Номҳои исломӣ барои писарон, мардон -бачаҳо

Нафароне, ки дини исломро дар ҳақиқат мепиндоранд пас онон ба гузоштани номҳои писаронашон ва ё писарони хешу табори худ аз дини Ислом пеша мекунанд. Дар Ислом номҳои аз ҳама машҳур ба шахсони муътабар яъне ба Паёмбарон асосан алоқамандӣ дорад аз ҷумла ба Муҳаммад, Сулаймон, Аҳмад,  Ёқуб, Яҳё, Довуд ва ғ. мебошад.  Беҳтарин ном гузошатан ба андешаи мардуми динпарвар ин номҳои исломӣ шуморида мешавад.

Лек бисёриҳо зери номи мусалмонӣ номҳои арабиро дар назар доранд. Номҳои аз забони арабӣ гирифташуда дар мардҳои Осиёи миёна аз ҷумла Тоҷикистон, Узбекистон, Афғонистон ва қариб дар 50 давлати дунё хеле машҳур аст.  Дар поён номҳои исломии писаронаро орварда шудаанд, ки ҳар яки он чи маъно – мазмун доранд, оварда шудааст.

Номи писарон – бачагона- мардона

«А»

Аббос (арабӣ) – ғамгин, сахт, сард

Абдулло (арабӣ) – хизматгори Худо.

Абдул – аз номи Абдулло. Ин ҷузъи ном аст, ки одатан дар тайёр кардани номҳо бо истифода аз сифатҳои Қудс истифода мешавад.

Абдуғафор (арабӣ) – ғуломи Парвардигор. Аз он сабаб чунин ном дода мешавад, ки писар дар паноҳи Аллоҳ бошад.

Абдулҳамид (Абдуҳамид) (арабӣ) ғуломи Парвардигор- ходим.

Абдурашид (Абд + рашид) (арабӣ) хидмати Худовардигоре, ки роҳи ростро роҳнамоӣ мекунад. Ин аст, ки чунин ном бо хоҳиши он, ки кӯдакон дар роҳи дурусти ҳаёт зиндагӣ кунанд, дода мешавад.

Aдиб (арабӣ) – нависанда; некӯаҳволӣ, одилона ва одилона [2].

Азамат (арабӣ) – бузург.

Азат (Фур.) – ройгон.

Азиз – хеле эҳтиром, муҳаббат;  қавӣ Яке аз номҳои Ҳаққи Таоло.

Айнур (Тоҷикию-Араб) – моҳир.

Акрам (арабӣ) – саховатмандӣ, некӯкорӣ, эҳтиром, некӯкор ва некӯкорона.

Алиаскар (арабӣ) – ҷанги бузург. Ном аз номҳои мустақил иборат аст: Алӣ – бузург, қавӣ, қавӣ, далер ва Аскар – ҷанговар, аскар.

Алӣ (арабӣ) – баланд, баландтарин.

Алим (арабӣ) – олим, донишманд, донишманд, донишманд.

Алфинур (арабӣ) – метавонад ҳамчун “нури ҳазорсола” тарҷума шавад.

Амин (арабӣ) – садоқат, эътимоднок, бевосита, ростқавл, ростқавл; нигоҳдорӣ Яке аз номҳои Муҳаммад (САВ).

Амир (арабӣ) – ҳоким, роҳбар, президенти; фармоиш, супоришномаҳо.

Амирхон – Сардори асосӣ.

Анас (арабӣ) – шодмонӣ, шодмонӣ, некӯкорона.

Анвар – ин рушноӣ аст ва ё пурнурӣ.

Ансор (арабӣ) – ёрдамчиҳо, тарафдорон, ҳамкорон (ба Муҳаммад САВ).

Асад (арабӣ) – Шер (ҳайвонест, ки шоҳи ҷангал бошад)

Асаф (арабӣ) – дорои сифатҳои хуб, хандон, хирадмандона.

Афзал (арабӣ) – беҳтарин, зиёждтарин, эҳтиром, қадр ва қадршиносӣ.

Аҳмад (Аҳмад) (арабӣ) – Боварӣ, шукр. Яке аз номҳои Муҳаммад (сав).

