ماهی»، همچنین دادن پول نقد و دیگر اشیا، به استثنای حق خذمت قبرکن و مرده‌شویی، منع است.

ترتیب گذرانیدن مراسم دفن و عزاداری را مقام وکالت‌دار مویین می‌نماید. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 12. مراسم هج

معرکه‌های گسیل و پیشواز حاجیان در دایرة عایله گذرانیده می‌شوند.

تشکیل معرکه‌های حاجی‌طلبان خاجیزیارت و حاجیاشی قطعیاً منع است.

ترتیب سفر شهروندان را برای ادای حج و عمره حکومت جمهوری تاجیکستان مویین می‌کند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 13. جای برگزاری جشن و مراسم 

جشن و مراسم در میدانچه‌های (حولیهای) نزد بناهای استقامتی، داخل خانه‌های شخصی و یا در طربخانه‌ها، قهوه‌خانه‌ها، آشخانه‌ها و یا تویخانه‌ها با رعایة ترتیبات جمعیّتی گذرانیده می‌شود.

مراسیم مولودخانی به طور اختیاری تنها در مسجدها بی جمع‌آوری و دادن مبلغ پولی و طعام صورت می‌گیرد.

در جشن و مراسم پاشیدن و چسپاندن پول منع است.

باب 4. تنظیم خذمت‌رسانی در جشن و مراسمها 
مادّة 14. ترتیب خذمت‌رسانی جشن و مراسم از طرف مؤسسه‌های فرهنگی، طربخانه‌ها و آشخانها 

خیزمترسانی هنرمندان در توی و معرکه‌ها در اساس شرطنامة طرفین با رعایة سندهای معیاری حقوقی جمهوری تاجیکستان صورت می‌گیرد.

معموریّت قهوه‌خانه‌ها، آشخانه‌ها، طربخانه‌ها و تویخانه‌ها عهده‌دارند خذمت‌رسانی توی و معرکه‌ها را در اساس شرطنامة طرفین به راه مانده، هنگام برگزاری توی و معرکه‌ها طلبات قانون مذکور را وابسته به شمارة دعوتشدگان و وقت برگزاری آنها رعایه نمایند.

توی و معرکه‌ها در شهرها در روزهای استراحت از ساعت 8 تا ساعت 22 و در روزهای کاری از ساعت 18 تا ساعت 22، در شهرک و دهات (از جمله شهرک و دهات تابع شهر) در روزهای استراحت از 1 آوریل تا 31 اکتبر از ساعت 6 تا ساعت 22، از 1 نوامبر تا 31 مارت از ساعت 8 تا ساعت 22 و در روزهای کاری از ساعت 18 تا ساعت 22 گذرانیده می‌شوند. دوامناکی توی و معرکه‌ها تا سه ساعت مقرّر کرده می‌شود. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

باب 41. عهده‌داری شخصان واقعی و حقوقی هنگام گذرانیدن توی و معرکها

(قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 141. عهده‌داری شخصان واقعی و حقوقی هنگام گذرانیدن توی و معرکه‌ها (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

شخسان واقعی و حقوقی عهده‌دارند جشن و مراسم را با رعایة طلبات قانون مذکور برگزار کرده، مقام وکالت‌دار و کمیسیونهای دائمی محلی را دایر به برگزاری توی دامادی و عروسی و مراسم عزاداری خبردار نمایند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

شخسان واقعی و حقوقی عهده‌دارند رکنهای  فرهنگ ملّی، از جمله زبان دولتی و لباسهای ملّی را حفظ نمایند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)   

باب 5. مقرّرات خاتموی 
مادّة 15. جوابگری برای رعایه نکردن طلبات قانون مذکور

شخسان واقعی و حقوقی برای رعایه نکردن طلبات قانون مذکور با ترتیب مقرّرنمودة قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان به جوابگری کشیده می‌شوند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

عزای حکومت، رئیس ولایت مختار کوهستان بدخشان، ولایت، شهر دوشنبه، شهر و ناحیه، دیگر شخصان منصبدار دولتی، خذمتچیان دولتی، سودیها، کارمندان مقامات پراکورتوره، امنیت، کارهای داخلی، نظارت دولتی مالیوی و مبارزه با کارّوپسیه، ‌انداز، گمرک، کارمندان مقامات دیگر حفظ حقوق، خذمتچیان حربی برای رعایه نکردن طلبات قانون مذکور از جانب آنها و فرزندانشان مطابق قانون‌‌گذاری جمهوری تاجیکستان از منصب آزاد کرده می‌شوند. (قجت از 28. 08. 17 س. ، ش1461)

مادّة 16. ترتیب مورد عمل قرار دادن قانون مذکور

قانون مذکور پس از انتشار رسمی مورد عمل قرار داده شود.

پریزیدینتی جومهوری تاجیکستان                                                  ه. رحماناو

 

ش. دوشنبه 8  ژوئن سال 2007 ش272