Главная / Биология (страница 22)

Биология

Карам – як навъи растани

karam-

Карам сабзавоти серистеъмол аст ва дар нохияхои иклимашон гарм ду бор хосил медихад. Бинобар хамин карам тамоми сол дастрас аст. Карамро дар хазорсолаи сеюми пеш аз мелод киштукор карда, истехсол мекарданд. Онро хамчун сирпиёз ачдодони кадими мо ба сифати сабзавоти шифобахш истифода мебурданд. Карамро барои табобати чарохатхои мадданок ва пучакхо …

Муфассал »

НАЗАРИЯИ ХУЧАЙРАВИИ СОХТИ ОРГАНИЗМХО

Аз гуфтахои боло ба хулоса омадан мумкин аст, ки тамоми равандхои фаъолияти хаёти дар хучайра мегузарад. Хучайра асоси сохтори растани ва хайвонотро ташкил мекунад. Барои прокариотхо, соддатаринхо, занбуругхои дарачаи паст ва баъзе обсабзхо мафхуми хучайра ва организм мазмунан мувофиканд. Гуфтан мумкин аст, ки хучайра системаи элементарии биологи буда, кобилияти баркароршави, …

Муфассал »

ТАКСИМШАВИИ ХУЧАЙРА

5-20

Дар организмхои серхучайра хучайрахо махсус гаштаанд, яъне хар яки онхо сохт ва вазифаи худро дорад. Давомнокии хаёти хучайрахо вобаста ба ичрои вазифаи худ муайян мегардад. Масалан, хучайрахои асаб ва мушак баьди ба охир расидани давраи инкишофи чанин дигар таксим намешаванд. Дар давоми тамоми хаёти организм вазифаи худро ичро мекунанд. Хучайрахои …

Муфассал »

ХОСИЯТХОИ СОХТИ ХУЧАЙРАИ РАСТАНИ

5-22

Дар хучайраи растанихо ядро ва хамаи органоидхое, ки барои хучайраи хайвонот хосанд, дида мешаванд, масалан, тури эндоплазмави, рибосомахо, митохондрия, мачмаи Голчи. Дар баробари ин, хучайраи растани хусусияти худро дорад (ба расми 5.5. нигаред) ва аз хучайраи хайвонот бо чунин аломатхо фарк мекунад: 1 – кабати гафси пардаи хучайра; 2 – …

Муфассал »

Лизосомаи хучайра

lizosomi-2

Лизосомахо хиссачахои нисбатан хурди мембранадор буда, шакли лунда доранд; диаметрашон такрибан 0,4 мкм буда, бо як мембранаи секабата пушида шудааст. Дар лизосомахо кариб 30 ферменти гуногун мавчуд аст. Онхо кобилият доранд сафедахо кислотахои нуклеинат, полисахаридхо, липидхо ва дигар моддахоро тачзия кунанд. Бо ёрии ферментхо тачзия шудани моддахоро лизис меноманд (аз …

Муфассал »

ЯДРОИ ХУЧАЙРА

xromosoma

Ядро кисми таркибии хучайра буда, дар он КДН, яъне генхо чой доранд. Ядро ду вазифаи мухимро ичро мекунад: 1- нигохдоранда ва такроркунандаи ахбороти ирси; 2 – танзимкунандаи равандхои мубодилаи моддахое, ки дар хучайра мегузаранд. Хучайра бе ядро дуру дароз зиндаги карда наметавонад. Хамчунин, ядро низ озодона кобилияти зист надорад, барои …

Муфассал »

Витамини Д

vitamin-d

Витамин Д – (калсиферол) дар организм ба моддаи гормонмонанд мубаддал шуда, дар чараёни намакхои калтсий ва фосфор иштирок мекунад. Витамини Д хусусан ба кудакони то 3-4 сола бехад зарураст. Аз норасоии витамини Д дар организми кудак рахит ташаккул меёбад. Витамин Д одатан дар пусти одам аз таъсири нурхои ултрабунафш хосил …

Муфассал »

ХУЧАЙРАХОИ ЭУКАРИОТИ

1000

Ба хучайрахои эукариоти организмхои дарачаи ташаккулашон гуногун – аз соддатаринхо то растанихои дарачаи оли ва хайвонот мансубанд (расми 5.4). Дар расм намояндагони хучайрахои эукариоти, аз чумла, якхучайрагихо (14-амёба, 15-сувойки, 16-эвгленаи сабз), хамчунин организм-хои серхучайраи набототи (1-6) ва хайвонот (7-13) акс ёфтаанд. Албатта, дар табиат хучайраи хамабоб мавчуд нест, вале хамаи …

Муфассал »

ХУЧАЙРАХОИ ПРОКАРИОТИ

5-3

Яке аз намояндахои хучайрахои прокариоти бактерияхо мебошанд. Бактерияхо дар хама чой – хаво, об, замин, хуроквори, зери хок, укёнус, куллаи куххо, дар каъри яххои Арктики ва Антарктика, обхои зеризаминии гарм, кабати болои атмосфера вомехуранд. Новобаста аз сохти содда, бактерияхо кобилияти баланди мутобикат доранд. Бактерияхо яке аз шаклхои соддаи хаёт буда, …

Муфассал »

РИБОСОМАХО

ribosoma

Рибосомахо шаклан нимдоираи андозаашон 15,0- 35,0 нм буда, аз ду хисса иборатанд (расми 5.8). Дар рибосомахо такрибан микдори сафеда ва КРН баробар аст. Онхо хам дар хучайраи прокариотхо ва хам дар хучайраи эукариотхо мавчуданд. КРН рибосомави (КРН-р) дар ядро аз малекулаи КДН дар мавзеи ядроча синтез мешавад. Ва дар хамин …

Муфассал »