Айюб (Айюш) (дигар-евро) – тавба кардан; додани нур (аҳамият). Номи яке аз анбиёи Худо.

Амир (араб.) — Сардор, Подшоҳ

Б.

Баҳоуддин (арабӣ) – нури имон.

Бағдод (эронӣ) – туҳфаи худованд.

Бадриддин (арабӣ) – Моҳи пурра.  Ҳангоми додани чунин ном, волидон мехостанд, ки кӯдаки «нур» -и имонро, ки чун моҳе пур аз замин аст, равшан кунад.

Бокир (арабӣ) – барвақт, зуд ба зудӣ меафзояд.

Башар (арабӣ) одам.

Башир (арабӣ) – хабари хурсандӣ.

Бурҳон (арабӣ) – далели, ростқавлӣ, аслӣ.

Вазир (араб.) — вазир, .
Воиз (араб.) — шахси мефаҳмондагӣ ва ё сухангӯ.
Вакил (араб.) — сафир; шахси боваринок, ваколатдор; муовин; муҳофиз, тель.
Вафо (араб.) — ҳақиқатчӣ, қасамашро иҷрокунанда.

Ғ

Ғозӣ (араб.) — тозингар, ғасбкунанда, ҷанговаре ки заминҳои одамонро ғасб карда мегирад
Ғолиб (араб.) — мебурида,  .
Ғанӣ (араб.) — сарватманд, бой, ғанӣ, соҳиби сарватҳои бебаҳо. Яке аз номҳои Парвардигор.
Ғафур (Ғаффар) (араб.) — бахшанда ва меҳрубон.
Ғаюр (араб.) — мардонавор,  ҷасур, нотарс.
Ғиёс (араб.) — наҷоткунанда, ёрдамчӣ.
Ғуфрон (араб.) — бахшанда.

Д

Дамир — (араб) инсоф.
Дониёл — Тӯҳфаи худо.
Давлат  — боигарӣ, сарват, кишвар, ҷумҳурӣ.
Довуд (араб.) — дустдошта, номи паёмбар.
Диндор (перс.-араб.) — аз  худо тарсанда.

З

 

Забир (араб.) — батоқат,  пуртоқат.
Зайд (араб.) — афзоишёбанда.
Закариё (араб.) — марди ҳақиқӣ. Яъне аз калимаи закар (олоти мардӣ –кер) гирифта шудааст.
Закӣ (араб.) — шӯх, талҳак, тоза, ростқавл.
Зокир (араб.) — ба ёд меоварандаи худо

Зариф (араб.) — ширинрӯ, ҷолиб, зебо

Зафар (араб.) — ғолиб, аксуламали мағлуб.
Зоҳид (араб.) — хоксор, хушрӯй, базеб.
Зиё (араб.) — рушноӣ
Зиёд (араб.) — афзоишёбанда.
Зобит (Добит) (араб.) — сарбоз.
Зубайр (араб.) — боқуват ва доно.

 

И

Иброҳим  — падари халқ. Номи  паёмбар.
Идрис (араб.) — кӯшиш, меомухта.Яке  аз номи Худованд.
Икром (араб.) — ҳурмат.
Илҳом (араб.) — завқ, шавқ.
Илёс (араб.) — муҷиза.
Имон (араб.) — боварӣ.
Инсоф (араб.) — адолаткор..
Ирфон (араб.) — маорифпарвар, донишманд.
Иршад (араб.) — проводник, руководящий, указывающий.
Искандар –  ҷасур, пурқуват, зафарманд. Ин ном дар китоби Қуръон зикр шудааст.
Ислом (араб.) — итоаткунанда, иҷрокунанда.
Исмоил – номи паёмбар.
Исматулло (араб.) — «дар ҳифзи худованд қарордошта».
Исрофил (араб.) — ҷанговар.
Исҳоқ  — хурсанд, шӯх. Номи яке аз паёмбарон.
Ихлос (араб.) — боварӣ, аз таҳти дил, фидоӣ.

 

Э
Эҳсон (араб.) — нағз, хуб, саховатманд, ёрдамкунанда.
Эҳтиром (араб.) — дуст доштан, ҳурмат кардан.

