Теги: Биология

Лаблабуи сурхи оширо дар ҳама ҷо мепарваранд. Дар таркиби лаблабуи сафеда кислотаҳои органикӣ, клечатка, 37-41 мг% витамини Р, витамини С дар баргаш ва намакҳои минералӣ мавҷуданд. Лаблабуи тару тозаи обпаз хусусиятҳои шифоӣ дорад. Онро хусусан ба одамони калонсоли гирифтори касалии ҷигар, қабзият ва фишории хунашон баланд, камхунӣ тавсия мекунанд. Барои …

Афзоиши ҷинсӣ аҳамияти калони таҳаввулотӣ дошта, нисбат ба афзоиши ғайриҷинсӣ бартарӣ дорад. Зеро генотипи наслҳо дар натиҷаи омезиш (комбинатсия)-и генҳои волидон ба вуҷуд меояд. Дар натиҷа қобилияти мутобиқати наслҳо ба шароити гуногуни муҳит зиёд шуда, онҳо нисбат ба волидони худ дар мубориза баҳри ҳаёт бартарӣ пайдо мекунанд. Ҳангоми афзоиши ҷинсӣ …

Дар мавриди афзоиши ғайриҷинсӣ организми нав аз ҳисоби як ё чанд ҳуҷайраи ғайриҷинсии (сомотики)-и организми модарӣ пайдо мешавад. Бештар соддатаринҳо (амёба, эвгленаи сабз ва ғайра) обсабзҳои якҳуҷайрагӣ (хламидомонад) бо роҳи тақсимшавии митозӣ афзоиш мекунанд. Мавҷудоти якҳуҷайраи дигар, масалан, баъзе занбўруғҳои дараҷаи паст, обсабзи хлорелла, плазмодия (барангезандаи табларза) бо спора афзоиш …

Афзоиш яке аз хосиятҳои муҳими олами органикӣ мебошад. Афзоиш ба ҳамаи махлуқоти зинда, аз бактерияҳо то ширхўрон, хос аст. Сабаби мавҷудияти намудҳои ҳайвонот, растанӣ, бактеряҳо ва замбўруғҳо, идомаи насл дар байни волидон ва насли онҳо афзоиш мебошад. Бо худофарӣ дигар хусусияти хоси организмҳои зинда, яъне инкишоф, низ сахт вобаста аст. …

Соли 1892 олими рус Д.И.Ивановский дар тамоку касалиеро мушоҳида кард. Барангезандаи он ғайриоддӣ буда, дар баргҳои тамоку доғҳои гуногун пайдо мегардад. Баранге занда қобилияти аз филтр гузаштанро дошт. Бинобар ин, растаниҳои солими тамокуро бо шираи аз филтр гузаштаи растаниҳои касал сироятнок кардан мумкин аст. Баъди чанд сол олимон Л.Леффлер ва …

Аз гуфтаҳои боло ба хулоса омадан мумкин аст, ки тамоми равандҳои фаъолияти ҳаётӣ дар ҳуҷайра мегузарад. Ҳуҷайра асоси сохтори растанӣ ва ҳайвонотро ташкил мекунад. Барои прокариотҳо, соддатаринҳо, занбўруғҳои дараҷаи паст ва баъзе обсабзҳо мафҳуми ҳуҷайра ва организм мазмунан мувофиқанд. Гуфтан мумкин аст, ки ҳуҷайра системаи элементарии биологӣ буда, қобилияти барқароршавӣ, …

Дар ҳуҷайраи растаниҳо ядро ва ҳамаи органоидҳое, ки барои ҳуҷайраи ҳайвонот хосанд, дида мешаванд, масалан, тўри эндоплазмавӣ, рибосомаҳо, митохондрия, маҷмаи Голҷӣ. Дар баробари ин, ҳуҷайраи растанӣ хусусияти худро дорад (ба расми 5.5. нигаред) ва аз ҳуҷайраи ҳайвонот бо чунин аломатҳо фарқ мекунад: 1 – қабати ғафси пардаи ҳуҷайра; 2 – …

Дар организмҳои серҳуҷайра ҳуҷайраҳо махсус гаштаанд, яъне ҳар яки онҳо сохт ва вазифаи худро дорад. Давомнокии ҳаёти ҳуҷайраҳо вобаста ба иҷрои вазифаи худ муайян мегардад. Масалан, ҳуҷайраҳои асаб ва мушак баьди ба охир расидани давраи инкишофи ҷанин дигар тақсим намешаванд. Дар давоми тамоми ҳаёти организм вазифаи худро иҷро мекунанд. Ҳуҷайраҳои …

Раванде, ки муқобили синтез аст, диссимилятсия – маҷмўи реаксияҳои таҷзия мебошад. Ҳангоми таҷзия шудани пайвастагиҳои калонмолекула энергия хориҷ мешавад, ки барои реаксияҳои синтези биологӣ зарур аст. Бинобар ин, диссимилятсияро мубодилаи энергетикии ҳуҷайраҳо ё катаболизм (аз юнонӣ кatabole – вайронкунӣ, ба паст партофтан) низ меноманд. Энергияи химиявии моддаҳои ғизоӣ дар бандҳои …

Транслятсия (аз лотинӣ translatio – додан). Давраи дигари синтези биологӣ – гузаронидани ахборе, ки дар пайдарҳамии нуклеотидҳо (пайдарҳамии кодонҳо)-и молекулаи КРН-а ҷой дорад, дар пайдарҳамии аминокислотаҳои занҷ-ири полипептидӣ мебошад. Дар прокариотҳо (бактерияҳо), ки ядрои ташаккулёфта надоранд, рибосомаҳо ба молекулаи аз нав синтезшудаи КРН-а зуд баъди ҷудошавии он аз КДН, ё …