Боз як рузи кутахи соли маймун интихо меёфт!
Хуршеди оламоро гуруб мекард. Ва торхои Басиратшро аз шахр гундошта гирифта, мисли лаълии тиллои ба паси куххо гелида мерафт. Гирду атрофро охиста-охиста пардаи торики фаро мегирифт. Вале аз марди хона – Чамил дарак набуд. Завчааш Басират, ки зани камсавод, вале бисёр захматкаш буд, хавотир шуд. Ва чун мурги посухта мегашту худ ба худ мегуфт:
– Ин мардак одати дер омадан надошт-ку.
Басират ба ошхона рафт. Сарпуши дегро бардошт. Сарпуш аз дасташ афтод.
– Ох! – нидо намуд у.
Ва хамзамон дилашро шубхае чангол зад.
– Наход, ки…
Вай ошро дам партофта, ба хона баргашт. Шубха дар андоми у хона кард. Дилаш чун соати дар девор овезон тик-тик ба задан даромад.
– Не, не, – шубхаро, ки дар дилаш нихон буд, ронда худро ором кардани мешуд у.
Ва ин лахза буд, ки шавхараш омад. Чун вориди хона гашт, завчааш бо назари ташвишангез ба у нигох карда, гиламандона пурсид:
– Мардак ин кадар дер кардед?
Теги нигохи шавхар руи уро харошид. Басират авзои шавхарашро диду ба чавоби саволаш интизор нашуда, зуд илова намуд:
– Охир… хавотир шудам.
Ва хамзамон маколи «мехри мард дар шикамаш»-ро ба ёд оварда, ба шавхараш руй оварда, гуфт:
– Тезтар гузаред, ки ош ланч мешавад, мардак.
– Чи-и?! – Чамил дар хашм шуд ва абрувонашро кургирех зада, бо газаб гуфт:
– Мардак? Як бори дигар мардак гуйи забоната мебурам!
Басират тааччубангез ба сар то пои шавхараш тавре нигох кард, ки гуё вайро бори аввал медида бошад. Баъд бо хавоси парешон пурсид:
– И-и-и-е, ба шумо чи шуд, мардакчон?
– Боз «Ахмади порина!» Боз мардак гуфти?! – дагалона дуг зад Чамил ба сари завчааш. – Боз мардак гуфти?!
Басират як кад парид. Хатто каме ранчид. Сипас рост ба чашмони шавхараш нигох карда, бо тааччуби бепоён пурсид:
– О, чи шуд?
– Чи шуд, чи шуд?! Хок шуд! – дод зад Чамил. – Хок шуд! Фахмиди?!
– Даррав асаби нашав! Саломати аз хама чизи дунё киматтар. “Эхтиёт – ними хаёт” – мегуянд…
– Бас! – дагалона сухани завчаашро бурид Чамил. – Э вой-э! Синаи модарама сахт газида будаам-чи? Набошад, омада-омада ба хамин хел зани бефахм меафтидам?
Дили Басират аз ин суханхои по дар хавои шавхараш шувви карду худро ким-чи хел нохинчор хис намуд. Ва бо таачуб ба у менигаристу лаб ба сухан во карда наметавонист.
– Хой, медони, ки ман ки?! – бо зарда пурсид Чамил.
– Медонам, – гапро кутох кард Басират ва бо бахонаи ошкаши рафтани шуд. Вале «Ист!» гуфтани шавхарашро шунида истод.
– Ман ки?! – ба чехраи хамсараш хунсардона нигариста, боз бо зарда пурсид Чамил.
– Шумо-о? – бо хаячону харос пурсид Басират.
– Ха, ман! – мушт ба кундаи сина зад Чамил. – Ман ки?!
Басират нафахмид, ки шавхараш шухи мекунад ё аз рости мепурсад.
– Ман ки?! – дод зад Чамил.
– Дод назанед, – оташин шуд Басират. – Ман кар не, гушхоям шукри Худо нагз мешунаванд.