 

К

Қавӣ (араб.) — боқуват, пуртоқат, бузург. Яке аз сифатҳои Худованд.
Кодир (араб.) — Тавоно, Имкондор. Яке аз номҳои Парвардигор.
Камол  (араб.) — Калон, бавоя расида.

Комил – Пурра, Пухтарасида.
Қариб — шахси наздик ба Аллоҳ.
Карим (араб.) — щедрый, почитаемый, священный.
Қосим (араб.) — тақсимкунанда,

Кавсар (араб.) — номи дарёе ки дар биҳишт аст.
Кафил (араб.) — бармегашта.
Коҳир (араб.) — Ғолиб.
Қаҳор (араб.) — соҳиби қувваю қудрати бузург. Яке аз номи Парвардигор.
Қаюм (араб.) — доимӣ, мустаҳакам. Яке аз номи Худванд.
Киром (араб.) — саховатманд, соҳибдил,.
Кудрат (араб.) — қувва; аз ӯҳдаи кор мебаромада.
Қурбон (араб.) — худро бахшанда, ба роҳи Худро бахшанда.
Қутдус (араб.) — боэҳтиром, соҳиби ҳурмат.
Қиём (араб.) — эҳёшуда.
Л

Латиф (араб.) — Кушода, дилсуз; лайло, доно.
Луқмон (араб.) — назораткунанда, нигаҳбон.
Лутфулло (араб.) — меҳрубонии Худованд, Туҳфаи Парвардигор.
Лазиз (араб.) — ширин ё бомаза.

 

М

Мақсуд (араб.) — ҷуянда, дустдошта; мақсад; мазмун.
Малик (араб.) — соҳибмулк, шоҳ, султон, подшоҳ.
Мансур (араб) — победоносный, торжествующий победу.
Мақсуд (араб.) — Хушбахт.
Маҳдӣ (араб.) — бо роҳи рости илоҳи мерафта.
Маҳмуд (араб.) — волотарину дустдоштаи мардум.
Мирзо (араб.-перс.) — раис, калон, воломақом.

Мубин (араб.) — шахси роҳи дурустро аз нодуруст фарқкунанда, открытый.
Музаффар (араб.) — Ғолиб, Зафарёфта.
Муқаддас (араб.) — тозза, волотарин ва азизтарин.
Муқим (араб.) — дурусткунанда; созанда; муайянкунанда; зиндакунанда.
Мунир (араб.) — рушноикунанда, пурнуркунанда.
Мурод (араб.) — мақсад, хоҳиш, ният.
Муртазо (араб.) — интихобшуда, аз ҳама беҳтарин, дустдошта.
Мусо  – Номи паёмбар.
Муслим (араб.) — Шахси мусалмон, Дини ислом ва роҳи ростро қабулкарда. .
Мустафо (араб.) — ҳамвор, беҳтарин.
Муҳаммад (араб.) — таърифӣ, шахси ба таъриф арзанда. Номи паёмбар.
Муҳсин (араб.) — шахси кори муфидро иҷрокунанда.
Мухтор (араб.) — интихобшуда; интихоби озодро соҳибдошта. Мустақил, истиқлолиятдошта.

 

Н

Наби (араб.) — Номи Паёмбар.
Надир (араб.) — камёфт, ноёфт.
Назар (араб.) — Нигоҳ кардан. Нигоҳ суи худованд.
Нозим (араб.) — сохтмончӣ, созанда.
Назиф (араб.) — тоза, саломат.
Ноил (араб.) — туҳфа.
Нӯъмон (араб.) — саховатчӣ, хайркунанда.
Нур (араб.) — рушноӣ.
Нуримон (араб.) — рӯшноии дин.

