Бучет чист?

Бучет (буча – буджа) аз забони кухнаи норманди гирифта шуда маънояш «Кисса, чебак, халта ё сандуки пул» мебошад, ки дар таркиби даромаду харочот накш бастааст. Бучет аз 2-кисмат иборат аст, кия е «ДАРОМАД» ва дигаре «Харочот» мебошад. Одатан ин ду тараф хамасола баробар нестанд ва каме фаркият доранд. Агар харочот зиёдтар шавад пас «Дефисит» шуд мегуянд вале агар даромад зиёд шавад пас «Профисит» шуд мегуянд.

Буджет метавонад дар сатхи давлат ва дар сатхи корхона, оила ё як фард (одам) ташаккул дода шавад. Бучет одатан пешаки накшакаши карда мешавад, тоинк аз руи он даромаду харочот ба танзим дароварда шавад ва пеши рохи фаъолияти суст ва ё серхарочоти гирифта шавад. Бучет имконият медихад, ки дилхох кас донад ки кадом вакт ва чикадар пулро аз кучо ба даст меорад ва ба кучо равона менамояд.

Бе бучет кори одамон таваккали мешавад ва метавонад натичаи фаъолиятро ба кассоди оварда расонад. Барои хамин хам барои пешгири кардан аз муфлисшави бояд бучетро дуруст ва саривакт тахия намуда мутобики он даромаду харочотро риоя кард.

Бучетро одатан барои 1-сол тахия карда дар охири хар сол натичаи ичроиши бандхои он мавриди омузиш, тахлил ва хулосабарори карор дода мешавад.

Дар Точикистон хачми бучет дар соли 2018-ум ба маблаги 20 мдрд. сомони пешбини шудааст, хол он ки хачми ММД ба 66.8 млрд сомони пешбини шудааст. Дар байни таркиби харочотии бучаи кишвар аз хама калонтарин банд ин сохаи ичтимоиёт мебошад, ки асосан барои пардохти маоши кормандони давлати ва пардохти нафака пешбини карда шудааст.

Дар чойи дувум хачми харочот ба сохаи энергетика ва сузишвори равона карда шудааст ва инро бо он асос кард, ки сохтмони НБО «Рогун» дар назар аст.

Сохахои асосии харочотии бучети Точикистон дар соли 2018:

1. Маориф – 3,9 млрд. сомони;
2. Энергетика ва сузишваори- 3,4 миллиард сомони;
3. Тандурусти- 1,5 миллиард сомони;
4. Наклиёт ва коммуникасия – 1,4 миллиард сомони.

Дар поён таркиби харочоти бучаи Точикистон дар шакли тасвир оварда шудааст: