Комрон.инфо
Санъати ороишию амалии мардуми киргизро дар амалхои анчомёфта дар техникаи аппликатсия, ки то замони мо боки мон- даанд, дидан мумкин. Истилохи «аппликатсия» аз калимаи лоти- нии applikatus гирифта шуда, маънояш гузоштани ашёе ба болои ашёи дигар ва ба тартиб, чуноне дар боло кайд шуда буд.
Техникаи «аппликатсия» пайваст кардани чузъиётро ифода ме- намояд. Масалан, инро дар колини намади (ширдак), дар колини девори (туш-кийиз), либос ё ашёхои дигар дидан мумкин аст. Аз кадимулайём мардуми мо санъати аппликатсияи матоъро нигох дошта, то ба ин рузхо оварда расонд, яъне аз матои пас аз духтан бокимонда чеварон порчахоро пайваст карда, ашёхои зебо меофа- риданд, ки онхо чехраи инсонро мекушоданд. Мо аз чунин техника махсус таваччухи худро ба колини намади (ширдак) зохир менамоем.
Ширдак яке аз ашёхои гаронбахоест, ки аз аср ба аср боки мон- да, аз насл ба насли дигар мегузарад.
Дар накшу нигори ширдак маънои чукур мавчуд аст. Накшу нигор аз замонхои чанговарона то рузхои мо боки бимонда, таърихи бой дорад. Дар накшу нигори кухна ва нав арзишхои абади ва мукаддаси инсони: орзу, мухаббат, умед, максадхои хаёти мавчуд аст.
Дар урфият мегуянд: «Чашм мехаросад, даст кор мекунад», маколи мазкур бехуда гуфта нашудааст, накшу нигор дар ширдак аз як чузъи комил иборат буда, дар нигохи аввал нихоят мураккаб ба назар мерасад.
Агар ба накшу нигори зерин бодиккат бингарем, бо назардош- ти чойгиршавии бонизом, он гох ба сифати мисол, як элементро хамчун асос гирифта, аз он асари комили композитсиони ба вучуд овардан мумкин аст.
Накшу нигори аппликатсиони, ки дар канорхо чойгир шудааст, накшу нигори канори номида мешавад.
Накшу нигоре, ки дар кунчхо чойгир шудааст, накшу нигори кунчи номида мешавад.
Накшу нигоре, ки дар марказ чойгир шудааст, маркази номида мешавад.
Дар тасвирхои зерин кайд намо, ки накшу нигори канори, кунчи ва маркази дар кучо чойгир шудааст.
Чуноне дар боло, дар тасвирхо, нишон дода шудааст, корхои аппликатсиониро зимни истифодаи когази ранга ё масолех барои чузъхои одди аз накшу нигор ичро кардан мумкин аст.
Тавре дар чадвал нишон дода шудааст, дар хамвори рангхои заруриро дар баробари омехта кардани рангхои гуногуни пластилин пайдо намо. Гулхо, хайвонот ва ашёхои дигарро тавассути тех- никаи аппликатсия бисоз.
Дар техникаи аппликатсия композитсияхои гуногунро зимни интихоби манзар барои зарфи хурдакак, дар баробари гузоштани кабати тунуки пластилини ранга, дар ангораи пешаки аз баргхои гу- ногун, тухмихо-донакхо тахияшуда ба вучуд овардан мумкин аст.
Хангоми ичрои корхои эчодии аппликатсиони, техникаи ба истилох айрис-фолдингро мавриди истифода карор додан мум- кин. «Айрис-фолдинг» – калимаи фаронсави буда, маънояш «ран- горанг гузоштани когаз» мебошад, чунин техника аввалин маро- тиба дар Голландия пайдо шуд. Айни замон барои ичрои корхо
когази ранга, матои нассочи, ширеш ва лавозимоти дигарро ис- тифода мебаранд. Маълумоти муфассалтарро дар бораи техникаи «Айрис фолдинг» аз Интернет дастрас карда, дар тачриба истифо- да бурдан мумкин.