Р

Раис (араб.) — роҳбар, сардор, шоҳ, подшоҳ, султон..
Рамазон (араб.) — номи 9-умини моҳи солшумории Исломӣ (қамарӣ).
Ромиз (араб.)— нишонаи хубӣ.
Расул (араб.) — сафир; паёмбар.
Рауф (араб.) — дилсуз. Раҳим, раҳмкунанда. Яке аз сифатҳои парвардигор.
Рафиқ (араб.) — дуст, ҷура, ҳамроҳ.
Раҳим (араб.) — дилсӯз, раҳмдор. Яке аз номҳои Худованд.
Раҳмон (араб.) —саховатманд. Яке аз номҳои Худованд..
Рашид (араб.) — ба роҳи рост мерафта.
С

 

Собир (араб.) — Сабркунанда, батоқат.
Собит (араб.) — тастдиқкунанда, ростқавл.
Сабур (араб.) — бисёр тобдор, батоқат. Яке аз сифати.
Содиқ (араб.) — ҷура, ростқавл.
Саид (араб.) — роҳбар.
Салват (араб.) — баракат.
Салмон (араб.) — саломат.
Салоҳ (араб.) — фоидаовар, лозима; худотарс.
Самат (араб.) — доимӣ; абад.
Самир (араб.) — ҳамсуҳбат.
Саттор (араб.) — бахшоянда, ҳифзкунанда. Яке аз сифатҳои Худованд.
Сафа (араб.) — тоза.
Сулаймон  — Зиндагии бобарору дуруст. Номи яке аз бузургтарин паёмбарон.
Султон (араб.) — Шоҳ, Раис.

 

Т

Табрис (араб.) — насл, боигарӣ; шукуҳ, шаҳомат.
Тавфиқ (араб.) — дуои хайр, фотиҳа, мувафаққият.
Тоҳир (араб.) — тоза, бегуноҳ.
У

Умар (араб.) —зинда.
Умед (араб.) — орзу, интизорӣ.

 

Ф

Фозил (араб.) —донишманд, пурҳунар.
Файз (араб.) — ғолиби баракати худро меёфта.
Фоил — нишонаи хуб.
Фарид (араб.) — ягона, нотакрор.
Фаррух (араб.) — бадро аз хуб фарқкунанда.
Фаттоҳ (араб.) — кушояндаи дари бахт, ғолиб; яке аз номи Парвардигор.
Фотеҳ (араб.) — оғозкунанда; зафарёфта.
Фаёз (араб.) — бой, саховатманд.
Х

Ҳабиб (араб.) — дустдошта; азиз.
Ҳайдар — шер.
Хайриддин (араб.) — беҳтарин ибодаткунанда бар Худо.
Ҳаким (араб.) — соҳибилм, донишманд.
Холиқ (араб.) — зиндакунанда, нурдиҳанда. Яке аз номҳои Худованд.
Халил (араб.) — дусти наздик.
Ҳалим (араб.) — мулоим, пуртоқат. Яке аз номҳои Худованд..
Ҳамза (араб.) — сузанда.
Ҳамид (араб.) — сазовор, шистаи таъриф.
Ҳаммат (араб.) — таърифӣ.
Ҳаниф (араб.) — рострав, дурусткор.
Ҳарис (араб.) — ҳифзкунанда, .
Ҳорун (араб.) — якрав.
Ҳасан (араб.) — нағз ва зебо.
Ҳофиз (араб-татарск.) — қуръонро азёд медониста. Яке аз номи Парвардигор.
Хизир (Хызыр, Хыдр) — номи муаллими паёмбар Муссо ин номро дошт ва ин ном дар Қуръон зикр шудааст.
Ҳусайн (араб.) — красивый, хороший.

 

 

 

Ш

Шоҳизар — тиллои беҳтарин.
Шокир (араб.) — шукркунанда.
Шамил (араб.) — Ҳаматарафа, Гуногунҷабҳа.
Шариф (араб.) — хизматкарда, воломақом, дили калон дорад.
Шавқат (араб.) — қувва, бузургӣ.
Шафӣ (араб.) — шифоӣ, табобатӣ.
Шукран (араб.) — благодарный.
Шуҳрат (араб.) — шӯҳрат, шӯҳрат; золим; ҳокимият, эътибори.

 

Ю

Юнус — кабутар. Ин ном Дар қуръон зикр шудааст.

Юсуф)  — ҳусндор, зебо. Номи яке аз паёмбарон.

 

Я

Ёқуб (Иаков) — Номи Паёмбар.
Ёсин (араб.) — 36-м сураи Қуръон.

 

Я

Ясир (араб.) — Хурд.