Главная / Гуногун / Хаёти мадании Мугулистон дар асри XX

Хаёти мадании Мугулистон дар асри XX

Баъди эълони истиклолияти Мугулистон дар Урга ва хошунхо мактабхои ибтидои ва миёна кушода шуданд. Онхо барои савод баровардани насли навраси мугул ва ояндаи мамлакат хизмати босазо кардаанд.

Хукумати Богдо-гмэн барои омузиши ахоли ва захирахои табиии Мугулистон чорахои зарури меандешил. Барои самаранок сурат гирифтани ин кор он бо ёрии мушовирони рус “Кумитаи пажухиши Мугулистон”-ро ташкил намуд.

Барон ташаккули шуури миллии мардуми мугул ва болоравии харакати озодихохонаи вай омузиши таърихи ин давлат ахамияти калон дошт. Бо фармони Богдо-гкм муаррихони мугул ба таълифи таърихи мамлакат огоз намуданд. Солхои 1918-1919 ин асар бо коми “Таърихи аз тарафи аълохазрат тасдикшудаи Мугулистон” ба анчом расид. Дар он андеша дар бораи хукуки мугулхо барои ташкил кардани давлати сохибистиклоли миллии худ инъикос гардидаасг. Худи хамин фикр гояи асосии асархои яке аз муарихони бузурггарини Мугулистони охири асри XIX – аввали асри XX Ш. Дамдин (1967 – 1937) мебошад. У дар асари асосии худ “Китоби тиллои” гуфтааст, ки тараккиёти сиёси ва фархангии Мугулистон аз замони кадим сарчашма мегирад ва он хусусиятхои ба худ хос дорад.

mmm

Яке аз нишонахои пешрафти хамонвактаи халки мугул ташаккули зиёиёни он мебошад. Зиёиёни мугул созмонхои чамъиятию сиёси ва фархангии худро надоштанд. Онхо дар атрофи нашрияхои даври муттахид мешуданд.

Мачаллаи “Оинаи нав” аз мохи марти соли 1913 то мохи август соли 1914 ва рузномаи “Ахбороти пойтахт” аз мохи сентябри соли 1915 то мохи сентяброи соли 1920 чоп шудаанд. Аз руи мазмуни мадраки дар ин нашрияхо чопшуда хулоса баровардан мумкин аст, ки акидахои зиёиёни мугул он вакт тамоюли зиддифеодали доштанд. Онхо дар банни халк гояхои маорифпарвариро ташвику таргиб мекарданд. Намояндагони машхури зиёиёни мугул Ж. Тсэвэн, Тс. Жамтсарано, Б. Жорж, Бадрахбатор ва дигарон бовари доштанд, ки сатхи тараккиёти иктисоди ва мадании чомеаро тавассути васеъ пахн кардани маорифи муосир, кабули тачрибаи хочаги ва сиёёни мамлакатхои гарб ба даст овардан мумкин аст.

Инчунин кобед

кумитаи андози Точикистон

Кумитаи андози назди Хукумати Чумхурии Точикистон

Кумитаи андози назди Хукумати Чумхурии Точикистон (минбаъд – КА). Асоси Фаъолият – тибки Карори Хукумати …