КИСЛОТАИ СИАНИД, сианиди гидроген, формонитрил, NCH, кислотаи якасосаи суст, моеъи беранг, бӯи бодоми талхро дорад. Зичиаш 688 кг/м2 (20°С), t гуд. –13,1°С, t ҷӯш. 25,7°С. Дар об ва ҳалкунандаҳои органикӣ нағз ҳал мешавад. К. с.-ро с. 1782 К. В. Шееле кашф кард ва с. 1811 Ж. Гей-Люссак аввалин бор ҳосил …
Муфассал »
КИСЛОТАИ ХЛОРИД, кислотаи гидрогенхлорид, HCl, кислотаи қавии якасоса; маҳлули обии хлориди гидроген HCl. К. х. моеъи беранг, бӯи тез дорад. Консентратсияи аз ҳама баланди он 36% аст, зичиаш 1180 кг/м3. К. х. охирҳои а. 16 ба алхимикҳо маълум буд. Онҳо К. х.-ро ҳангоми гарм кардани намаки ош бо гил ё …
Муфассал »
КИСЛОТАҲОИ АДЕНОЗИНФОСФАТ, нуклеотидҳо, эфирҳои моно-, ди- ва трифосфати аденозин, ки аденин, карбогидрати рибоза ва як (АМФ), ду (АДФ) ё се (АТФ) боқимондаи кислотаи фосфат доранд. К. а. дар ҳамаи организмҳо (аз микроб ва растанӣ то одам) мавҷуд буда, дар мубодилаи моддаҳо ва энергия роли муҳим мебозанд. Дар ҳуҷайра доимо табаддулоти …
Муфассал »
Доруҳо барои дарди сар чанд намуд мешаванд ва ҳар як намуди он барои дарди махсус лозим аст. Бояд қайд кард, ки дарди сар қариб 50 намуд дорад ва ҳар яки он бо сабаби муайян пайдо мешавад. Барои ҳамин ҳам барои аз тамоман байн бурдани дарди сар аввал сабабашро муайян намуд …
Муфассал »
КИСЛОТАҲОИ РИБОНУКЛЕАТ (КРН), навъи кислотаҳои нуклеат, ки дар табиати зинда васеъ паҳн шудаанд. Аз асосҳои пуринӣ (аденин, гуанин) ва пирамидинӣ (урасил, ситозин), қанди рибоза ва боқимондаи кислотаи фосфат таркиб ёфтаанд. Бештар дар ситоплазмаи ҳуҷайра мавҷуданд. К. р. дар организм асосан дар намуди рибонуклеопротеидҳо (РНП) вомехӯранд. Роҳи биологии КРН аз интиқоли …
Муфассал »
КИСТА (Cysta; юн. kystis – ҳубоб), иллатест дар бофта ё узв, ки сатҳи дохили онро эпителия ё эндотелия пӯшидааст. К. ҳақиқӣ ва дурӯғин мешавад. Сатҳи дохилии К.-и дурӯғин пӯшиши эпителӣ ё эндотелӣ надорад. К.-ҳо вобаста ба пайдоиш гуногун мешаванд, мас., бандомада, модарзодӣ, омосӣ, осебӣ, иллатӣ, ангалӣ (паразитӣ). К.-и бандомада дар …
Муфассал »
КИСТАИ ДАНДОН, ташкилаи омосмонанде, ки дар бофтаи устухони ҷоғ бинобар беморӣ ё нуқси инкишофи дандонҳо ба вуҷуд меояд. Аз ҷилди сахти фиброзӣ иборат буда, аз дарун бо эпителия фаро гирифта шудааст; фазои К. д. бо моеъи зардобӣ (холестерини бисёр дорад) пур мебошад. К. д. ду навъ – наздрешаӣ ва наздғилофакӣ …
Муфассал »
КИСТАИ ТУХМДОН, ташкилаест, ки дар тухмдони занҳо падид меояд. Шаклҳои гуногун дорад, мас., фолликулавӣ, кистаи ҷисми зард, кистаи зоидҳои тухмдон ва ғ. Кистаи фолликулавӣ бештар дар занҳои гирифтори хунравии бачадон, миома, аднексит ба мушоҳида мерасад. Қутри К. т., одатан, аз 8 см калон намешавад. Кистаҳои қутрашон то 4 см бидуни …
Муфассал »
«КИТОБ МО АЛ-ФАРҚ» («Китоби фарқ чист?»), асари Абӯбакр Муҳаммад ибни Закариёи Розӣ (865 – 925 м.) дар баёни чигунагии фарқи миёни бемориҳо. Ба забони арабӣ таълиф шудааст. Номи китоб дар сарчашмаҳо ба шаклҳои «Мо ал-фарқ», «Мо ал-фуруқ» ва «Калом фӣ-л-фуруқ байна-л-амроз» низ ёд мешавад. «К.» аз муқаддима, панҷ мақола, ҳар …
Муфассал »
«КИТОБ ФИ-Н-НАБОТ» («Китоб дар бораи растаниҳо»), асари Абуҳанифаи Диноварӣ дар боби наботшиносӣ (ботаника), ки с-ҳои 850 – 855 ба забони форсӣ-тоҷикӣ навишта шудааст. «К.» нахустин асарест оид ба дарёфту парвариши 482 навъи растаниҳои доруӣ. Муаллиф барои шарҳу эзоҳи ҳар як растании доруӣ ва ба кадом дард даво будани он аз …
Муфассал »
Комрон.инфо