Қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон

Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз қисмати сохтори давлатии мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон (Тоҷикистон) буда, барои ҳифзи истиқлолият ва ҷузъиёти марзии он дар ҳолати ҳуҷум ё ҷанг пешбинӣ шудаанд.

Фармондеҳи олии Қувваҳои Мусаллаҳи Тоҷикистон Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.

Қувваҳои мусаллаҳ аз нерӯҳои заминӣ, қувваҳои ҳарбӣ, нерӯҳои ҳавоӣ, қувваҳои махсус, нерӯҳои ҳавоӣ, нерӯҳои дифои ҳавоӣ (нерӯҳои мудофиаи ҳавоӣ), гвардияи миллии президентӣ ва қувваҳои амниятӣ (нерӯҳои дохилӣ ва сарҳадӣ) иборатанд.

Омили муҳим ин ҳузури қувваҳои мусаллаҳи Федератсияи Русия, асосан пойгоҳи ҳарбии 201 (қаблан дивизияи мотосикли 201 Гатчина) буд.

Қувваҳои мусаллаҳ дар асоси шартнома ва лоиҳаи омехтаи мусаллаҳона идора карда мешаванд. Мӯҳлати хидмати даъватшудагон ду сол, барои хатмкунандагони муассисаҳои таҳсилоти олӣ 1 сол аст.

Тибқи нашрияи “Время Востока Россия”, то соли 2025, Руссия барои таҷдиди артиши Тоҷикистон аз 900 миллион то 1 миллиарду 590 миллион доллар ҷудо хоҳад кард.

ТАЪРИХ

Дар муқоиса бо дигар ҷумҳуриҳои собиқи шӯравии Осиёи Марказӣ, Тоҷикистон ба ҳеҷ ваҷҳ аз Артиши Шӯравии Қувваҳои Мусаллаҳи ИҶШС мерос нагирифтааст. Ба ҷои ин, Вазорати Мудофиаи Федератсияи Русия дивизияи 201-уми мотосиклҳои дар Душанбе ҷойгиршударо таҳти назорат гирифта, фармондеҳи дивизияро аз Тошканд (пойтахти Узбакистони мустақил гашт) ба Маскав интиқол дод.

Дар қаламрави Тоҷикистон як қисми калони Қӯшунҳои сарҳадии Шӯравии Қувваҳои Мусаллаҳи ИҶШС ҷойгир буданд, ки баъдан бо афсарони рус ва даъватшудагони тоҷик муҷаҳҳаз карда шуданд.

Муддати тӯлонӣ нерӯҳои посдори сулҳи ИДМ дар қаламрави Тоҷикистон ҷойгир буданд (201-ум дивизия)

Бо сабаби ҳузури нерӯҳои русӣ ва ҷанги шаҳрвандӣ дар кишвар, Қувваҳои Мусаллаҳи Тоҷикистон танҳо моҳи апрели соли 1994 расман ва ба таври қонунӣ ифтитоҳ шуданд, ҳарчанд санаи истинод 23 феврали соли 1993 аст, вақте ҷузъу томҳои аз Ҷабҳаи Халқӣ ташкилёфта бо марши тантанавӣ дар ш.Душанбе мебошад.

Дар давоми солҳои 90-ум, артиши Тоҷикистон сустназорат буд, интизоми паст дошт ва кӯшиш мекард, ки таҷҳизоти худро дар ҳолати хуб нигоҳ дорад. Канораҷӯӣ ва гурезшавӣ як амри маъмулӣ буд. Ҳамлаҳои гурӯҳҳои тақсимшудаи бандиёнро инъикос намуда, дар охири соли 1995, бригадаҳои артиши Маҳмуд Худойбердиев  ва Файзалӣ Саидов якчанд маротиба ба ҳамдигар оташ кушоданд ва боз ҳамчун бригадаҳои вокуниши фаврӣ (бригадаи собиқ М. Худойбердиев) бо ҳамдигар бо ҳам муқобилат карданд. Дар натиҷа полковник Худойбердиев бо фармон хориҷ карда шуд. Бинобар ин ҳодисаҳо, ҳукумат кӯшиш кард артишро ба интизом дарорад, аммо ин танҳо қисман муваффақият медод.

