Теги: Адабиёт 10-синф

Бедил, маро ҳарзасароӣ шон нест, Мадҳи миру ситоиши султон нест. Ҳаёт ва эҷодиёти Бедили Деҳлавӣ Бузургтарин шоир, мутафаккир ва нависандаи забардаст Мирзо Абдулқодири Бедил, яке аз он эҷодкоронест, ки на танҳо ба адабиёти давр балки ба ҷараёни минбаъдаи таърихи адабиёт низ ҳамаҷониба таъсир расонидааст. Бедили Деҳлавӣ соли 1644 дар шаҳри …

Вобаста ба ҳарфи равӣ, қофия ба ду навъ ҷудо мешавад: қофияи муқайяд ва қофияи мутлақ. Дар илми бадеъи классикӣ қофияеро, ки ҳарфи равӣ бо ҳарфи васл начаспидааст, қофияи муқайяд меноманд. Ба таври дигар гӯем, қофияи муқайд қофияест, ки охирин ҳарфи он равист ва баъди он ҳарфи дигаре наомадааст. Мисол: Касе …

Сабки сухани Соиб дорои ду ҷанбаъ аст. Шеваи эҷоди шоир, тарзи гуфтору услуби баён, ҳунари таълифи ӯ аз нигоҳи фардияти эҷодӣ хоси худи ӯст. Яъне ҳамоно ҷанбаи ҳаётӣ, оҳанги воқеӣ-реалистӣ гирифтани лирикаи ишқӣ пас аз Саъдӣ дар шеъри ин симои эҷодӣ ба назар мерасад. Ҷузъиёте, ки дар сухани ӯ ҳангоми …

Яке аз бузургтарин симоҳои адабию фарҳангии садаи XVII, адиби навовару эҷодкори тозакор Мирзо Муҳаммадалии Соиб – фарзанди Мирзо Абдурраҳим аст, ки бо эҷодиёти ғаниву гуногунҷилои худ на танҳо ба адабиёти асри хеш, балки ба ҷараёни минбаъдаи адабиёт низ таъсири амиқу дақиқ гузоштааст. Мирзо Муҳаммадалии Соиб соли 1603 дар шаҳри Исфаҳон …

Аз рӯи қазовати Муҳаммад Бадеъ Малеҳои Самарқандӣ: «…Ҳар касс шеъри ӯро медонаду ҳар шахс бошад беҳтар медонанд ва бештар мехонанд». Ин фармуда маҳбубият ва шӯҳрати шеъри Сайидо ва ҳунари эҷоди ӯро дар бар гирифтааст. Дар ҳақиқат мақому мартабаи Сайидо дар эҷоди ғазалу мухаммас ва ашъори ихтисосдодаи ӯ ба ҳунармандию ҳунармандон, …

«Баҳориёт» ва ё «Ҳайвонотнома» асари тамсилии Миробид Сайидои Насафӣ буда, дар рӯзгори Абдулазизхони аштархонӣ (1645-1680) соли 1091ҳ. (1680м.) дар муддати ду-се рӯз таълиф шудааст ва дар ин бора худи шоир чунин ишора дорад: Ин нусха, Сайидо ба ду-се рӯз шуд тамом, Дар рӯзгори ҳазрати Абдулазизхон. Таърих аз ҳазору навад як …

Сайидо махсусан ба табақаҳои ҳунарманди ҷамъият таваҷҷӯҳи махсус дорад. Зеро онҳоро дар ашъори лирикиаш (ғазалиёту қитьаҳо…), дар «Шаҳрошӯб» ва инчунин ашъори махсуси ба ин тоира бахшидааш васфу тавсиф кардааст. Албатта, дар таьрихи адабиёт фасли тоза низ ҳаст, ки дар шакли маснавӣ рӯи кор омадаанд. Дилбастагии шоир ба ин тоифаи мардум, …

Муссаммат дар эҷодиёти Сайидо пас аз ғазал, дар ҷои дуюм меистад, ки аз 1050 байт иборат аст. Сайидо бештар ба ғазалиёти Хусрави Деҳлавӣ, Камолу Ҳофиз, Ҷомиву Ҳилолӣ, Калиму Толиб, Мӯҳташами Кошиву Соиби Табрезӣ, Мушфиқиву Урфӣ муссаммат бастааст. Худи ҳамин ҷуръати Сайидо гувоҳи он аст, ки ӯ дар эҷоди муссаммат устод мебошад, …

Аслан панду ахлоқ ва тарбияву таълим мақсади адабиёти бадеӣ аст. Эҷодкоре, ки ба эҷоди бадеӣ рӯ меорад, ҳатман муносибати худро ба ин масъала баён мекунад. Ғазалиёти Сайидо дар баробари фаро гирифтани мавзӯъҳои дигар, ақидаҳои тарбиявӣ-ахлоқии шоирро низ дарбар гирифтаанд. Аз тарафи дигар, ба ин восита таълимоти фалсафаи амалии СайидоСайидо Масалан, …

Дар фикри дона мӯрчае буд даргузар, Омад ба шеру гуфт, ки: Ай Рустами замон! Аз иттифоқи мӯрчагон ғофилӣ магар В-арна чаро ҳақир шуморию нотавон? (Сайидои Насафӣ) Тарчумаи ҳол Насаф мулки ободе буд. Дар он диёр аз касбҳои ҳунармандӣ пешаи бофандагӣ ривоҷ дошт. Бофандагон, ки барои мардум либосвориҳои арзонбаҳое тайёр мекарданд, …