– Ха, бар пад… – Сахл монда буд, ки дашном дихад Чамил. Боз худдори кард. Забонашро газид.
Басират дар холати нохинчор аз у чашм намеканд.
– Кар набоши, тутивор як гапро сад бор такрор мекуни, – гуфт Чамил. – Аз хамин лахза маро раис мегуи. Фахмо?!
– Чи?! Чинди шуди магар? О, медонам, ки шумо коргаред. Хайр, ана ба шумо мардак маъкул набошад, дадои Далерчон мегуям. Маъкул?
– Номаъкул карди! – дод зад Чамил. – Уй, муйдарози кутохакл, раис мегуи, раис! Фахмиди?!
– Раис? Вах-ха-ха… Вай мураме, хи-хи-хи… – Басират шикамашро дошта хуб хандид.
– Бас! – аз аввала хам баландтар дод зад Чамил. – Чи «вах-ха-ха»?! Ман раис! Ра-а-ис! Фахмиди?!
Хамсараш шубхаомез ба у дида духт, хич бовариаш наомад. Сипас тамасхуромез пурсид:
– А-а, холо раис шудам, гуед?
– Ха, маро имруз раис интихоб карданд, – бо кару фар гуфт Чамил. – Ра-а-ис! Фахмиди?!
– Наход?! – бо тааччуб ва нобовари нигохе ба сар то пои хамсараш андохта гуфтБасират. – Раис?!
– Ха, раис! – сина дамонд Чамил. – Ра-а-ис! Фахмиди?!
– Дуруг нагуй, боз дилам накафад, – дар шигифт афтода, ба хамсараш тег кашида, нигарист Басират.
– Дуруг не, рост! – маломатомезу бо шиддат гуфт Чамил. – Ман раис!
– Эха, бахтам тофт гуед! – руи гандумгун, чашмони калон-калони Басират гул-гул шукуфтанд. – Ё аввал, ё охир, гуфтаанд. Аз аввал бахт надидам, акнун Худо бахт дод.
Дили Басират чун мурги дар кафас девонавор частухез мекард. Комати у як арзан давиду синахояш чун пуфак дамид.
– Дониста ош карда будаам-дия! – ба вачд омада гуфт у ва чашмонашро хумор карда идома дод: – Ох, чони ширинуме, имшаб дар огуи раис хоб мекунам, гуед?!
– Ха, имшаб шаби таърихи, – ифтихоромез гуфт Чамил. – Туро раис огуш мекунад!
– Оша кашам мардак… э, мебахшед, раисчон? – бо чашмони баррок ба хамсараш нигариста, пурсид Басират.
– Каш! – бо кару фар ва як халоват нидо намуд Чамил. – Каш! Тез каш!
Хамсараш ду даст пеши бар гузошта, бо нозу карашма:
– Ба чашм, раисчон! Хар сухани шумо нури дида, точи сар! – гуфт.
Ва ин лахза ба хотири Басират чизе расидаги барин, ба шавхараш руй овард:
– Истед, ки мар… э, мебахшед, узр, сад узр, хазор узр, раисчон. Ха, истед, ки шуморо раиси фабрика интихоб карданд?
– Не, раиси фабрика не, – чавоб дод Чамил.
– Хм-м… ха, раиси райпо-ми? – боз пурсид Басират.
Хамсараш дар чавоб калла такон дода гуфт:
– Не, раиси райпо хам не.
Басират худро каме гум карда, ба тиреза нигарист. Берун наметофт, сип-сиёх. Сипас боз ба хамсараш руй овард:
– Мардак… эъ мебахши… охир майнама гич карди. Гуй ки раиси чи интихоб шуди?
Чамил дар чавоб бо гуруру савлат гуфт:
– Раиси чамъияти мохидорон!
– Ха-аъ…
Боз як шаби дарози соли маймун фаро расид!
24 июни соли 2000