Ҳамасола тақрибан 15,000 – 16,000 ҳайати шахсӣ ба Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон даъват карда мешаванд (ва мувофиқи таъинот истеъфо медиҳанд). Тибқи маълумоти расмӣ, дар давлат беш аз 600,000 нафар шахсони синну соли ҳарбӣ мавҷуданд, ки аз онҳо тақрибан 150,000 барои таъқиб (озод кардан) аз хизмати ҳарбӣ бо сабабҳои гуногун ҳуқуқ доранд ва тақрибан 100,000 нафари дигар дар хориҷи кишвар кор мекунанд.

Парвандаи вайронкунии интизом дар расонаҳои Русия дар соли 2014 сабт шуда буд – дар натиҷаи як ҷанҷол байни марзбонони Тоҷикистону Қирғизистон муноқиша руҳ додааст.

Таркиби Қувваҳои Мусаллаҳи ҶТ:

Қувваҳои заминӣ

1. 1-уми бригадаи мотосиклронӣ (Қӯрғонтеппа)
2. Бригадаи 3-юми мотосикл (Хуҷанд)
3. Бригадаи 12-уми артиллерия (Душанбе)
4. Гвардияи 14-юми гвардиячиёни полк
5. 27-уми Дивизияи алоҳидаи танкҳо
6. Баталони алоҳидаи истироҳатии 7834-ум
7. Баталионҳои ҷудогонаи 39-ум
8. Баталони алоҳидаи алоқа
9. 56-ум ширкати мудофиаи химиявӣ ва биологӣ

Қӯшунҳои сайёр

1. Бригадаи авиаатсионии раками 7
2. алоҳида бригадаи мотори мотосикл реаксияи зуд
3. Се баталионҳои MV як қисми қувваҳои мустақими зудгузаронии дастаҷамъии (CBDN) минтақаи минтақаи амнияти дастаҷамъии Осиёи Марказӣ мебошанд, ки дар назди Созмони Аҳдномаи Амнияти Дастаҷамъӣ (СПАД) амал мекунанд.
4. 89-уми полки танкӣ
5. Полки 74-уми артиллерия
6. 21-юми Дивизияи алоҳидаи ракета
7. 67-ум назорати батарея ва артиллерия
8. 61-ум муҳандиси баталион
9. Баталони 70-уми таъмиру барқарорсозӣ
10. Батальони 127-уми таъминоти моддӣ.

Қувваҳои ҳавоӣ ва мудофиаи ҳавоӣ

1. Гурӯҳи 3-юми экипажи чархбол (аэродроми Айнӣ, Душанбе, Бохтар ва Хуҷанд)
2. 536-юми полки зиддимушакии Душанбе (Душанбе)
3. Баталони 45-уми Радиотехникӣ (Душанбе)
4. Бригадаи ракетаҳои зиддимушакии 97-ум (Қӯрғонтеппа)
5. 770-ум полки зиддимушакии зидди ҳавопаймоҳо (Исфара)
6. 74-уми полки ракетаҳои зиддимушакӣ (Хуҷанд)
7. 69-уми полки мушакии зидди ҳавопаймоӣ (Кӯлоб)
8. 42-юми полки мушакии зидди ҳавопаймоӣ (Душанбе).

Қувваҳои ҳавоӣ ва дифои ҳавоии Тоҷикистон ҳоло ҳавопаймоҳои ҷангӣ надоранд. Фазои ҳавоии ин кишвар аз ҷониби нерӯҳои ҳавоии Русия ҳифз шудааст. Нерӯҳои ҳавоӣ ва дифои ҳавоӣ чархболҳои Ми-8 ва Ми-24 -ро истифода мебаранд.

Сарчашмаи иттилоот – Виккипедия

Инчунин нигаред http://komron.info/cr/kuvahoi-muslahi-jumhurii-tojikiston/