Гуногун

Адибони реалистии нимаи дуюми асри XIX – аввали асри XX камбудиҳои ҷомеаро нотарсона фош мекарданд. Яке аз машҳуртарин нависандагони реалисти он замон франсавӣ Эмил Золя буд. Ӯ дар романҳои бистҷилдаи худ, ки номи умумии “Ругон-Маккер” (Таърихи табиӣ ва иҷтимоии як оила дар солҳои Империяи дуюм)-ро гирифтаанд, ҳаёти ҳамаи табақаҳои ҷомеаи …

Адабиёт. Рафти тараққиёти иқтисодии мамлакатҳои сармоядорӣ, сиёсати истилогаронаи мамлакатҳои империалистӣ, норозигии аҳли тараққихоҳи-ҷамоатчигии демократии ҷаҳон аз ин сиёсат ба мазмуну мундариҷа ва самтҳои инкишофи адабиёт таъсир расонданд. Зарурат ба миён омад, ки дар шароити дигар ба ҳаёт ба тарзи нав нигариста, онро воқеъбинонатар инъикос намоянд. Адибон роҳҳои дар асарҳои худ …

Дар ИМА солҳои 60-70-ум дар коркарди гӯшт, ордкунии ғалла ва маъданистеҳсолкунӣ конвейер истифода бурда шуд. Ин тарзи истеҳсол дар заводҳои Форд дар солҳои 1912 – 1913 такмил дода шуд. Конвейер сифати маҳсулотро беҳтар, миқдори онро зиёд ва протсесси истеҳсолотро қулай гардонид. Нерӯи барқ сол то сол дар саноат ва нақлиёт …

Биология. Дар ин илм инкишофн назарияи эволютсионӣ идома ёфт. Соли 1871 асари Чарлз Дарвин “Пайдоишн одам” аз чоп баромад. Аз ин пештар ӯ назарияи инкишофро кор карда баромада, дар ин бора асар навишт. Дарвин дар асоси таҳлили як қатор илмҳо дар бораи аз маймунҳои одамшакл пайдо шудани одам фикр баён …

Дар ин давра химия ҳам ба пеш қадами бузург гузошт. Соли 1869 олими рус Д. И. Менделеев системаи даврии унсурҳои химиявии худро ҷой кард. Он вақт дар ҷадвали Менделеев ҳамагӣ 63 унсур мавҷуд буд, вале ӯ хосияти унсурҳои химиявиеро, ки ҳануз худи онҳо маълум набуданд, пешакӣ муайян карда, дар ҷадвал …

Назарияи олими бузурги немис А. Эйнштейн дар бораи нисбият яке аз кашфиётҳои муҳимтарини оғози асри XX мебошад. Ӯ соли 1905 дар мақолаи худ “Оид ба электродинамикаи ҷисмҳои ҳаракаткунанда” дар бораи алоқамандӣ ва ба ҳамдигар вобаста будани фазо, вақт ва модда (материя) фикр баён карда, исбот намуд, ки дар ҷои беҳаво …

Асбобҳои нави тадқиқотӣ ба пешравии илми ситорашиносӣ кӯмак расонданд. Бо ёрии таҳлили спектралӣ, ки он ҳанӯз соли 1859 кашф карда шуда буд. ситорашиноси англис Ҷ. Локьер дар офтоб хати спектреро ёфт, ки ба унсурҳои химиявии он вақт дар замин маьлум монанд буд. Ӯ ин унсурро гелий (номи лотинии Офтоб) номид. …

Инкишофи илмҳои табиатшиносӣ бе тараққиёти илми риёзӣ ғайриимкон буд ва на танҳо ин илм. Геометрияи ғайриэвклидӣ, ки асосгузори он Н. И. Лобачевский буд, дар охирҳои асри XIX – аввали асри XX боз ҳам инкишоф ёфт. Эстафетаи Н. И. Лобачевский ва ҳамсафони ӯ Я. Боляй ва К. Ф. Гаусро риёзишиноси немис …

Тараққиёти индавраинаи илми физика бо номи олими бузурги англис Ҷ. Максвелл алоқаманд аст. Ӯ назарияи умумии протсессҳои электромагнитиро тартиб дод. Ҷ. Максвелл рӯшноиро ҳамчун як намуди ларзиши электромагнитӣ исбот намуд. Нишондодҳои Ҷ. Максвеллро Г. Гертс ва олимони дигар бо таҷрибаҳои худ тасдиқ ва инкишоф доданд. Самти тадқиқоти Ҷ. Максвелл ва …

Илм дар нимаи дуюми асри XIX – аввали асри XX бо ду роҳи асосӣ тарақкӣ мекард – ба соҳаҳои майдатар тақсим шудани илмҳои алоҳида ва торафт мустаҳкамтар шудани робитаи байни илмҳо. Тадқиқи сохти модда, омӯзиши энергия ва сохти нави манзараи физикии олам самтҳои асосии тараққиёти илмҳо буданд. Олимони мамолики гуногуни …